Motif: Państwo,
motif: Taniec

Po „romantycznym” oddzieleniu narodu od instytucji państwowych oraz przekształceniu w ideę będącej wcześniej konkretem ojczyzny — jej pierwotne (obowiązujące do oświecenia włącznie) znaczenie przejęło w zasadzie państwo. Hasło służy zgromadzeniu fragmentów tekstów literackich mówiących o roli państwa w życiu jednostek i zbiorowości (takich np. jak mniejszości narodowe) oraz wskazywaniu wypowiedzi mówiących, jakie zachowania były uważane za propaństwowe (temat to ważny szczególnie w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, np. w późnych utworach Żeromskiego).

Taniec może wyrażać zarówno smutek, jak i radość. W średniowieczu zrodził się motyw tańca śmierci — danse macabre, ukazujący równość wszystkich wobec śmierci, jej nieuchronność. Taniec może być także symbolem tradycji, patriotyzmu. W Panu Tadeuszu niezwykle ważnym tańcem jest polonez jako symbol historii, oznaka polskości. Tańczony był podczas ważnych uroczystości, co jeszcze bardziej podkreślało jego rangę. Wesele Stanisława Wyspiańskiego ukazuje taniec ludowy, skoczny, który łączy różne grupy społeczne (tu pozornie), ale pojawia się tam również taniec chocholi, będący symbolem machinalnego powtarzania utartych ruchów, bezmyślności działań, zaczarowania umysłu przez schematy myślenia. Jako dziedzina sztuki taniec związany jest z muzyką (por. Kochanowskiego Pieśń świętojańska o sobótce).