Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156099 przypisów.

Podes — przyjaciel Hektora. [przypis edytorski]

podesta — naczelnik w miastach włoskich w XII–XVI w., mający władzę administracyjną i wojskową. [przypis redakcyjny]

podesta — najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych, odpowiednik burmistrza. [przypis edytorski]

podesta — w niektórych średniowiecznych włoskich republikach miejskich najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]

podesta — w republikach włoskich urzędnik miejskich stojący na czele policji i sądownictwa. [przypis redakcyjny]

podesta — zwierzchnik policji i sądownictwa w daw. wł. miastach. [przypis edytorski]

podesta (z wł.) — gł. reprezentant władz miasta a. prowincji skupionej wokół ośrodka miejskiego; średniowieczny urząd ustanowiony w XII w. przez cesarza Fryderyka I Barbarossę, utrzymujący się do XVI w. w niektórych wł. republikach miejskich; podesta posiadał uprawnienia sądownicze i wojskowe. [przypis edytorski]

podeszedł — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz. r.m.: podszedł. [przypis edytorski]

podeszły — stary. [przypis edytorski]

podeszły — tu: w podeszłym wieku. [przypis edytorski]

podeszli [ludzie] (starop.) — ludzie w podeszłym wieku. [przypis edytorski]

pod figurą mówić (daw. fraz.) — mówić, używając przenośni, posługując się symbolami, alegoriami. [przypis edytorski]

Podfilipski, Zygmunt — tytułowy bohater powieści Józefa Weyssenhoffa Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego, wydanej po raz pierwszy w 1898 r. [przypis edytorski]

pod firmą (daw.) — pod przykrywką. [przypis edytorski]

pod Fontenoy, pod Laufelt, przy oblężeniu Fryburga — zwycięskie dla Francji działania wojenne podczas wojny austriacko-francuskiej (1744–1748): oblężenie Fryburga (1744), bitwa pod Fontenoy (11 maja 1745), bitwa pod Lauffeldt (2 lipca 1747). [przypis edytorski]

pod Fontenoy — zwycięska bitwa pod Fontenoy pod wodzą Maurycego Saskiego w r. 1745. [przypis tłumacza]

pod gardłem — pod karą śmierci. [przypis edytorski]

podgardłki (starop.) — podbródki. [przypis edytorski]

pod główeczki — dziś popr.: pod główeczkę. [przypis edytorski]

pod główny zamek — Nakło. [przypis edytorski]

pod Gnieznem — bitwa stoczona 7 maja 1656 r. [przypis redakcyjny]

pod górnemi grzbiety — dziś popr. forma N. lm: pod górnymi grzbietami. [przypis edytorski]

Podgórz — część wsi Wiatowice w woj. małopolskim, w powiecie wielickim. [przypis edytorski]

Podgórze — dawniej samodzielne miasto, obecnie dzielnica Krakowa. [przypis edytorski]

Podgórze — dzielnica Krakowa; w latach 1784-1915 samodzielne, wolne, królewskie miasto. [przypis edytorski]

podgolić — tu: uciąć szyję. [przypis redakcyjny]

Pod Grochowem — bitwa pod Grochowem 26 kwietnia 1809 r., epizod wojny polsko-austriackiej. [przypis edytorski]

pod Grochowem naznaczony blizną — chodzi zapewne o bitwę pod Olszynką Grochowską, jedną z najbardziej krwawych bitew powstania listopadowego, która rozegrała się 25 lutego 1831 r. [przypis edytorski]

pod grozą — tu: pod groźbą. [przypis edytorski]

podgryźli robacy — dziś popr.: pogryzły robaki. [przypis edytorski]

Podhajce — miasto na płd.-zach. od Tarnopola nad rzeką Koropiec. [przypis redakcyjny]

Podhalańczycy — Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich (SBSP) — brygada piechoty Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie utworzona 4 stycznia 1940 roku. Wzięła udział w bitwie pod Narwikiem w maju 1940 r. W czerwcu tegoż roku odesłana do Bretanii we Francji, gdzie walcząc z przeważającymi siłami niemieckimi uległa rozproszeniu. Część jej żołnierzy zdołała przedostać się do Wielkiej Brytanii. Oficjalnie rozwiązana 21 sierpnia 1940 r. [przypis edytorski]

