Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
Platon nie wierzy, aby Eskulap zadawał sobie ten trud (…) — por. Platon, Państwo, III. [przypis tłumacza]
Platon obawia się (…) ciała — w Fedonie. [przypis tłumacza]
Platon — ok. 389 r. Platon przybył na Sycylię na zaproszenie tyrana Syrakuz, doszło jednak do konfliktu światopoglądowego i władca wygnał filozofa; niniejsze opowiadanie opiera się na legendzie, według której zagniewany Dionizjusz I sprzedał Platona w niewolę. [przypis edytorski]
Platon (ok. 424/423–348/347 p.n.e.) — filozof ateński, twórca platonizmu. [przypis edytorski]
Platon (ok. 427–347 p.n.e.) — filozof grecki, twórca nurtu nazywanego idealizmem platońskim, założyciel Akademii. [przypis edytorski]
Platonowa „Apologia Sokratesa” (właśc. Obrona Sokratesa). — Uczeń Sokratesa, Plato (427–347 p.n.e.) twórca szkoły idealistycznej w filozofii, odtworzył w tym dziele słynną obronę Sokratesa przed sądem ateńskim, który skazał go na śmierć za rzekome nieuznawanie oficjalnej religii i demoralizację młodzieży. [przypis redakcyjny]
Platon — Platon stara się oprzeć moralność na nieśmiertelności duszy. [przypis tłumacza]
Platon powiada, że długość lub zwięzłość (…) — Platon, Państwo, X. [przypis tłumacza]
Platon przepisuje trzy cnoty temu, kto chce rozpatrywać duszę drugiego (…) — Sokrates w dialogu Platona Gorgiasz. [przypis tłumacza]
Platon przyznaje najwyborniejszy znak piękności figurze sferycznej, tak znów epikurejczycy dają raczej palmę postaci piramidalnej (…) — por. Cyceron, O naturze bogów, X, 10; Platon, Timajos. [przypis tłumacza]
Platon słusznie powiadał, iż kto by chciał być prawdziwym lekarzem (…) — por. Platon, Państwo I. [przypis tłumacza]
Platons Staat. In vierter Ausflage, neu überstzt und erläutert sowie mit griechisch-deutschem und deutsch-griechischem Wörterverzeichnis versehen von Oto Apelt. Der Philosophischen Bibliothek Band 80, Felix Meiner, Leipzig 1916. [przypis tłumacza]
Platon, tak samo, nie godzi się, aby gwałcono spokój kraju (…) — por. Platon, Listy 7, Do Perdikasa. [przypis edytorski]
Platon — ur. 427 r. przed Chr. w Atenach (lub na Eginie), jako potomek arystokratycznej rodziny; uczeń Sokratesa, udał się po zasądzeniu mistrza swego do Megary do Euklidesa; zwiedziwszy następnie Egipt i Kyrene, powrócił do Aten; ok. 387 r. bawił w Italii, gdzie zetknął się z filozofią pitagorejską, i na dworze tyrana syrakuzańskiego Dionysiusa I; wróciwszy do Aten, założył Platon szkołę filozoficzną (Akademię 387/386 r.); działalność nauczycielską przerwały mu dwukrotne podróże na Sycylię (367 i 361 r.); niezadowolony jednak z ich wyników żył od 361 r. bez przerwy w Atenach, gdzie umarł 347 r. Dzieła Platona obejmują szereg listów i 35 dyalogów, których porządek chronologiczny do dziś dnia nie jest dokładnie ustalony; tytuły ich po odrzuceniu dyalogów nieautentycznych — są: Hippias minor, Charmides, Laches, Lysis, Euthyphron, Criton, Protagoras, Menon, Gorgias, Theaitetos, Cratylos, Euthydemus, Parmenides, Sophistes, Politicus, Phaedrus, Symposion, Phaedon, Respublica, Kritias, Hermocrates, Timaios, Philebus, Leges. Formę niedialogiczną ma Apologia Sokratesa. [przypis autorski]
Platon więcej przypisuje złego przebraniu miary w śnie (…) — por. Platon, Prawa, VII. [przypis tłumacza]
