Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
piłowiny — opiłki. [przypis autorski]
Piłsudski, Józef (1867–1935) — dowódca wojskowy, działacz niepodległościowy i socjalistyczny, w czasie I wojny światowej organizator Legionów Polskich i dowódca I Brygady Legionów; od lipca 1917 do listopada 1918 internowany prze Niemców w Magdeburgu; naczelnik państwa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918; wycofał się z polityki w roku 1922, by w 1926 przejąć władzę w wyniku tzw. przewrotu majowego. [przypis edytorski]
Piłsudski (…) nie wziął na siebie całkowitego brzemienia odpowiedzialności i zamiast być całkowicie sobą pozwolił na swobodną grę sił obok swojej niezupełnie ucieleśnionej woli — oczywiście łatwo coś wielkiego nawet krytykować, a trudniej dokonać, a jeszcze trudniej, najtrudniej daną rzecz do ostatniej doskonałości wycyzelować. [przypis autorski]
piłsudski — wiersz jest również dostępny w tomie poetyckim Józefa Czechowicza Ballada z tamtej strony. [przypis edytorski]
piłsudski — wiersz jest również dostępny w tomie poetyckim Józefa Czechowicza Dzień jak co dzień. [przypis edytorski]
piłułka (starop.) — pigułka. [przypis redakcyjny]
Pilades a. Pylades (mit. gr.) — syn władcy Fokidy, Strofiosa, i Anaksibii, kuzyn i przyjaciel Orestesa. [przypis edytorski]
Pilades (mit. gr.) — syn Strofiosa, króla Fokidy. Znany z wielkiej przyjaźni ze swoim kuzynem Orestesem, któremu pomógł w zemście na zabójcach jego ojca, Agamemnona. [przypis edytorski]
Pilak — eg. Pa-iu-rek, gr. File, wyspa na Nilu na I katarakcie (dziś na Jeziorze Nasera), w 1. nomie Górnego Egiptu, przy granicy z Nubią, ok. 670 km na południe od Memfis. Uważana za jedno z miejsc pochówku Ozyrysa. [przypis edytorski]
pilaster — dekoracyjny płaski filar połączony ze ścianą. [przypis edytorski]
pilaster — detal architektoniczny w formie kolumny przylegającej do ściany. [przypis edytorski]
pilaster — płaski, ozdobny filar wbudowany w ścianę. [przypis edytorski]
pilastr a. pilaster — półkolumna, element architektoniczny. [przypis edytorski]
Pilatus (…) imionami z Pisma Świętego — imię rzymskiego prefekta Judei, Poncjusza Piłata (łac. Pontius Pilatus) w czasach Jezusa. [przypis edytorski]
Pilatus — Piłat. [przypis edytorski]
pilaw — potrawa wschodnia z ryżu i z tłustej baraniny. [przypis edytorski]
pilch (daw., gw.) — popielica, szary gryzoń wielkości szczura, aktywny nocą. [przypis edytorski]
pilch (daw.) — popielica. [przypis redakcyjny]
pilen (daw.) — dziś: pilny. [przypis edytorski]
pileous (łac.) — rodzaj nakrycia głowy. [przypis edytorski]
Pile — Termopile, brama z północy do Grecji Środkowej; marsz Filipa na Termopile był jawnym dowodem, że czyha na wolność Grecji. [przypis tłumacza]
pilić — naglić. [przypis edytorski]
pilić — namawiać do pospiechu. [przypis edytorski]
pilić — poganiać. [przypis edytorski]
pilić — szybko podążać, pilnie dążyć. [przypis edytorski]
Pilica — miasto w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim, u źródeł rzeki Pilicy; ok. 10 km na płd. od wsi Solca. [przypis edytorski]
pilionis — pilininkas, pilies gynėjas. [przypis edytorski]
piliśmy dużo (…) rozpaczna wesołość — S. Przybyszewski, Synowie ziemi, I, s. 77. [przypis autorski]
Pillati, Henryk (1832–1894) — polski malarz, rysownik, karykaturzysta. [przypis edytorski]
