Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
Placet (…) resiste — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium. [przypis tłumacza]
placet (z łac.) — zgoda. [przypis edytorski]
plac Grzybowski — plac w śródmiejskiej dzielnicy Warszawy. Dawniej było tu centrum handlowe. [przypis redakcyjny]
plach (starop.) — blacha. [przypis redakcyjny]
plackarta (z niem.) — miejscówka, opłata za miejsce w wagonie. [przypis edytorski]
placka (z niem.) — packa, kawałek skóry na patyku służący do zabijania much. [przypis edytorski]
plac Kercelego — zlokalizowany w rejonie ulic Chłodnej, Towarowej i Okopowej (aż do Ogrodowej i Leszna) plac targowy w Warszawie w dzielnicy Wola, obejmujący ok. 1,5 ha, zw. pot. „Kercelakiem”, istniejący od 1867 do 1947 r. [przypis edytorski]
plac Łotrów — łac. campus sceleratus, Guhl i Koner, str. 724; Lübker Reallexicon des classischen Alterthums, str. 517. [przypis autorski]
plac Ludwika XV — ob. plac Zgody. [przypis edytorski]
Plac Marsowy a. Pole Marsowe — utworzony w XVIII w. przez króla Stanisława Poniatowskiego, wzorowany na paryskim plac do rewii wojskowych, powstały na terenie daw. Nowej Wsi; wieś w 1782 a. 1784 r. została przeniesiona na obszar rozciągający się wzdłuż alei pomiędzy obecnym pl. Zbawiciela a pl. Politechniki (stąd nazwa dzisiejszej ul. Nowowiejskiej), zaś u zbiegu Al. Ujazdowskich i ul. Piusa powstał Plac Marsowy; w XIX w. odbywały się ma nim wystawy przemysłowo-rolnicze, okresowo funkcjonował też lunapark, następnie na terenach tych powstał w l. 1893–1896 istniejący do dziś park Ujazdowski (urządzony przez ogrodnika Franciszka Szaniora). [przypis edytorski]
plac Navona — historyczny plac rzymski, słynny przede wszystkim z powodu fontanny Czterech Rzek. [przypis edytorski]
placówka — miejsce pracy Żydów znajdujące się poza terenem getta. [przypis edytorski]
placówka — posterunek wojskowy wystawiany dla ochrony oddziału przed niespodziewanym napadem przeciwnika. [przypis edytorski]
placówkarka — Żydówka legalnie pracująca poza terenem getta. [przypis edytorski]
placówka — tu: miejsce bronione przez żołnierzy. [przypis edytorski]
Placówka — zapewne od tytułu powieści Prusa w znaczeniu ważnego stanowiska, służby; tu w intencji ironicznej. [przypis redakcyjny]
plac ogromny — plac Marsowy, gdzie się odbywały popisy wojsk. [przypis redakcyjny]
Plac Opery — plac w dziewiątej dzielnicy Paryża, znajduje się na nim Opéra Garnier, nazwana tak na cześć jej architekta, Charlesa Garniera. [przypis edytorski]
plac Pigalle — plac w Paryżu; na przełomie XIX i XX w. plac i otaczające go ulice stały się dzielnicą pracowni malarskich i kawiarni literackich. [przypis edytorski]
plac Pigalle — znany plac, wokół którego skupia się nocne życie Paryża. [przypis edytorski]
plac — Plac św. Marka, najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami arch.; w Wenecji powszechnie nazywany po prostu „placem” (la Piazza). [przypis edytorski]
plac Printing — właśc. Printing House Square (ang. plac Drukarni), dawna nazwa południowego odcinka ulicy Park Row w Nowym Jorku, na Manhattanie, potocznie nazywanej Newspaper Row (ulica Gazetowa); znajdowały się tam kilkupiętrowe siedziby amerykańskich gazet (od 1875 budowano tam dla nich pierwsze w mieście wieżowce); niektóre z gazet, jak „New York Herald” i „The Sun”, znajdowały się w pobliżu, ale faktycznie nie na samej Park Row; od roku 1895 gazety przenosiły się do swoich nowych siedzib w innych miejscach, jako ostatnia „Journal of Commerce” w 1953. [przypis edytorski]
plac (…) / Puścił — ustąpił miejsca. [przypis redakcyjny]
Plac Republiki — na prawym brzegu Sekwany, na przedłużeniu linii wielkich bulwarów. [przypis redakcyjny]
Plac Rewolucji — jeden z głównych placów Paryża, obecnie Place de la Concorde (plac Zgody), w okresie rewolucji były tam wykonywane publiczne egzekucje, m. in. 21 stycznia 1793 r. został tam zgilotynowany Ludwik XVI. [przypis edytorski]
plac św. Marka — najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami architektury, m.in.: znajdującą się przy nim bazyliką św. Marka i będącą symbolem miasta dzwonnicą św. Marka. [przypis edytorski]