Platon w imieniu mężczyzn mógł śmiało powiedzieć: „Nie jesteśmy z natury skłonni do małżeństwa; potrzebne są prawa, zniewalające nas do tego” — są to zmienione i wyrwane z kontekstu słowa Arystofanesa z dialogu Platona Uczta, poświęconego miłości. Bynajmniej nie są wypowiadane „w imieniu mężczyzn”, gdyż mówiący opowiada wymyślony przez siebie mit o pochodzeniu dwu płci i o trzech grupach osób, jakie powstały z podziału pierwotnie bezpłciowego człowieka: o osobach heteroseksualnych, lesbijkach oraz homoseksualistach. O tych ostatnich, o tej konkretnej grupie mężczyzn mówi właśnie, że „tacy młodzi panowie, jak tylko który podrośnie, zaraz się poświęca karierze politycznej, a kiedy który jest już dojrzałym mężczyzną, poświęca się wówczas pederastii, nie dba o żonę i o robienie dzieci, ale przymusza go do tego prawo, chociaż dla niego wystarczyłoby żyć dalej bez małżeństwa”. Ponieważ w Atenach podobnego przymusu zawierania małżeństwa w określonym wieku nie było, zapewne stanowi to aluzję do prawa obowiązującego w Sparcie. Uogólnieniu sensu wypowiedzi na ogół mężczyzn przeczy również końcowa część mowy Arystofanesa, w której stwierdza on: „Ja tylko tak ogólnie mówię i o mężczyznach, i o kobietach także, mówię, że w tym by było zawarte szczęście człowieka, w doskonałej miłości, gdyby tylko każde z nas swego właściwego ulubieńca potrafiło znaleźć i powróciło do dawnego stanu” (tłum. W. Witwicki). [przypis edytorski]
Platon w księdze swej o „Panowaniu” — Russo ma na myśli dialog Platona pt. Polityk, w którym Plato poszukuje definicji męża stanu i rozprawia o wiedzy panowania. Dialog ten w łacińskich przekładach nosi tytuł Vir civilis, niekiedy De Regno. [przypis tłumacza]
Platon znalazł swoje idee głównie w tym wszystkim, co jest praktyczne — rozciągał on zaiste pojęcie swoje także i na poznanie spekulatywne, jeśli tylko były dane czysto i zupełnie a priori, nawet na matematykę, chociaż to nie ma swego przedmiotu nigdzie indziej, jak tylko w możliwym doświadczeniu. W tym ja za nim iść snadź nie mogę, tak samo jak w mistycznym wywodzie tych idei, lub w tych przesadniach, za pomocą których on je niby postaciował [hypostasirte], jakkolwiek ta wzniosła mowa, którą się na tym polu posługiwał, doskonale nadaje się do łagodniejszego i z przyrodą rzeczy zgodniejszego wykładu. [przypis autorski]
Platon z urodzenia pochodził od bogów (…) twierdzono jeszcze prócz tego (…) — Diogenes Laertios, Platon, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, III, 2. [przypis tłumacza]
Plato, Sokrates, Ewrypides, Ksenofon, Kato — Platon (427–347 p.n.e.) i jego nauczyciel Sokrates (469–399 p.n.e.) to filozofowie greccy działający w Atenach; Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.): dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku; Ksenofont (ok. 430–ok. 355 p.n.e.): pisarz, historyk i żołnierz, uczeń Sokratesa; Katon Starszy (234–149 p.n.e.): rzymski polityk, mówca i pisarz. [przypis edytorski]
Platos Republic. Edited with notes and essays by the late B. Jowett. M. A. … and Campbell M. A. LL. D. in three volumes. Oxford. At the Clarendon Press 1894. [przypis tłumacza]
Platte (…) Missisipi (…) Ohio, (…) Penobscott — rzeki w Ameryce Północnej. [przypis edytorski]
platyna — ciężki metal, o ciężarze właściwym 21,44 g. [przypis redakcyjny]
Platz! (niem.) — miejsce! (tu w zn.: z drogi!). [przypis edytorski]
plaučiuosna — į plaučius. [przypis edytorski]
plaudite amici (łac.) — klaszczcie, przyjaciele. [przypis edytorski]
plaudite cives — Oklaskujcie, obywatele — końcowy zwrot w komedji rzymskiej. [przypis redakcyjny]
Plaut a. Titus Maccius Plautus (ok. 250–184 p.n.e.) — rzymski komediopisarz. [przypis edytorski]
Plaut (ok. 250–184 p.n.e.) — największy z komediopisarzy rzymskich, autor ponad stu sztuk (w większości greckich przeróbek, ich wzbogaconych reinterpretacji). [przypis edytorski]