Pillnitz — dawniej miejscowość w Niemczech, obecnie jedna z dzielnic Drezna. W 1791 r. podpisano tutaj deklarację, w której Leopold II (1747–1792) i Fryderyk Wilhelm II (1744–1797) wezwali europejskich władców do przywrócenia porządku w ogarniętej rewolucją Francji, co Francuzi odebrali jako wypowiedzenie wojny. [przypis edytorski]
pilnikarz — dawniej rzemieślnik wyrabiający pilniki i tarniki. [przypis edytorski]
pilno czynią — usilnie starają się. [przypis edytorski]
pilno — dziś: pilnie; uważnie. [przypis edytorski]
pilności (daw.) — starania. [przypis edytorski]
pilno (starop.) — pilnie; uważnie. [przypis edytorski]
pilno — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]
pilnują murów — murów warownych, otaczających miasta. [przypis tłumacza]
pilny (daw.) — czujny; uważny. [przypis edytorski]
pilny — tu: staranny. [przypis edytorski]
pilon — dziś popr.: pylon (gr.: brama), monumentalna brama wejściowa świątyni egip., złożona z pary wież o prostokątnej podstawie, zwężających się ku górze, połączonych niższą częścią obramowującą wejście. [przypis edytorski]
pilot — tu: osoba zajmująca się zawodowo przeprowadzaniem statków przez niebezpieczne miejsca, znająca lokalne warunki i doradzająca kapitanowi statku podczas nawigacji i manewrów w porcie. [przypis edytorski]
Pilowi — Peelowi; Peel, Robert (1788–1850): polityk, premier Wielkiej Brytanii w latach 1834–1835 oraz 1841–1846. [przypis edytorski]
Pilpaj (a. Bidpai) — filozof i pisarz bramiński, któremu przypisuje się autorstwo zbioru bajek zwierzęcych. W XII w. przełożono jego bajki na łacinę, a na początku XVIII w. na francuski. Bajka o gołębiach była bardzo popularna, o czym świadczą liczne przekłady m.in. Lafontaine'a, Trembeckiego, czy Niemcewicza. [przypis redakcyjny]
pilść a. pilśń — tkanka z sierści lub z wełny, otrzymana przez zbicie ich czyli folowanie. [przypis redakcyjny]
pilśń — gęsty, zbity materiał z sierści lub wiórów. [przypis redakcyjny]
pilśń — mocno zbity materiał wełniany. [przypis edytorski]
pilśnianki (starop.) — buty filcowe (z pilśni). [przypis edytorski]
pilśniany — dziś popr.: pilśniowy. [przypis edytorski]
pilśniowy — wykonany z gęstego, zbitego materiału produkowanego z włókien wełny. [przypis edytorski]
pilśniowy — zrobiony z pilśni: gęstego, zbitego materiału otrzymywanego z wełny lub sierści króliczej, zajęczej itp. [przypis edytorski]
Piltyn — kurlandzkie miasto (i powiat) nad Windą, w pobliżu Windawy; przedmiot sporu między Polską a Kurlandią. [przypis redakcyjny]
Pilwite (mit. litew.) — bóstwo dostatku, bogactwa. [przypis autorski]
Pilwite (mit. litew.) — bóstwo dostatku, bogactwa. [przypis edytorski]
pilyj — trump.: pilyje. [przypis edytorski]
pilzner — gatunek jasnego piwa produkowany w Pilznie. [przypis edytorski]
pilzner — gatunek jasnego piwa produkowany w Pilznie, w zach. Czechach. [przypis edytorski]
pilzner — gatunek jasnego piwa. [przypis edytorski]
Pilzno — polskie miasto w woj. podkarpackim, w powiecie dębickim. [przypis edytorski]
Pimander, właśc. Pojmander (z gr. Ποιμάνδρης) — dosł.: pasterz mężów, przewodnik; nie jest to tytuł księgi, lecz imię boga w pismach hermetycznych; występuje w Corpus Hermeticum, gdzie Pojmander określany jest jako „umysł suwerenny” (gr. ὁτῆςαὐ θεντίαςνοῦς), rozum Absolutu. [przypis edytorski]
