Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156198 przypisów.
podczaszy — urzędnik nadworny opiekujący się królewską piwnicą, próbujący napoje przed podaniem ich na stół władcy. [przypis edytorski]
podczaszy — w dawnej Polsce wysoki urzędnik dworski, zastępca cześnika, opiekujący się królewską piwnicą, próbujący napoje przed podaniem ich na stół monarchy. [przypis edytorski]
podczciwa (daw., gw. forma) — poczciwa, tj. zacna, czcigodna. [przypis edytorski]
pod Częstochową — starcie 4 września 1665. [przypis redakcyjny]
poddać — tu: poddać się. [przypis edytorski]
poddać — tu: podsunąć jakąś myśl. [przypis edytorski]
poddać — zaproponować. [przypis edytorski]
poddał ich tym szaleństwom — Te szaleństwa to prawa świata i władze ustanowione wśród ludzi. [przypis tłumacza]
poddałoby Polaków pod jarzmo [dziedzicznej monarchii], które dźwigają wszystkie narody, a od którego oni jedni są wolni; bo Szwecji już nie liczę — możliwe, że tu mieści się aluzja do monarchicznego zamachu stanu, dokonanego przez Gustawa III (1771–1792). W Szwecji po śmierci Karola XII sejm i senat ujęły w swe ręce całą władzę rządową, pozbawiając króla wszelkiego wpływu. W dniu 19 sierpnia 1772 r. Gustaw III otoczył sejm wojskiem i podyktował mu nową konstytucję. Oddawała ona królowi całą władzę rządową, ograniczając sejm, zbierający się tylko na wezwanie królewskie, do uchwalania wniosków przedłożonych mu przez króla. [przypis redakcyjny]
poddał się teraz stworzeniu — tj. ciału automatowi. [przypis tłumacza]
poddał się w okolicznościach, które niżej opiszemy — p. VII, II, 2. [przypis tłumacza]
poddaństwo pruskie, niewola chłopa pomorskiego u swoich panów (…) — Georg Friedrich Knapp, Die Landarbeiter in Knechtschaft und Freiheit (Robotnicy rolni pańszczyźniani i wolni), 1891, s. 33, 80 i nast. [przypis redakcyjny]
poddane i kupce moje — dziś popr. forma B. lm. r. m.: poddanych i kupców moich. [przypis edytorski]
Poddani chwalą spokój publiczny, obywatele wolność jednostek — poddani w monarchiach, obywatele w republikach. [przypis tłumacza]
Poddani winni są więc zwierzchnikowi rachubę ze swoich przekonań o tyle tylko, o ile te przekonania posiadają wagę dla wspólnoty — Russo stara się określić granice racjonalnej reglamentacji przez państwo religijnego życia obywateli. Skoro zwierzchnik jest ex definitione jedynie wyrazicielem woli powszechnej, a istotą woli powszechnej jest wspólna korzyść wszystkich, więc zwierzchnik nie może wykraczać poza tę wspólną korzyść i zapuszczać się w obce jej dziedziny. Wypływa to z samego pojęcia zwierzchnika. To ograniczenie kompetencji zwierzchnika jest czysto logiczne: jeżeli zwierzchnik ma zachować swoją logiczną tożsamość, nie może działać inaczej, takie działanie bowiem nie mogłoby być aktem zwierzchniczym. Nie ma zatem czysto prawnej ograniczoności zwierzchnika, nie ma żadnego obowiązku prawnego, nakazanego zwierzchnikowi przez jakąś normę prawną i krępującego zwierzchnika, władza zwierzchnika jest absolutna. Ograniczoność jej nie opiera się na jakimś prawie, stojącym ponad zwierzchnikiem, ale ma swoje źródło w samej istocie zwierzchnika. [przypis tłumacza]
poddano wpływowi — w oryginale jest inficirt ([łac.] inficio). [przypis tłumacza]
poddanym cnej dziewicy — Pallas-Ateny, dziewiczej bogini. [przypis redakcyjny]
podda się (…) dotychczasowej robocie — [Komentarz autora z Uwag.] W stylu autora znać tu (i na wielu innych miejscach) jakby szykanowanie bohatera. A jednak np. słowo „robota” należy brać całkiem poważnie; odcień ironii zaś pochodzi stąd, że ponieważ dotychczas nie stworzono aparatu do oddawania stanów nieświadomych, więc też, o ile one wyglądają jakby świadome, o tyle robią wrażenie komiczne. [przypis autorski]
pod Daszów — bitwa pod Daszowem była pierwszym poważnym starciem w czasie powstania listopadowego na Podolu. [przypis edytorski]