Plautowi Sylwanowi, babka jego Urgulania posłała (…) sztylet (…) — Tacyt, Roczniki, IV, 22. [przypis tłumacza]
Plautus (ur. ok. 254, zm. 184 p.n.e.) — słynny komediopisarz rzymski, którego utwory jak np. Kupiec czy Żołnierz fanfaron wywarły duży wpływ na późniejszych dramaturgów z Molierem na czele. [przypis tłumacza]
Plautus, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250–ok .184 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, piszący łaciną zbliżoną do potocznej, a fabułę często wzorujący na komedii greckiej (attyckiej). [przypis edytorski]
Plautus, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250–ok. 184 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, piszący łaciną zbliżoną do potocznej, a fabułę często wzorujący na komedii greckiej (attyckiej). [przypis edytorski]
Plaut, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250–184 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, autor ponad stu sztuk, w większości przeróbek komedii greckich; na swojej twórczości dorobił się dużego majątku, który zainwestował w handel morski i stracił; miał zatrudnić się wówczas w młynie przy obracaniu żaren; w wolnym czasie napisał kolejne komedie, których powodzenie pozwoliło mu odzyskać niezależność finansową. [przypis edytorski]
Plaut, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250–184 p.n.e.) — największy z komediopisarzy rzymskich, autor ponad stu sztuk, w większości przeróbek komedii greckich; autor m.in. komedii Żołnierz samochwał oraz Bracia (łac.ː Menaechmi), która stała się inspiracją dla Komedii omyłek Shakespeare'a. [przypis edytorski]
Plaut, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250—184 p.n.e.) — największy z komediopisarzy rzymskich, autor ponad stu sztuk, w większości przeróbek komedii greckich; autor m.in. sztuki Żołnierz samochwał; przytoczone przez autora zdanie nie pochodzi od Plauta. [przypis edytorski]
Plaut, właśc. Titus Maccius Plautus (ok. 250–184 p.n.e.) — największy z komediopisarzy rzymskich, autor ponad stu sztuk, w większości przeróbek komedii greckich. [przypis edytorski]
plauz — aplauz. [przypis edytorski]
play (ang.) — grać; graj(cie). [przypis edytorski]
plażyć (daw., gw.) — odpowiadać, służyć, wychodzić na dobre. [przypis edytorski]
plażyć (daw., gw.) — podobać się, służyć, iść na zdrowie. [przypis edytorski]
plażyć (daw.) — podobać się. [przypis edytorski]
plaza (hiszp.) — plac miejski. [przypis edytorski]
plaza (hiszp.) — plac. [przypis edytorski]
plazma — tu: bezkształtna, nieokreślona materia. [przypis edytorski]
plazma — tu: protoplazma, materiał z którego zbudowane są komórki. [przypis edytorski]
plazmodium — masa protoplazmatyczna z wieloma jądrami komórkowymi wykazująca zdolność pełzakowatego ruchu po podłożu. [przypis edytorski]
plėčka — plokščias, nedidelio tūrio butelis. [przypis edytorski]
plėčka — plokščias nedidelis butelis. [przypis edytorski]
plėga (lenk.) — bausmė, nelaimė. [przypis edytorski]
plėmas (lenk.) — dėmė. [przypis edytorski]
plęsać (starop.) — tańcować. [przypis redakcyjny]
plęsy — dziś popr.: pląsy. [przypis edytorski]
pleasure (ang.) — przyjemność. [przypis redakcyjny]
plebański (daw.) — księży, proboszczowski. [przypis edytorski]
plebaneś dzisiaj — skrócone: pleban [jeste]ś dzisiaj. [przypis edytorski]
plebanii — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jako czterosylabowy: ple-ba-ni-i. [przypis edytorski]
plebani — proboszczowie wiejscy. [przypis redakcyjny]
