Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

piewik — rodzaj owada z podrzędu pluskwiaków mający zdolność wydawania i odbierania dźwięków oraz wykonywania skoków; cykada. [przypis edytorski]

Pigmaliona żarłoczność do złota — Pigmalion, który zabił swojego krewnego Sycheusza, ażeby jego skarby zagarnął. [przypis redakcyjny]

Pigmalion (mit. gr.) — król Cypru i rzeźbiarz, który zakochał się we własnym dziele, wyrzeźbionej z kości słoniowej kobiecie; nadał jej imię Galatea, a bogini Afrodyta na jego usilne prośby ożywiła posąg. [przypis edytorski]

Pigmalion (mit. gr.) — król Cypru i rzeźbiarz, który zakochał się we własnym dziele, wyrzeźbionej z kości słoniowej kobiecie. Nadał jej imię Galatea, a bogini Afrodyta na jego usilne prośby ożywiła posąg. [przypis edytorski]

Pigmalion (mit. gr.) — król Cypru, rzeźbiarz; ożenił się z ożywionym przez Afrodytę posągiem Galatei. [przypis edytorski]

Pigmalion — tu: brat Dydony; syn Belosa, władca fenickiego miasta Tyr; z chęci zysku zabił męża Dydony, co zmusiło ją do ucieczki z rodzinnych stron. Dydona osiadła na płn. wybrzeżu Afryki i założyła Kartaginę. [przypis edytorski]

Pigmalion — w mit. gr. król Cypru i rzeźbiarz, który zakochał się we własnym dziele, wyrzeźbionej z kości słoniowej kobiecie. Nadał jej imię Galatea, a bogini Afrodyta na jego usilne prośby ożywiła posąg. [przypis edytorski]

Pigmejczykowie, Pigmejowie (tu: mit.) — lud karłów mieszkających w Afryce lub w Indiach, wg legend prowadzących ustawiczną wojnę z żurawiami. [przypis edytorski]

pigmejczyk — tu: karzełek. [przypis edytorski]

Pigmejczyk — z greckiego: karzeł. Πυγμαῖοι, naród Karłów, który według opowiadań Greków mieszkał nad brzegami Oceanu, następnie u źródła Nilu, gdzie walczył z żurawiami. [przypis tłumacza]

Pigmeje — w wieku XIX nazywano tak plemiona koczownicze lasów Afryki Środkowej, charakteryzujące się niskim wzrostem. [przypis edytorski]

Pigmejowie — afrykańskie plemię cechujące się niskim wzrostem. [przypis redakcyjny]

Pigmejowie (tu: mit.) — lud karłów mieszkających w Afryce, wg Iliady prowadzących ustawiczną wojnę z żurawiami. [przypis edytorski]

Pigmejowie — w greckich legendach było to plemię zamieszkałych w Egipcie karłów. [przypis edytorski]

Pigmej — przedstawiciel karłowatego ludu afrykańskiego. [przypis edytorski]

pigmejska bitwa — taka jak prowadzona przez Pigmejów, mityczny lud karłów mieszkających w Afryce lub w Indiach, wg legend prowadzących ustawiczną wojnę z żurawiami. [przypis edytorski]

Pignatelli — arystokratyczna rodzina włoska z Neapolu. [przypis edytorski]

pignora (łac.) — klejnoty, kosztowności. [przypis redakcyjny]

pignora (łac.) — skarby. [przypis redakcyjny]

Pigoń, Stanisław (1885–1968) — historyk literatury polskiej, profesor historii literatury polskiej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1921–1930), rektor tegoż uniwersytetu w l. 1926–1928, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1931 do 1960 r., z wyjątkiem okresu II wojny światowej; autor szeregu prac, przede wszystkim dotyczących zagadnień romantyzmu pol. [przypis edytorski]

pigułki — tu: z trucizną. [przypis redakcyjny]

pigularz (pot.) — aptekarz. [przypis edytorski]