pod datą 15 sierpnia wysłałem odpowiedni list do angielskiego konsula — kopia tego listu, jak i wszelkie tu odnoszące się dokumenta zachowane są pomiędzy notatkami ekspedycji. [przypis autorski]
poddawa (daw.) — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: poddaje. [przypis edytorski]
poddawał się swoim oczom — poddawał się urokowi każdej kobiety, którą widziały jego oczy. [przypis tłumacza]
poddawam (daw.) — dziś popr. forma: poddaję. [przypis edytorski]
poddawa się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: poddaje się. [przypis edytorski]
poddawasz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: poddajesz. [przypis edytorski]
pod dobrą datą (daw., pot.) — nietrzeźwy, pijany. [przypis edytorski]
pod dwudziestu stopami — pod dwudziestoma stopami; stopa: jednostka miary, wynosząca ok. 30 cm. [przypis edytorski]
Pod dwunaścią wojewód — wg tradycji podawanej przez Długosza Polacy po wygaśnięciu dynastii Lechów byli rządzeni przez 12 naczelników, doznając wówczas wielkiego ucisku. [przypis edytorski]
poddymać — rozdmuchiwać. [przypis edytorski]
poddymacz (starop.) — pochlebca. [przypis edytorski]
pode drzwiami (daw.) — dziś popr.: pod drzwiami. [przypis edytorski]
podejdźże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
podejma — dziś popr.: podejmuje (w znaczeniu: podnosi). [przypis edytorski]
podejmcie — dziś popr.: podejmijcie; tu: skrócone ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
Podejmowali to podanie o Edypie późniejsi pisarze (…) żaden z nich nie sprostał zadaniu — por. dzieło Karola Heinemanna: Die tragischen Gestalten der Griechen in der Weltliteratur, Lipsk 1920. Tom II, str. 29 i n. [przypis redakcyjny]
Podejmujcie rzecz zimno (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Biasa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 17. [przypis tłumacza]
podejrzewając — tu: patrząc na, spoglądając, podglądając. [przypis edytorski]
Podejrzewam (…) przywdziać go aż wraz z suknią — Próby, ks. I, rozdz. XXI, O potędze wyobraźni. [przypis redakcyjny]
Podejrzewam was (…) rodziłyby odtąd dzieci przez ucho — Cały ten ustęp Rabelais uważał za bezpieczniejsze skreślić w drugim wydaniu tej księgi. [przypis tłumacza]
podejrzywać (daw.) — dziś popr. podejrzewać. [przypis edytorski]
podejrzywać — dziś popr.: podejrzewać. [przypis edytorski]
podejrzywając — dziś popr.: podejrzewając. [przypis edytorski]
podejść kogo — oszukać, nabrać kogo. [przypis edytorski]
podejścia — podstępu. [przypis edytorski]
podejście — fortel, podstęp. [przypis edytorski]
podejźrzenie (starop.) — podejrzenie. [przypis edytorski]
podekpiwali — dziś popr.: podkpiwali. [przypis edytorski]
podekscytowanie — podniecenie; stan pobudzenia umysłowo-uczuciowego. [przypis edytorski]
podemgłę (starop.) — przez mgłę. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — pod niego. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — pod niego; tu: ku niemu. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — skrót od: pod niego. [przypis edytorski]
podeń (starop.) — skrót od: pod nim. [przypis edytorski]
pode Przemyśl — dziś popr.: pod Przemyśl. [przypis edytorski]
podeśli (starop. forma) — dziś popr.: podeszli. [przypis edytorski]
podeśli (starop. forma) — podeszli; w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
pode sercem — dziś: pod sercem. [przypis edytorski]
podespektować (daw.) — obrazić, pohańbić. [przypis edytorski]
Podes — przyjaciel Hektora. [przypis edytorski]
podesta — naczelnik w miastach włoskich w XII–XVI w., mający władzę administracyjną i wojskową. [przypis redakcyjny]
podesta — najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych, odpowiednik burmistrza. [przypis edytorski]
podesta — w niektórych średniowiecznych włoskich republikach miejskich najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]
podesta — w republikach włoskich urzędnik miejskich stojący na czele policji i sądownictwa. [przypis redakcyjny]
podesta — w średniowiecznych włoskich miastach najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]