plac Św. Piotra — historyczny plac, znajdujący się przed bazyliką św. Piotra w Watykanie. [przypis edytorski]
Plac Saski — dziś: Plac marsz. Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
Plac Saski — plac znajdujący się przed nieistniejącym Pałacem Saskim w Warszawie; dziś: Plac Piłsudskiego. [przypis edytorski]
plac — tu: działka budowlana. [przypis edytorski]
plac — tu: miejsce. [przypis edytorski]
plac — tu: miejsce, umiejscowienie. [przypis edytorski]
plac — tu: plac boju. [przypis edytorski]
plac — tu z niem.: miejsce. [przypis edytorski]
plac — Umschlagplatz, plac przeładunkowy, usytuowany przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]
placu (…) postąpiono — użyczono miejsca. [przypis redakcyjny]
plac Vendôme — plac o regularnym kształcie znajdujący się w pierwszym okręgu Paryża; wytyczony w 1702 jako pomnik chwały wojska Ludwika XIV; na środku placu znajduje się kolumna Vendôme z pomnikiem Napoleona, wzorowana na kolumnie Trajana. [przypis edytorski]
plac zborny — agora. [przypis edytorski]
Plac Zgody — plac w krakowskiej dzielnicy Podgórze, obecnie Plac Bohaterów Getta. [przypis edytorski]
plac, z którego rozchodzi się siedem ulic — plac Opery. [przypis redakcyjny]
Plac Zwycięstwa — sądząc po umiejscowieniu przy tym placu londyńskiego kościoła pod wezwaniem św. Marcina, jest to Trafalgar Square. [przypis edytorski]
plafon (z fr.: sufit) — sklepienie zdobione malowidłami a. sztukateriami. [przypis edytorski]
plaga (daw.) — zwykle w lm: uderzenie batem lub kijem; baty. [przypis edytorski]
plaga — tu: kara, dopust. [przypis edytorski]
plaga — tu: kara. [przypis edytorski]
plagę — bicie, porażkę. [przypis redakcyjny]
plagi — baty, lanie. [przypis edytorski]
plagi — baty, razy; chodzi o wymierzanie chłosty. [przypis edytorski]
plagi — bicie. [przypis redakcyjny]
plagi — chłosta, ogólnie: kara. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — bicie, rózgi. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — uderzenia batem, kijem, rózgą itp. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — uderzenia, zwł. batem. [przypis edytorski]
plagiowano — dziś: plagiatowano. [przypis edytorski]
plagi — razy, bicie. [przypis edytorski]
plagi — razy, uderzenia. [przypis edytorski]
plagi — rózgi, chłosta. [przypis edytorski]
plagi — rózgi; lanie. [przypis edytorski]
plagi — tu: bicie, chłosta. [przypis edytorski]
Plagula — zasłona. [przypis redakcyjny]
plama owa nie jest właśnie dla mnie w tej chwili biała: wskutek działania zielonego tła, na zasadzie kontrastu, czyli tu specjalnie na zasadzie tzw. barw dopełniających — odpowiedni odcień czerwony ma swój zielony (i na odwrót), który go potęguje najbardziej, podnosi białą barwę w sąsiedztwie do lekkiego zabarwienia właśnie „dopełniającego”, a po wpatrywaniu się pozostawia odpowiednio zabarwiony powidok (obraz wtórny). To samo dotyczy par: żółtego i niebieskiego i pomarańczu i fioletu. [przypis autorski]
Planck, Max (1858–1947) — fizyk niemiecki, w 1900 sformułował prawo promieniowania ciała doskonale czarnego, zakładając, że energia może być emitowana tylko w określonych porcjach, zwanych kwantami, co zapoczątkowało mechanikę kwantową; za odkrycie kwantów energii otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki (1918). [przypis edytorski]
plane (łac.) — zupełnie. [przypis redakcyjny]
Planen — Plänen. [przypis edytorski]
Plane! — Pläne. [przypis edytorski]
planeta — daw. r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]
planetae eo tardius moventur, quo sunt in sublimiori sphaera; ita quanto maior est principum auctoritas, tanto magis suos affectus moderare eosque temperare debent (łac.) — planety tym powolniejszy ruch odbywają, im w wyższej znajdują się sferze; tak też im większą powagę mają władcy, tym bardziej powinni miarkować i hamować swoje skłonności. [przypis redakcyjny]
planeta (…) pozbawiony (daw.) — dziś r.ż.: ta planeta. [przypis edytorski]
planetoidy — niewielkie ciała niebieskie krążące dokoła słońca między drogą Marsa a Jowisza. [przypis redakcyjny]