Podhale — góralski region kulturowy w południowej Polsce, u podnóża Tatr. [przypis edytorski]

pod Hohenlinden — Wiadomo, że pod Hohenlinden korpus polski pod dowództwem jenerała Kniaziewicza zdecydował wygranę. [przypis autorski]

podium — galerja cyrku lub amfiteatru, celniejsze miejsce, gdzie podczas przedstawień zasiadał Cezar, pretorowie, konsulowie. [przypis redakcyjny]

podjąć pod nogi — dawny sposób wyrażania szacunku. [przypis edytorski]

podjąć śmierć (starop.) — ponieść śmierć. [przypis edytorski]

podjął się — tu: podniósł się. [przypis edytorski]

podjadek (daw.) — pochlebca, podjudzacz. [przypis redakcyjny]

podjazd (wojsk.) — rodzaj zwiadu w wojsku, zwykle konnego, mającego na celu m.in. rozpoznanie sił przeciwnika. [przypis edytorski]

pod jedlami — dziś: pod jodłami. [przypis edytorski]

pod jego firmą — tu: pod jego adresem, skierowany do niego. [przypis edytorski]

pod Jerozolimą — ἐπὶ τὰ Ἱεροσόλυμα (N); ἐπὶ δέ τὰ Ἱεροσόλιμα (D) należy w edycji Dindorfa do rozdziału następnego. [przypis tłumacza]

pod Jerycho — dziś popr. forma odmienna: pod Jerychem. [przypis edytorski]

podjezdek — koń pod pachołkiem, małej wartości. [przypis redakcyjny]

podjezdek — mały a. marny koń. [przypis edytorski]

podjezdek — młody, dopiero ujeżdżany koń; tu: żart. użycie określenia. [przypis edytorski]

podjezdek — określenie młodego, nieujeżdżonego całkowicie, konia. [przypis edytorski]

podjudzać — podburzać, namawiać do złych czynów, wzburzając w kimś złość, gniew. [przypis edytorski]

podjźrenie — dziś popr.: podejrzenie. [przypis edytorski]

pod kadukiem — kaduk (z łac. caducus): niczyj, bezpański; tu mowa o zasadzie z prawa rzymskiego, dotyczącej własności, która nie może zostać przejęta. [przypis edytorski]

podkanclerzy litewski — Aleksander Naruszewicz. [przypis redakcyjny]

podkanclerzy — mowa o Hieronimie Radziejowskim (1612–1667), wygnanym za spiskowanie przeciwko królowi. [przypis redakcyjny]

pod karą powroza — tj. śmierci na szubienicy. [przypis edytorski]

pod karabiny — dziś popr. forma N. lm: pod karabinami. [przypis edytorski]

Pod Karasiem — dawny szynk działający w narożniku nieistniejącego dziś pałacu Kazimierza Karasia w Warszawie, mający wyjątkowo złą reputację. [przypis edytorski]

podkasany — o koniu: mający brzuch o małej objętości, mocno podciągnięty ku górze. [przypis edytorski]

pod kazyrok (z ros.) — salut. [przypis edytorski]

podkomorzyc sandomierski — Stanisław Oleśnicki, później starosta radziejowski. [przypis redakcyjny]

Podkomorzyc — syn Podkomorzego, Walery. [przypis edytorski]

podkomorzy (daw.) — zarządca książęcego dworu. [przypis edytorski]

podkomorzy koronny — tu: Teodor Denhof. [przypis redakcyjny]

podkomorzy koronny — tu: Teodor Denhof, starosta wiślicki i urzędowski. [przypis redakcyjny]

podkomorzy — od XIV w. urzędnik ziemski rozstrzygający spory graniczne. [przypis edytorski]

podkomorzy — Podkomorzy, niegdyś urzędnik znakomity i poważny, Princeps Nobilitatis, za rządu rosyjskiego stał się tylko tytularnym. Sądził jeszcze niekiedy sprawy graniczne, ale na koniec i tę część jurysdykcji utracił. Teraz zastępuje czasem marszałka i mianuje komorników, czyli mierniczych powiatowych. [przypis autorski]

podkomorzy — urzędnik zarządzający dworem. [przypis edytorski]

podkomorzy — urzędnik zarządzający dworem władcy. [przypis edytorski]

podkomorzy — wysoki urzędnik dworski, zarządzający dobrami publicznymi. [przypis edytorski]

pod koniec rozprawy (…) [z]abiera głos Fryderyk (…) by ująć w skrócie wywody Emanuela — S. Brzozowski, Wstęp do filozofii, Kraków 1906, s. 86 [przypis autorski]

pod koniec rozprawy (…) [z]abiera głos Fryderyk (…) by ująć w skrócie wywody Emanuela — S. Brzozowski, Wstęp do filozofii, Kraków 1906, s. 89. [przypis autorski]

Pod koniec swej kariery literackiej poeta poszedł bardzo daleko w tym kierunku — u niektórych jego następców enjambment, w nielicznych naturalnie wypadkach, przybiera formę dzielenia dłuższych wyrazów między dwa wiersze. [przypis tłumacza]