Pigwa, Kłąb, Ryj — postacie komiczne ze Snu nocy letniej, ang.: Quince, Bottom, Snoud, w polskich przekładach: Pigwa (cieśla), Spodek lub Denko (tkacz), Ryjak lub Ryjek (kotlarz). Są to rzemieślnicy ateńscy, którzy przygotowują i odgrywają amatorskie przedstawienie na motywach tragedii o Priamie i Tyzbe, wywołując swoją prostotą efekt śmieszności. [przypis edytorski]

Pi-Hebit — Per-Hebit, dziś Behbeit el-Hagar, miasto w środkowej części Delty, kilka km na północ od Sebennytos, w 12. nomie Dolnego Egiptu. [przypis edytorski]

pijaństwo posuwa się ku południowi — Widzimy to u Hotentotów i u ludów na cyplu Chilli, które są bliżej południa. [przypis autorski]

Pijaństwo trzeźwości — W czasie mojej działalności jako recenzenta nawinął mi się pod pióro ten artykulik, który, mimo iż nie należy do zakresu spraw teatralnych, pozwalam sobie tutaj włączyć. [przypis autorski]

pijane — rytm wiersza sugeruje wymowę dwusylabową: pja-ne. [przypis edytorski]

pijane (starop.) — [tu:] połączone z pijatyką. [przypis redakcyjny]

pijany (starop.) — [tu: pełen] piany. [przypis redakcyjny]

pijar — członek zakonu katolickiego, prowadzącego w dawnej Polsce głównie działalność edukacyjną. [przypis edytorski]

pijawa — zgrubienie od: pijawka: pasożytnicze zwierzę zamieszkujące środowisko wodne a. wodno-lądowe, żywiące się krwią wysysaną z ciał innych zwierząt. [przypis edytorski]

pijawka — tu: rodzaj psów używanych do polowań. [przypis edytorski]

piję jak brat templariusz — Bracia templariusze mieli u współczesnych opinię pierwszorzędnych pijaków. [przypis tłumacza]

piję tylko z (…) brewiarza — Mnichy z zakonów żebraczych, łącząc obłudę cnoty z zamiłowaniem do kielicha, wymyślili flaszki na wino w formie brewiarza. [przypis tłumacza]

pijem — forma skrócona od: pijemy. [przypis edytorski]

pijesa (ros.) — sztuka teatralna. [przypis edytorski]

Pijmy zdrowie Mickiewicza! — fragment pieśni filaretów, tajnego stowarzyszenia patriotycznego młodzieży wileńskiej, założonego przez studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego. [przypis edytorski]

pika — broń, składająca się z długiego drzewca i grotu, używana przez piechotę. [przypis edytorski]

pika — broń składająca się z długiego drzewca i osadzonego na nim grotu. [przypis edytorski]

pika — daw. bardzo długa broń drzewcowa, o drzewcach sięgających sześciu metrów, zakończonych metalowymi grotami. [przypis edytorski]

pika — daw. broń drzewcowa, używana przez piechotę; bardzo długa (do 6 m). [przypis edytorski]

pika — dawna broń piechoty, składająca się z bardzo długiego drzewca i osadzonego na nim grotu. [przypis edytorski]

pikada (z port. picada) — droga leśna. [przypis edytorski]

pika — drewniany drąg zakończony ostrym grotem, broń piechoty używana między XV a XVIII wiekiem. [przypis edytorski]

pika — metalowy grot osadzony na długim drzewcu, dawna broń piechoty, używana przede wszystkim przeciwko kawalerii; po wynalezieniu muszkietu pikinierzy stali się osłoną dla formacji wyposażonej w tę broń. [przypis edytorski]

Pik a. Pikus (mit. gr.) — syn Saturna, wróżbita; wróżył przy pomocy dzięcioła, sam się umiał w niego zmienić; wg innej wersji mitu został w tego ptaka zmieniony przez wróżkę Kirke, gdy ośmielił się odrzucić jej względy (łac. picut: dzięcioł); król Lacjum, jego żoną była Canens, a synem Faunus; po śmierci ubóstwiony i czczony jako bóg lasów i wróżb. [przypis edytorski]

