Motif: Jedzenie,
motif: Spowiedź,
genre: Nowela

Zauważyliśmy, że opisy rozmaitych posiłków (od tych codziennych do wystawnych i okolicznościowych) i opisy samego spożywanego jedzenia są dość częste w opracowywanych tekstach. Znajdziemy je i w Chłopach Reymonta, i w Panu Tadeuszu Mickiewicza. Same w sobie zdradzają niekiedy obyczaje epoki, zawierają przy tym nierzadko opisy zachowań przy stole (zob. też uczta).

Traktować ją należy głównie jako pewne podsumowanie jakiegoś etapu życiowego - i to zarówno spowiedź sakramentalną jak i świecką. Z motywem spowiedzi zetkniemy się w Panu Tadeuszu czy Giaurze. Pojawia się on też w literaturze współczesnej (np. w książce Celibat M. Arditti i Spowiedź Chinki Pearl S. Buck). Oczywiście ten, kto decyduje się na spowiedź oczekuje od słuchającego spowiedzi odbiorcy jeśli nie przebaczenia grzechów, to przynajmniej zrozumienia motywów swego postępowania. Należy pamiętać oczywiście, że z tym katolickim w swej proweniencji sakramentem wiąże się niejako organicznie motyw księdza.

Najważniejsi twórcy

G. Boccaccio, M. Cervantes, E. A. Poe, G. Maupassant, A. P. Czechow, H. Sienkiewicz, B. Prus, E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Żeromski, J. Iwaszkiewicz, Z. Nałkowska, T. Borowski, J. Andrzejewski, M. Nowakowski, I. Iredyński

Krótki utwór epicki, charakteryzujący się zwięzłością kompozycji, ograniczeniem liczby postaci oraz czasu akcji, jednowątkową fabułą i jednym punktem widzenia. Bogata w konflikty akcja noweli zmierza do punktu kulminacyjnego i zakończona jest puentą.
Wyrosła z ustnych opowiadań o nowinkach (wł. novella), z plotki, anegdoty. Jako gatunek ukształtowała się na przełomie średniowiecza i renesansu. Wraz z nią w literaturze pojawił się bohater mieszczański oraz „doczesna” problematyka obyczajowa i psychologiczna. Współcześnie rygory formalne noweli rozluźniły się.

• autor: Agnieszka Mastalerz