Pimat — Per-Medżet (gr. Oksyrynchos), stolica 19, nomu Górnego Egiptu. Położona ok. 70 km na południowy wschód od Henen-Nesut (Herakleopolis). [przypis edytorski]
Pimichin — niewielka rzeka dorzeczu Orinoko. [przypis edytorski]
pimy — rodzaj obuwia zimowego. [przypis edytorski]
pińczowscy margrabiowie — tytuł margrabiów otrzymali od papieża w 1605 r. Myszkowscy, a następnie dziedzicznie przeszedł on na Wielopolskich. [przypis edytorski]
Pińsk — miasto położone u ujścia rzeki Piny do Prypeci, w płd.-zach. części dzisiejszej Białorusi; od 1241 r. było stolicą diecezji prawosławnej. [przypis edytorski]
Pinabell — syn Anzelma z domu maganckiego. [przypis redakcyjny]
Pinacoteca di Brera — słynna galeria sztuki w Mediolanie. [przypis redakcyjny]
pinaculum (łac.) — szczyt. [przypis edytorski]
pinakoteka (z gr.) — galeria obrazów. [przypis edytorski]
Pinamonte przez rady obłudne zniszczenia jego pierwszy osnuł wątek — Pinamonte namówił hrabię Mantui, Alberta Kassoldi, ażeby, jeżeli chce lud zbuntowany poskromić, wygnał z miasta najdzielniejszych stronników swoich. Gdy hrabia dał ucha tak obłudnej radzie, Pinamonte przywłaszczył sobie za pomocą zbuntowanego ludu wszechwładztwo Mantui, a podejrzanych swej nowej władzy skazał jednych na śmierć, drugich na wygnanie. [przypis redakcyjny]
pina — prie audeklo ar drabužio krašto prisiuvamas mezginys. [przypis edytorski]
pinassa — mniejsza łódź będąca na wyposażeniu statku i służąca jego komunikacji z lądem. [przypis edytorski]
pince-nez (fr.) — binokle; okulary, które utrzymują się na nosie za pomocą elementu sprężynującego lub przytrzymywane ręką za pionowy uchwyt. [przypis edytorski]
pince-nez (fr.) — daw. eleganckie okulary mocowane na nosie za pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
pince-nez (fr.) — okulary damskie osadzone na rączce i przykładane do oczu. [przypis edytorski]
pince-nez (fr.) — okulary, których oba szkła złączone są razem elastycznym drucikiem, działającym jak sprężyna, dzięki czemu mogą również utrzymać się na nosie. [przypis edytorski]
pince-nez — rodzaj okularów mocowanych bezpośrednio na nosie za pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
pince-nez (z fr.) — rodzaj okularów bez uchwytów, utrzymujących się na nosie dzięki sprężynującemu elementowi. [przypis edytorski]
pince-nez (z fr.; wym.: pęsne) — binokle; okulary, które utrzymują się na nosie za pomocą elementu sprężynującego lub przytrzymywane ręką za pionowy uchwyt. [przypis edytorski]
pince sans rire (fr.) — szyderczy; ścichapęk. [przypis edytorski]
pinceta a. pęseta — szczypce służące do chwytania drobnych przedmiotów. [przypis edytorski]
pincetem — dziś popr. r.m.: pincetą. [przypis edytorski]
Pinchas — arcykapłan, prorok, syn Eleazara, wnuk Aarona. Midrasz odwołuje się do Pinchasa znanego kulturze żydowskiej z przysłowia: „Postępować jak Zimri, a prosić o nagrody, jak Pinchas” (Lb 25,7-14). [przypis edytorski]
Pinchas — arcykapłan, prorok, syn Eleazara, wnuk Aarona. [przypis edytorski]
Pinchas — syn Helego, brat Chofniego; podczas składania ofiar Jahwe bracia zawłaszczali sobie mięso, cudzołożyli również z kobietami służącymi przy Namiocie Spotkania. Za karę bracia mieli umrzeć tego samego dnia. Chofni i Pinchas zabrali Arkę Przymierza na bitwę z Filistynami. Bitwa zakończyła się dotkliwą klęską Izraelitów. Arka została przechwycona, a obaj bracia zginęli. [przypis edytorski]