Pikarda — siostra Forezego. Obszerniejszą o niej wiadomość znajdzie czytelnik w przypisku do pieśni III Raju. [przypis redakcyjny]

Pikarda — siostra Forezego, z rodziny Donatów. Z klasztoru św. Klary, w którym była profeską, zza kraty gwałtem przez swoich braci porwana. [przypis redakcyjny]

Pikardowie — mieszkańcy Pikardii w północnej Francji. [przypis redakcyjny]

Pikardya — kraina w północnej Francji. [przypis redakcyjny]

Pikardzki — Pikardami nazywano heretyków, którzy nie uznawali modłów za zmarłych [Pikardowie — grupa religijna, głosząca bliski koniec świata, funkcjonująca w XIV-XV w. w Europie Zachodniej, a następnie w Czechach - Red.WL]. [przypis tłumacza]

pika — rodzaj broni podobnej do dzidy. [przypis redakcyjny]

pika — rodzaj włóczni z długim drzewcem i ostrym grotem. [przypis edytorski]

pik (daw. geogr.; z fr.) — szczyt górski. [przypis edytorski]

Pike County — hrabstwo na wschodniej granicy stanu Missouri w Stanach Zjednoczonych, ograniczone rzeką Missisipi. [przypis edytorski]

piker a. pikier — daw. gra, w której uczestnicy starają się strącić rzucanym kijem umieszczony na kołku przedmiot, strzeżony przez pikra, gracza, którego kij wylądował najdalej od kołka. [przypis edytorski]

Pikesville — jednostka osadnicza w Stanach Zjednoczonych, w stanie Maryland. [przypis edytorski]

Piket — Rodzina w Montpellier. [przypis tłumacza]

pikielhauba (niem. Pickelhaube) — hełm skórzany, z elementami metalowymi, zwieńczony na czubku wysokim szpikulcem, wprowadzony w 1842 r. przez króla Fryderyka Wilhelma IV jako ochronne nakrycie głowy pruskiej piechoty. Pikielhauba była wykonana z utwardzonej, barwionej na czarno i lakierowanej na wysoki połysk skóry, metalowy szpikulec, najbardziej charakterystyczny element, służył do mocowania na hełmie ozdobnego pióropusza z włosia końskiego, używanego w połączeniu z mundurem galowym. W całości wykonane z metalu pikielhauby stosowane były przez kirasjerów (ciężką jazdę), w takim rodzaju hełmu występował kanclerz Otto von Bismarck. [przypis edytorski]

pikielhauba — skórzany niemiecki hełm zakończony charakterystycznym szpikulcem. [przypis edytorski]

pikielhauba (z niem.) — niemiecki hełm zakończony charakterystycznym szpikulcem, używany w latach 1842–1918. [przypis edytorski]

pikieta — dawna gra w karty dla dwóch osób, pochodząca z Francji. [przypis edytorski]

pikieta — dawna nazwa placówki wystawianej w celu obserwowania nieprzyjaciela. [przypis edytorski]

pikieta — dawna nazwa placówki wystawianej w celu obserwowania nieprzyjaciela. [przypis redakcyjny]

pikieta — gra karciana, pochodząca z Francji, znana od XIV w. [przypis edytorski]

pikieta — gra w karty dla dwóch osób, rumel. [przypis edytorski]

pikieta — gra w karty na dwie osoby. [przypis redakcyjny]

pikieta — jedna z dawnych gier w karty, rumel. [przypis redakcyjny]

Pik — Jakub Pik, właściciel sklepu, sprzedającego między innymi barometry i termometry, przyrządy do mierzenia ciśnienia i temperatury. [przypis redakcyjny]

pikle — mieszanka warzyw marynowanych w occie. [przypis edytorski]

pikle — pikantna marynata warzywna. [przypis edytorski]

pikling — lekko solony, wędzony śledź. [przypis edytorski]

piknie (gw.) — pięknie. [przypis edytorski]

