Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
pleura (starop.) — zapalenie opłucnej. [przypis edytorski]
pleura — tu: zapalenie. [przypis edytorski]
pleura — zapalenie opłucnej. [przypis edytorski]
pleureusa (z fr.: pleureuse: płacząca, płaczka) — puszyste pióro strusie zwisające z damskiego kapelusza. [przypis edytorski]
pleu-reuse'ami — płaczki; kobiety wynajmowane dawniej do okazywania rozpaczy i opłakiwania czyjejś śmierci; też: fryzura męska, w której włosy zaczesane są na kark. [przypis edytorski]
pleurezja (daw.) — zapalenie opłucnej. [przypis edytorski]
pleuritis purulenta (łac.) — zapalenie opłucnej z wysiękiem ropnym. [przypis redakcyjny]
Pleuronectidae, czyli płastugi (biol.) — autor ma zapewne na myśli rząd określany obecnie jako Pleuronectiformes (flądrokształtne, bokopływy a. płastugi); nazwę Pleuronectidae nosi obecnie rodzina flądrowatych, w której większość gatunków ma oczy położone po prawej stronie. [przypis edytorski]
plewa — odpadki pozostające po młóceniu zboża. [przypis edytorski]
plewa — tu: coś bez wartości. [przypis edytorski]
plewa — tu: osłona ziarna, odpadki pozostające po młóceniu zboża. [przypis edytorski]
plewa — w przypadku zbóż i traw: osłona ziarna. [przypis edytorski]
plew — dziś popr.: plewa; odpad powstały przy młóceniu i czyszczeniu dojrzałych roślin, stosowany jako pasza. [przypis edytorski]
Plewina — przedstawicielka licznej w Łopusznej rodziny Plewów. [przypis edytorski]
plewka (daw., gw.) — błonka. [przypis edytorski]
Plewna — miejscowość w Bułgarii, u podnóża Bałkanów. Zdobycie Plewny przez wojska rosyjskie po czteromiesięcznym oblężeniu (wrzesień-grudzień 1877) było punktem zwrotnym w przebiegu wojny. [przypis redakcyjny]
plewy — odpadki powstające podczas młócenia roślin, zwłaszcza zbóż. [przypis edytorski]
plewy — odpadki pozostające po młóceniu zboża. [przypis edytorski]
plewy — resztki powstające przy młóceniu i czyszczeniu dojrzałych roślin, wykorzystywane jako pasza. [przypis edytorski]
pleziozaury — rząd wymarłych gadów wodnych, wyposażonych w płetwy. [przypis edytorski]
plezir (z fr.) — przyjemność. [przypis edytorski]
plezjozaury (paleont.) — rząd drapieżnych gadów morskich, żyjących w erze mezozoicznej, ok. 240–65 mln lat temu. [przypis edytorski]
plianas (lenk.) — planas. [przypis edytorski]
pliekti — smarkiai mušti, plakti. [przypis edytorski]
plika (daw.) — dziś popr.: plik. [przypis edytorski]
plika papierów — dziś popr.: plik papierów. [przypis edytorski]
plikas — čia: vargšas. [przypis edytorski]
plik — dziś D. r.m. lm: plików. [przypis edytorski]
plikę (daw.) — dziś r.m.: plik. [przypis edytorski]
plikę — dziś popr. forma B.lp: plik. [przypis edytorski]
Pliniusz Młodszy (ok. 61–ok. 113) — rzymski mówca i pisarz, znany ze swoich licznych listów (Epistulae). [przypis edytorski]
Pliniusz młodszy przytacza (…) mieszkał sąsiad silnie dręczony jakimiś wrzody (…) dla spokoju męża — Pliniusz Młodszy, Epistulae XXIV, 6. [przypis tłumacza]
Pliniusz mówi wyraźnie, że szanowano trybusy wiejskie ze względu na ludzi, jacy je tworzyli… — Pliniusz, Historia naturalna XVIII, 3. [przypis tłumacza]
Pliniusz Starszy (23–79) — historyk i pisarz rzymski, autor dzieła Naturalis historia (Historia naturalna), stanowiącego rodzaj encyklopedii w 37 księgach. [przypis edytorski]
Pliniusz Starszy (23–79) — historyk i pisarz rzymski. Jego jedynym zachowanym dziełem jest Naturalis historia (Historia naturalna), rodzaj encyklopedii. [przypis edytorski]
Pliniusz wspomina o jednej siedzącej Weście, dłuta Skopasa (…) — [Pliniusz,] Natur. Historia, lib. XXXVI, sect. 4, p. 727, ed. Hard. „Scopas fecit (…) Vestam sedentem (…) in Servilianis hortis”. Musiał mieć te słowa w myśli Lipsius, gdy (De Vesta, cap. 3) pisał: „Plinius Vestam sedentem effingi solitam ostendit, a stabilitate”. Ale Lipsius nie powinien był tego, co Pliniusz mówi o jednym tylko posągu Skopasa, podawać za powszechnie panujący charakter. Sam on spostrzega, że na monetach Westa ukazuje się równie często w stojącej, jak w siedzącej postaci: tym przecież nie poprawia Pliniusza, lecz poprawia tylko własne swoje błędne uprzedzenie. [przypis redakcyjny]
