Motif: Państwo,
motif: Wizja,
genre: Aforyzm

Po „romantycznym” oddzieleniu narodu od instytucji państwowych oraz przekształceniu w ideę będącej wcześniej konkretem ojczyzny — jej pierwotne (obowiązujące do oświecenia włącznie) znaczenie przejęło w zasadzie państwo. Hasło służy zgromadzeniu fragmentów tekstów literackich mówiących o roli państwa w życiu jednostek i zbiorowości (takich np. jak mniejszości narodowe) oraz wskazywaniu wypowiedzi mówiących, jakie zachowania były uważane za propaństwowe (temat to ważny szczególnie w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, np. w późnych utworach Żeromskiego).

Pod hasłem tym zbieramy zarówno fragmenty, w których deklarowana jest lub uzasadniana wiara w możliwość dostąpienia wizji, jak również konkretne opisy samych wizji. Jako wizję rozumiemy doznanie we śnie lub na jawie pewnego rodzaju syntetycznego obrazu rzeczywistości, który staje się następnie podstawą wiedzy i może kierunkować działania ludzkie (zob. też prorok, proroctwo). Warto zaznaczyć, że od przywódcy oczekuje się również, żeby posiadał wizję (niekoniecznie pochodzącą ze źródeł nadprzyrodzonych) — dotyczącą sprawowania przez siebie rządów i celów. które zamierza osiągnąć kierując społecznością ludzką.

Najważniejsi twórcy

Seneka, Tacyt, Marek Aureliusz, F. de La Rochefoucauld, N. Chamfort, O. Pirmez, J. W. von Goethe, B. Pascal, A. M. Fredro, S. J. Lec, W. Gombrowicz, M. Dąbrowska, A. Świętochowski, K. Irzykowski.

Zwykle jednozdaniowa, zwięzła wypowiedź sformułowana w sposób błyskotliwy, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, dotyczącą np. miłości, przyjaźni, życia, szczęścia czy śmierci. Aforyzm jest inaczej nazywany złotą myślą, sentencją, maksymą.

• autor: Pola Tujdowska