pleban wiejski — chodzi o ks. Jana Ewangelistę Nalepkę, który w latach 1828–1853 był proboszczem we Frydmanie. [przypis edytorski]
Pleban z Wakefield — tytułowy bohater powieści irlandzkiego pisarza Olivera Goldsmitha z roku 1766. [przypis edytorski]
plebeiae conditionis (łac.) — stanu plebejskiego. [przypis edytorski]
plebeiorum (łac.) — (zasługi) plebejuszów. [przypis redakcyjny]
plebejanów (daw. forma) — dziś: plebejuszy. [przypis edytorski]
plebejusz — człowiek nienależący do szlachty. [przypis edytorski]
plebejusze — w staroż. Rzymie: lud, ogół wolnych obywateli, którzy nie mieli pełni praw politycznych, w przeciwieństwie do patrycjuszy, najwyższej warstwy społecznej, sprawującej władzę. [przypis edytorski]
plebejusze (z łac. plebs) — w staroż. Rzymie: ogół wolnych obywateli, którzy nie mieli pełni praw politycznych; lud. [przypis edytorski]
plebejuszowie — ludzie pochodzenia nieszlacheckiego, mieszczanie. [przypis redakcyjny]
plebiscyt z roku III, jak i (…) z roku VIII, X, XII — wg francuskiego kalendarza rewolucyjnego, w którym lata liczono od 22 września 1792, daty ustanowienia republiki francuskiej; mowa o kolejnych konstytucjach i zatwierdzających je referendach: 22 sierpnia 1795 (referendum 6 września), 24 grudnia 1799 (referendum 7 lutego 1800), 1 sierpnia 1802 (10 maja 1802), 18 maja 1804 (6 listopada 1804). [przypis edytorski]
plebs — lud. [przypis autorski]
plebs — tu: uboga szlachta. [przypis edytorski]
pleć a. pielić — wyrywać chwasty spomiędzy roślin uprawnych. [przypis edytorski]
pleć — oczyszczać z chwastów; pielić. [przypis edytorski]
pleć — usuwać chwasty rosnące pomiędzy uprawianymi roślinami. [przypis edytorski]
plec — dziś popr.: pleców. [przypis edytorski]
plece (starop. forma) — plecy. [przypis edytorski]
plecha (gw.) — miejsce nieobsiane zbożem; por. daw. plecha: miejsce wyłysiałe, tonsura. [przypis edytorski]
Plechanow, Gieorgij (1856–1918) — rosyjski publicysta i działacz socjalistyczny, narodnik, od 1903 należał do mienszewików, teoretyk i propagator marksizmu. [przypis edytorski]
pleciaki — zapewne chodzi o plecione (np. z wikliny) płoty. [przypis edytorski]
plecionka kozacka — nahaj, bicz. [przypis edytorski]
plecionka różowa — wieniec z róż. [przypis edytorski]
plecu (starop. forma) — pleców; z szerokich plecu: po szerokich plecach [sądząc]. [przypis edytorski]
plecu (starop. forma) — (po) plecach. [przypis edytorski]
plecyma (daw.) — dziś popr. forma: plecami. [przypis edytorski]
plecyma (daw.) — dziś popr. forma: (za) plecami. [przypis edytorski]
plecyma (daw. forma) — dziś popr. forma N.: plecami. [przypis edytorski]
plecyma (daw. forma liczby podwójnej) — plecami. [przypis edytorski]
plecyma (daw., gw.) — dziś popr.: plecami. [przypis edytorski]
plecyma — dziś popr. forma N.: plecami. [przypis edytorski]
plecyma — dziś popr.: plecami. [przypis edytorski]
plecyma (gw.) — plecami (dawna forma liczby podwójnej). [przypis edytorski]
plecy w kłąbek wyginał — tu: wyginał w kabłąk, w łuk. [przypis edytorski]
pleczyki (z ukr.) — ramiona, barki. [przypis redakcyjny]
pleczysty (daw.) — o szerokich plecach, dobrze zbudowany. [przypis edytorski]
pleczysty (daw.) — o szerokich plecach, silny. [przypis edytorski]
pleczysty — mający silne plecy; dobrze zbudowany. [przypis edytorski]
pleczysty — mający szerokie plecy. [przypis edytorski]
pleczysty — mający szerokie plecy. [przypis redakcyjny]
pleczysty — o szerokich plecach, barczysty. [przypis edytorski]
pled — gruby koc a. okrycie. [przypis edytorski]
pled — gruby koc a. okrycie. [przypis edytorski]