Pliniusz wspomina o niej [o żywicy zwanej smoczą krwią] w swej „Historii naturalnej” — Ex iis quoque Insulis crinabaris Romam advehebatur. Sane hodie etiam num frequens est in Insulis Fortunatis arbor illa, quae crinabarim gignit, vulgo sanguinem draconis appellant. Plinius, Historia naturalis, lib. VI, cap. XXXVII [w rzeczywistości są to słowa przez rozmaitych uczonych i podróżników błędnie przypisywane Pliniuszowi, a pochodzące od Isaaca Vossiusa (1618–1689), z jego komentarza do dzieła Pomponiusza Meli: Isaaci Vossii observationes Ad Pomponium Melam De Situ Orbis, Hagae Comitis, apud Adrianum Vlacq, 1658, s. 315 (ad lib. III, cap. X); red. WL]. [przypis autorski]
Plintyna — Πλινθίνη, na zachodzie graniczne miasto Dolnego Egiptu. „Podług tego jak my oddzielamy Aegypt od plintinetckiego odlewiska”, Herodot, Dzieje II, 6 (przekł. Bronikowskiego). [przypis tłumacza]
pliovoti — spjaudyti. [przypis edytorski]
pliska — dziś popr.: pliszka, mały ptak z rzędu wróblowatych. [przypis edytorski]
pliszki — gra polegająca na rzucaniu czterech rozłupanych drewienek z gałęzi. Wygrana zależała od tego, czy ktoś rzucił do pary, tj. dwa drewienka na stronę płaską, białą i drugie dwa na stronę półokrągłą lub wszystkie cztery na jedną stronę. [przypis redakcyjny]
plitka czekolady (z ros.) — tabliczka czekolady. [przypis edytorski]
Ploërmel — miejscowość i gmina francuska w bretońskim departamencie Morbihan. [przypis edytorski]
Plombin — Piombino w Zatoce Toskańskiej. [przypis tłumacza]
plon (daw.) — łup. [przypis edytorski]
plon (daw.) — [tu:] zdobycz. [przypis redakcyjny]
plondruje — dziś popr.: plądruje. [przypis edytorski]
plonne — dające plon. [przypis edytorski]
plonny — przym. od rzecz. plon: urodzajny, obfity; w innych wydaniach: płonny, tj. próżny, daremny. [przypis edytorski]
plonny — wydający plon, przynoszący korzyść. [przypis edytorski]
plon — tu: łup. [przypis edytorski]
plonuje setnym ziarnem — wydaje bardzo dobry, znakomity plon. [przypis edytorski]
plony — dziś popr. forma N. lm: plonami. [przypis edytorski]
ploratur lacrymis amissa pecunia veris (łac.) — Łzy wylane za straconymi pieniądzmi są zwykle prawdziwe. [przypis tłumacza]
Ploravere suis non respondere favorem… — Żalą się okrutnie, że względy im okazywane nie odpowiadają ich zasługom [Horacy, Listy, ks. II, List I, w. 9–10; red. WL]. [przypis tłumacza]
ploščius (brus.) — ilgas be vatos apsiaustas. [przypis edytorski]
Plotinos (Plotyn) — ur. ok. 204 w Lykopolis w Egipcie, kształcił się w Aleksandrii u Ammoniusa Sakkasa; od r. 243/244 nauczał w Rzymie, um. koło Miuturnae w Kampanii 269 r. po Chr. Dzieła jego wydał uczeń jego, Porfiriusz, w sześciu enneadach: pierwsza obejmuje pisma, określone przez Porfiriusza jako etyczne: (τά ήθικώτερα); druga nosi tytuł τῶν φυσικῶν συναγωγή; trzecia — έτι τά περί κόσμου; czwarta — τά περί ψυχῆς, piąta — τά περί νοῦ; szósta zajmuje się bytem i dobrem, czyli jednią. [przypis autorski]
plotki o miłostkach Michała z (…) panią Konarzewską — W sprawie małżeństwa króla Michała Wiśniowieckiego, oficjalna historia poprzestaje, zdaniem prof. Battaglii, na komentarzu czysto konwencjonalnym, prawda zaś, przeważnie skandaliczna, znajduje się w archiwach wiedeńskich w tajnych aktach, które prof. Battaglia miał sposobność studiować. Zagadkowe wyjaśnienie Prymasa, tyczące pani Konarzewskiej tłumaczyłoby się tym, że w istocie chodziło o pana Konarzewskiego; [Battaglia, Otto Forst de (1889–1965), pol. historyk i krytyk literacki pochodzenia austriacko-włoskiego; w marcu 1938 r. opublikował w „Przeglądzie Powszechnym” artykuł Brązowienie Marysieńki, będący odpowiedzią na publikację biografii żony Sobieskiego autorstwa Boy'a Żeleńskiego; Red. WL.]. [przypis autorski]
Plotyn (204/205–270) — filozof starożytny, twórca neoplatonizmu. Słoneczne oko Plotyna: Οὐ γὰρ ἂν πώποτε εἴδεν… (gr.), Oko nie zobaczy słońca, póki samo nie stanie się słoneczne (Plotyn, Enneady I 6); ciąg dalszy brzmi: dusza nie zobaczy piękna, póki sama nie stanie się piękna. [przypis edytorski]
Plotyn (204–269) — filozof grecki, twórca twórca neoplatonizmu, systemu filozoficznego opartego na nauce Platona połączonej z elementami stoicyzmu i neopitagoreizmu. [przypis edytorski]