planety, który zamieszkuje — daw. forma r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]
planety tego (daw., r.m.) — dziś popr. D. lp: planety tej (r.ż.). [przypis edytorski]
planipotent (gw.) — właśc. plenipotent: pełnomocnik, osoba upoważniona do działania w czyimś imieniu. [przypis edytorski]
planisfera (astr.) — mapa nieba, pomocniczy przyrząd do rozpoznawania gwiazd i konstelacji, złożony z dwu ruchomych elementów osadzonych na wspólnej osi: koła z obrazem całej półkuli nieba oraz nakrywającej go tarczy z owalnym otworem, służącej do pokazywania części nieba widocznej dla obserwatora. [przypis edytorski]
planisfera — mapa przedstawiająca całość globu ziemskiego w rzucie płaskim, bez podziału na półkule. [przypis edytorski]
plan loterii… — w XVIII w. roiło się od takich planów, z których wszelacy awanturnicy ofiarowali się rządom w ich powszechnych wówczas kłopotach. [przypis tłumacza]
plan Marshalla, właśc. Program Odbudowy Europy — plan Stanów Zjednoczonych mający służyć odbudowie gospodarki krajów Europy Zachodniej po II wojnie światowej. Nazwa tej inicjatywy pochodzi od nazwiska sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych gen. George'a Marshalla. [przypis edytorski]
plan pojmowania przeszłości (zaznaczony np. na s. 113 w. 2 i n.) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się fragment rozdz. VI: „Otóż Strumieński pod pierwszy typ postawił Angelikę, a pod drugi, jeszcze dawniej, na chybił trafił Olę; tylko kolor włosów nie stosował się, Angelika bowiem była blondynką, a Ola brunetką”. [przypis edytorski]
plantacje — tak nazywano krakowskie Planty, park miejski otaczający stare miasto. [przypis edytorski]
plantacje — tak nazywano na przełomie XIX i XX w. krakowskie Planty, park założony na miejscu daw. murów obronnych i splantowanej fosy krakowskiego starego miasta. [przypis edytorski]
planta (daw.) — plan. [przypis edytorski]
plantan — banan warzywny, duża odmiana banana, spożywana po ugotowaniu lub upieczeniu. [przypis edytorski]
plantan — rodzaj banana niesłodkiego; zwykła jarzyna krajowców do mięsa lub ryby, gotowana najczęściej w oleju palmowym i silnie zaprawiona pieprzem. [przypis autorski]
planta — plan, pomysł. [przypis redakcyjny]
planta — plan. [przypis redakcyjny]
plant — teren, po którym biegną tory kolejowe. [przypis edytorski]
plant — teren, po którym biegnie tor kolejowy. [przypis edytorski]
plant — teren wydzielony pod tor, nasyp i grunt do niego przylegający. [przypis edytorski]
plant — teren wydzielony pod torowisko kolei. [przypis edytorski]
plant — teren wydzielony pod torowisko kolejowe. [przypis edytorski]
plant — wydzielony teren, na którym znajduje się tor kolejowy. [przypis edytorski]
Planty — krakowski park miejski otaczający stare miasto, założony na miejscu daw. murów obronnych i splantowanej fosy. [przypis edytorski]
planty — plany, pomysły, zamierzenia. [przypis redakcyjny]
planty — tereny zielone zakładane w dawnych fosach lub korytach rzecznych; krakowskie Planty, tj. park miejski w Krakowie otaczający Stare Miasto założono w l. 1822–1830. [przypis edytorski]
planty — tu: rośliny. [przypis edytorski]
planu bowiem wielkiej ofensywy nie zarzucając, umiejętnie wprowadzają w czyn to, co wojskowi strategią Czyngis-chana nazywają… — por. M. Zdziechowski, Od Petersburga do Leningradu, 1934, s. 130. [przypis autorski]
plany opracowania Newmana — Wybór dzieł kardynała J. H. Newmana opracował Brzozowski, jak wiadomo, dla wydawnictwa „Symposion”. Fragmenty tego wyboru z przedmową tłumacza, skreśloną w dwóch odmiennych redakcjach, wchodzą w skład XIX tomu tego wydawnictwa. Patrz przypisek do wpisu z dnia 12 XII w Pamiętniku. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
plaque muqueuse (fr.) — plaque: warstwa, muqueuse: błona śluzowa. [przypis edytorski]
plaques muqueuses (fr.) — plamiaste wykwity w jamie ustnej charakterystyczne dla kiły. [przypis edytorski]
Plasfodor, bohater (…) sztuki Stanisława Ignacego Witkiewicza — Pragmatyści, „Zdrój”, sierpień 1920. [przypis tłumacza]
plaskury (daw.) — praszczury, prawnuki. [przypis redakcyjny]