Piko — Jan Franciszek Pico, książę Mirandoli, synowiec sławnego humanisty Jana Pico Mirandoli, uczony i płodny pisarz XVI w., zamordowany przez własnego synowca, Galeotta, który nocnym napadem zdobył Mirandolę. [przypis redakcyjny]

pikolo — chłopiec pracujący w restauracji (częściej: pikolak). [przypis edytorski]

pikolo (przestarz., z wł.) a. pikolak (pot.) — chłopak usługujący w restauracji, hotelu itp. [przypis edytorski]

pikolo (z wł. piccolo: mały) — tu: chłopiec usługujący w hotelu, restauracji itp. [przypis edytorski]

pikowy — wykonany z piki: dwuwarstwowej, bawełnianej tkaniny, która z jednej strony pokryta jest delikatnym, wypukłym wzorem. [przypis edytorski]

pikowy — wykonany z piki; pika: prążkowana, gęsta tkanina bawełniana a. jedwabna. [przypis edytorski]

pikowy — zrobiony z prążkowanej tkaniny bawełnianej lub jedwabnej. [przypis edytorski]

piktadėjas — piktadarys. [przypis edytorski]

piktadėjus — piktadarys. [przypis edytorski]

piktura (z łac.) — malowidło, obraz. [przypis redakcyjny]

piła — piłka. [przypis redakcyjny]

piła — ryba z gatunku chrzęstnoszkieletowych dwuśrodkowych żyjąca w Oceanie Spokojnym i Atlantyckim, znana potocznie jako ryba piła, piła a. piła zwyczajna. [przypis edytorski]

Piłat a. Poncjusz Piłat — w latach 26–36/37 rzymski prefekt Judei, który przewodził procesowi Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]

Piłat niewinnie wlazł w CredoCredo (łac.: wierzę) to starożytna chrześcijańska formuła streszczająca główne zasady wiary, używana jako wyznanie wiary oraz modlitwa; Poncjusz Piłat, rzymski prefekt Judei, który wg ewangelii przewodniczył procesowi Jezusa Chrystusa i zatwierdził wyrok na niego, w wierze chrześcijańskiej jest postacią podrzędną, w Credo jego imię znalazło się wyłącznie w celu zaznaczenia historyczności postaci Jezusa, który wg tekstu formuły został „umęczon pod Ponckim Piłatem”, tj. za jego rządów. [przypis edytorski]

Piłat — Πιλᾶτος (Niese), Πιλάτος (Dindorf) z przydomkiem Πόντιος; Do Judei Tyberiusz posłał prokuratora Piłata: rok 13 n.e. [przypis tłumacza]

Piłat — właśc. Poncjusz Piłat prefekt Judei z ramienia Cesarstwa Rzymskiego w latach 26–36/37 n.e. Według Nowego Testamentu przewodniczył procesowi Jezusa Chrystusa i zatwierdził wyrok na niego. [przypis edytorski]

piław a. pilaw — potrawa z ryżu i baraniny z dodatkiem ryb lub innych mięs, tłusta i ostro przyprawiona. [przypis redakcyjny]

Piławce — wieś w centralnej części Ukrainy, ok. 30 km na płd. wschód od Konstantynowa. [przypis redakcyjny]

piławiecka klęska — przegrana wojsk polskich w starciu z Kozakami i Tatarami pod Piławcami (1648); Piławce — wieś w centralnej części Ukrainy, ok. 30 km na płd. wschód od Konstantynowa. [przypis redakcyjny]

Piłsudski, Józef (1867–1935) — dowódca wojskowy, działacz niepodległościowy i socjalistyczny, w czasie I wojny światowej organizator Legionów Polskich i dowódca I Brygady Legionów; od lipca 1917 do listopada 1918 internowany prze Niemców w Magdeburgu; naczelnik państwa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918; wycofał się z polityki w roku 1922, by w 1926 przejąć władzę w wyniku tzw. przewrotu majowego. [przypis edytorski]