Plotyn (204–269) — filozof gr., twórca neoplatonizmu. [przypis edytorski]
plotynizm — neoplatonizm, system filozoficzny stworzony przez Plotyna (204/205–270). [przypis edytorski]
plūko — teka. [przypis edytorski]
pluchać — pluskać, wpadać do wody. [przypis edytorski]
plucha (daw.) — flejtuch, brudas. [przypis edytorski]
plucha — tu: łotr. [przypis edytorski]
pluchoce — dziś: pluszcze. [przypis edytorski]
plucho — flądro, brudasie. [przypis redakcyjny]
Pluchowski — pod tym imieniem wyszydzono złych poetow wiersze: „Ozwiy się lutni/ Dobry wiersz utni…”. [przypis autorski]
pluch, właśc. plucha (daw.) — flejtuch, brudas. [przypis edytorski]
pluderki — zdrobn. od pludry: sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
pluderki — zdrobn. od: pludry; spodnie. [przypis edytorski]
pluderki — zdrobn. od pludry; spodnie. [przypis edytorski]
pludrak — noszący pludry, tj. z niem. krótkie spodnie z bufiastymi nogawkami, modne wówczas w Europie. [przypis edytorski]
pludrami — spodniami. [przypis redakcyjny]
pludrowski — pruski, niemiecki; od pludry: rodzaj spodni. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — krótkie spodnie. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — rodzaj krótkich spodni. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — spodnie; czerwone pludry — pogardliwe określenie żołnierzy; w XIX w. mundury wojskowe miały jeszcze jaskrawe kolory. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — spodnie. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — spodnie; szczególnie: krótkie, sięgające do kolan lub do połowy ud spodnie z bufiastymi nogawkami i pionowymi rozcięciami odsłaniającymi tkaninę podszewki, element daw. dworskiej mody męskiej. [przypis edytorski]
pludry (daw.) — spodnie; zwykle sięgające do kolan lub tuż za kolano. [przypis edytorski]
pludry (daw., z niem.) — krótkie spodnie, często bufiaste, z rozcięciami, ukazującymi podszewkę. [przypis redakcyjny]
pludry (daw.; z niem. Pluderhosen) — krótkie, bufiaste spodnie z pionowymi rozcięciami ukazującymi podszewkę, sięgające do połowy ud lub do kolan. Moda na pludry pojawiła się w XVI w. w Niemczech; wkrótce stały się popularne w całej Europie. Stanowiły element daw. stroju dworskiego, jak również ubioru żołnierskiego. W Polsce w XVII–XVIII w. nazywano tak każde spodnie sięgające powyżej kolan; por. pumpy. [przypis redakcyjny]
pludry (daw., z niem. Pluderhosen) — krótkie spodnie, sięgające do kolan lub do połowy ud, z bufiastymi nogawkami i pionowymi rozcięciami odsłaniającymi tkaninę podszewki. [przypis edytorski]
pludry (daw.; z niem. Pluderhosen) — krótkie spodnie, sięgające do kolan lub do połowy ud, z bufiastymi nogawkami i pionowymi rozcięciami odsłaniającymi tkaninę podszewki. Moda na pludry pojawiła się w XVI w. w Niemczech; wkrótce stały się popularne w całej Europie. [przypis edytorski]
pludry — krótkie, bufiaste spodnie, część dawnego stroju dworskiego lub żołnierskiego. [przypis redakcyjny]
pludry — krótkie, bufiaste spodnie dworskie lub żołnierskie. [przypis redakcyjny]
pludry — krótkie spodnie, sięgające do kolan lub do połowy ud, z bufiastymi nogawkami i pionowymi rozcięciami odsłaniającymi tkaninę podszewki. [przypis edytorski]
pludry — krótkie spodnie z bufiastymi nogawkami, element dworskiej mody męskiej od XVI w.; w daw. Polsce: każde krótkie spodnie. [przypis edytorski]
Pludry — Niemcy (pogardl., od rodzaju spodni). [przypis redakcyjny]
pludry (przestarz.) — krótkie, szerokie spodnie. [przypis edytorski]
pludry — sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
pludry — sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
pludry — spodnie. [przypis edytorski]
pludry — spodnie; szczególnie: sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
pludry — spodnie; szczególnie: sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
pludry (z niem.) — krótkie, bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
plugastwo — obrzydlistwo, coś budzącego odrazę, paskudztwo. [przypis edytorski]
plugawe krwią (starop.) — poplamione krwią. [przypis redakcyjny]