Pod koniec wojny — oczywiście peloponeskiej w 404 r. Euteros musiał być kolonistą (kleruchem) ateńskim, a po zwycięstwie Lizandra kleruchowie stracili swe posiadłości i musieli wrócić do Aten. [przypis tłumacza]

pod (…) kopyty — dziś popr. forma N. lm: kopytami. [przypis edytorski]

podkoszulek tałesowy — mężczyźni na co dzień pod ubraniem noszą „mały tałes”, rodzaj podkoszulka z frędzlami (cyces). [przypis edytorski]

podkoszulki tałesowe — „małe tałesy”, rodzaj podkoszulków noszonych na co dzień pod ubraniem, z frędzlami (hebr. cicit, jid. cyces) przy rogach. [przypis edytorski]

pod kotarą — pod zasłoną. [przypis redakcyjny]

Podkowiński, Władysław (1866—1895) — malarz i ilustrator, prekursor impresjonizmu polskiego, następnie symbolista. Najbardziej znany jego obraz, Szał uniesień, przedstawia nagą kobietę na stającym dęba koniu; pierwszemu wystawieniu Szału, w warszawskiej „Zachęcie” (1894), towarzyszyła atmosfera skandalu i publicznego oburzenia. [przypis edytorski]

Podkowiński, Władysław (1866–1895) — malarz i ilustrator, prekursor impresjonizmu polskiego, następnie symbolista. Najbardziej znany jego obraz, Szał uniesień, przedstawia nagą kobietę na stającym dęba koniu; pierwszemu wystawieniu Szału, w warszawskiej „Zachęcie” (1894), towarzyszyła atmosfera skandalu i publicznego oburzenia. [przypis edytorski]

Podkowiński, Władysław (1866–1895) — malarz tworzący w okresie Młodej Polski. [przypis edytorski]

pod kozyriok (z ros.) — „bicie w dach” (w domyśle: czapki żołnierskiej); salut. [przypis edytorski]

podkreśla Kartezjusz bezpośredniość podmiotu (…) a Schopenhauer pośredniość przedmiotu (…) wyrażają obaj to samo z dwóch różnych stron — Schopenhauer, Werke IV, 16. [przypis redakcyjny]

Podkreślana przez Komornicką przejściowość, (…) polega na tym, że dążenia do swobody duchowej są u niej jeszcze bezsilniejsze (…) bezsilniejsze wobec władztwa natury, praw naukowych etc. — oto typowy przykład: „Jeżeli czcić każesz [naturo] wielkość i nieskończoność i jako bodziec usiłowań dajesz nam przeczucie nieśmiertelności ich wyników; jeżeli nam kochać każesz wszystko, co niezmierzone, a z wstrętem uciekać od wszystkiego, co ograniczone i małe; jeżeli nas przykuwasz do siebie tym, że nie masz kresu w czasie ni przestrzeni i nawet w rozpacznej żądzy unicestwienia przedstawiasz nam zanik jako mgliste i wieczne istnienie wśród mglistych i nieskończonych obszarów, jeżeli wszystko, co jest w nas i poza nami, oddycha żądzą trwania, jeżeli nam szumu wichury nawet słuchać każesz, jak jęku bezmiarów, jeżeli nam dałaś pragnienie nieśmiertelności dla naszych i cudzych dusz i ciał; jeżeli myśl zupełnego zniszczenia jest w nas krzykiem buntu, jeżeli drżymy z trwogi przed nie-życiem, jeżeli rozwijamy siły nasze ku celom, które mamy za nieśmiertelne, i ręce wyciągamy ku wiekuistym ideałom… — Dlaczego, naturo, uczysz nas także, że życie nasze jest tylko chwilą, a dusza chwilowym drganiem poruszonej przez ciebie ludzkiej struny na harfie wszechzjawisk; że cele człowieka trwać będą, póki się ta struna nie zerwie pod niecierpliwą ręką, żeśmy znikomością i kochamy znikomość i że ograniczoność i małość jest naszym prawem?” (Forpoczty, s. 139. Dlaczego). [przypis autorski]

Podkreślenia w cytatach pochodzą od autora szkicu. [przypis autorski]

Pod królem jednym nalepszy rząd; pod rzecząpospolitą nade wszytko nagorszy — Skarga cytuje tutaj tekst Arystotelesa Polityka za Bellarmina De controversiis. [przypis edytorski]

podkróli (daw.) — namiestnik, wicekról. [przypis redakcyjny]

pod kruchtą — przed kościołem. [przypis redakcyjny]

podkrzesywanie — usuwanie najniższych gałęzi w celu eliminacji potencjalnych sęków z surowca drzewnego. [przypis edytorski]

pod których regimentem — dziś: pod których dowództwem. [przypis edytorski]

podkurek — posiłek nocny, spożywany, kiedy kur, tj. kogut, pieje. [przypis edytorski]

podkurek — posiłek podawany na zakończenie nocnej zabawy (gdy już pieją koguty). [przypis redakcyjny]