Pinchin Lane — fikcyjna ulica w Londynie; kiedy w 1889 na Pinchin Street znaleziono okaleczone zwłoki kobiety, zbrodnię tę przypisywano seryjnemu mordercy Kubie Rozpruwaczowi, który grasował rok wcześniej. [przypis edytorski]
Pincio — historyczne wzgórze rzymskie. [przypis edytorski]
Pincio — wzgórze w Rzymie, nienależące do siedmiu głównych wzgórz, położone na północ od Kwirynału. [przypis edytorski]
pinczer — rasa małego psa. [przypis edytorski]
pinczowski piecek gość obiega wkoło — w XVII w. sławna była łaźnia w Pińczowie, zbudowana Myszkowskich wedle wzorów włoskich, „ jeden dziw polski”, jak ją nazywa nieznany autor rzadkiego dziełka „Wizerunk łaźnie pinczowskiej”, o którym obszerną wiadomość podał niepodpisany autor w „Dzienniku Wileńskim” 1829, t. VIII, str. 371–387. W tej to łaźni znajdował się: … gmaszek mały,/ Ale bardzo okazały./ Jest w nim stolik marmurowy,/ Piecek do suszenia głowy,/ Jest prawie na kształt wieżyczki,/ Płomień grzeje strony wszytki,/ Wkoło go można obieżeć… Pasek, człowiek ciekawy, a przy tym bliski sąsiad Pińczowa (od r. 1667), musiał dobrze znać i podziwiać ten dziwny „piecek” w łaźni pińczowskiej, co go to „wkoło można obieżeć”, i użył go tu do porównania. Przepisywacz zaczął pisać: pin[cz]owski, ale nie rozumiejąc zwrotu, wolał go następnie całkiem opuścić; tak też postąpili wszyscy wydawcy, nie zaznaczywszy luki, przez co powstał zwrot zgoła niezrozumiały. [przypis redakcyjny]
Pindara (ok. 520–ok. 438 p.n.e.) — wybitny poeta grecki, twórca liryki chóralnej, znany gł. z utworów na cześć zwycięzców igrzysk. [przypis edytorski]
Pindar (ok. 520–ok. 438 p.n.e.) — wybitny poeta grecki, twórca liryki chóralnej, znany gł. z utworów na cześć zwycięzców igrzysk greckich. [przypis edytorski]
Pindar (ok. 520–ok. 438 p.n.e.) — wybitny poeta grecki, twórca liryki chóralnej, znany gł. z utworów na cześć zwycięzców igrzysk greckich. [przypis edytorski]
Pindar (ok. 520–ok. 438 p.n.e.) — wybitny poeta grecki, twórca liryki chóralnej, znany gł. z utworów na cześć zwycięzców igrzysk. [przypis edytorski]
Pindar (ok. 520–ok. 438 p.n.e.) — wybitny poeta grecki, twórca liryki chóralnej, znany gł. z utworów na cześć zwycięzców igrzysk w Olimpii. [przypis edytorski]
Pindar (ok.522/518–443/438 p.n.e.) — grecki poeta, twórca liryki chóralnej. [przypis edytorski]
Pindar — ur. między 522 a 518 p.n.e., zm. między 443 a 438, poeta grecki, napisał wiele pieśni na cześć zwycięzców Olimpiad. [przypis edytorski]
Pindarus — Pindar (520–442 w. p.n.e.), najwybitniejszy przedstawiciel greckiej liryki chóralnej. W pieśniach jego tradycyjne wątki mitologiczne ulegały niejednokrotnie przeróbce w duchu zachowawczej moralistyki. [przypis redakcyjny]
Pinder (…) nakazując zasadę pokoleń stosować (…) tam, gdzie może być ona tylko hipotezą roboczą (…) wyjaśniając pozorne sprzeczności, że tę samą datę noszą dzieła o całkiem różnych cechach stylu — W. Pinder, Das Problem der Generation in der Kunstgeschichte Europas, wyd. I, 1926, s. 16. [przypis autorski]
Pind — Pindos, pasmo górskie, dzielące Tesalię od Epiru. [przypis redakcyjny]
pinele — ziarnka z szyszki limby. [przypis redakcyjny]