podesta — zwierzchnik policji i sądownictwa w daw. wł. miastach. [przypis edytorski]
podesta (z wł.) — gł. reprezentant władz miasta a. prowincji skupionej wokół ośrodka miejskiego; średniowieczny urząd ustanowiony w XII w. przez cesarza Fryderyka I Barbarossę, utrzymujący się do XVI w. w niektórych wł. republikach miejskich; podesta posiadał uprawnienia sądownicze i wojskowe. [przypis edytorski]
podeszedł — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz. r.m.: podszedł. [przypis edytorski]
podeszły (daw.) — dziś: w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
podeszły — stary. [przypis edytorski]
podeszły — tu: w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
podeszli [ludzie] (starop.) — ludzie w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
pod figurą mówić (daw. fraz.) — mówić, używając przenośni, posługując się symbolami, alegoriami. [przypis edytorski]
Podfilipski, Zygmunt — tytułowy bohater powieści Józefa Weyssenhoffa Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego, wydanej po raz pierwszy w 1898 r. [przypis edytorski]
pod firmą (daw.) — pod przykrywką. [przypis edytorski]
pod Fontenoy, pod Laufelt, przy oblężeniu Fryburga — zwycięskie dla Francji działania wojenne podczas wojny austriacko-francuskiej (1744–1748): oblężenie Fryburga (1744), bitwa pod Fontenoy (11 maja 1745), bitwa pod Lauffeldt (2 lipca 1747). [przypis edytorski]
pod Fontenoy — zwycięska bitwa pod Fontenoy pod wodzą Maurycego Saskiego w r. 1745. [przypis tłumacza]
pod gardłem — pod karą śmierci. [przypis edytorski]
podgardłki (starop.) — podbródki. [przypis edytorski]
pod główeczki — dziś popr.: pod główeczkę. [przypis edytorski]
pod główny zamek — Nakło. [przypis edytorski]
pod Gnieznem — bitwa stoczona 7 maja 1656 r. [przypis redakcyjny]
pod górnemi grzbiety — dziś popr. forma N. lm: pod górnymi grzbietami. [przypis edytorski]
Podgórz — część wsi Wiatowice w woj. małopolskim, w powiecie wielickim. [przypis edytorski]
Podgórze — dawniej samodzielne miasto, obecnie dzielnica Krakowa. [przypis edytorski]
Podgórze — dzielnica Krakowa; w latach 1784-1915 samodzielne, wolne, królewskie miasto. [przypis edytorski]
podgolić — tu: uciąć szyję. [przypis redakcyjny]
Pod Grochowem — bitwa pod Grochowem 26 kwietnia 1809 r., epizod wojny polsko-austriackiej. [przypis edytorski]
pod Grochowem naznaczony blizną — chodzi zapewne o bitwę pod Olszynką Grochowską, jedną z najbardziej krwawych bitew powstania listopadowego, która rozegrała się 25 lutego 1831 r. [przypis edytorski]
pod grozą — tu: pod groźbą. [przypis edytorski]
podgryźli robacy — dziś popr.: pogryzły robaki. [przypis edytorski]
Podhajce — miasto na płd.-zach. od Tarnopola nad rzeką Koropiec. [przypis redakcyjny]
Podhalańczycy — Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich (SBSP) — brygada piechoty Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie utworzona 4 stycznia 1940 roku. Wzięła udział w bitwie pod Narwikiem w maju 1940 r. W czerwcu tegoż roku odesłana do Bretanii we Francji, gdzie walcząc z przeważającymi siłami niemieckimi uległa rozproszeniu. Część jej żołnierzy zdołała przedostać się do Wielkiej Brytanii. Oficjalnie rozwiązana 21 sierpnia 1940 r. [przypis edytorski]
Podhale — góralski region kulturowy w południowej Polsce, u podnóża Tatr. [przypis edytorski]
podhalski — dziś popr.: podhalański. [przypis edytorski]
pod Hohenlinden — Wiadomo, że pod Hohenlinden korpus polski pod dowództwem jenerała Kniaziewicza zdecydował wygranę. [przypis autorski]
podium — galerja cyrku lub amfiteatru, celniejsze miejsce, gdzie podczas przedstawień zasiadał Cezar, pretorowie, konsulowie. [przypis redakcyjny]
podjąć pod nogi — dawny sposób wyrażania szacunku. [przypis edytorski]
podjąć śmierć (starop.) — ponieść śmierć. [przypis edytorski]
podjąć — tu: podnieść. [przypis edytorski]
podjął się — tu: podniósł się. [przypis edytorski]
