Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
piernacz — buława pułkownikowska kozacka, pełniąca także funkcję listu żelaznego, przepustki. [przypis redakcyjny]
piernacz — buława, symbol władzy pułkownika kozackiego. [przypis redakcyjny]
piernacz — buława, używana często także jako list żelazny, nadawany przez władcę podróżującemu, gwarantujący nietykalność i swobodny przejazd. [przypis edytorski]
piernat — cienki materac wypchany pierzem. [przypis edytorski]
piernat (daw.) — cienki, nieprzeszywany (niepikowany) materac wypełniony pierzem; też: kołdra. [przypis edytorski]
piernat — materac wypełniony pierzem; pierzyna, pościel. [przypis edytorski]
piernat — materac wypełniony pierzem. [przypis edytorski]
piernat — pikowany materac wypełniony pierzem. [przypis edytorski]
piernat — tu: materac. [przypis edytorski]
piernół (gw.) — pierdnął. [przypis edytorski]
pierno (daw.) — pieprzno. [przypis edytorski]
pieróg (ros. пирог) — potrawa kuchni rosyjskiej i ukraińskiej: pieczony placek z nadzieniem przygotowany na słodko (z białym serem lub jabłkami) lub na słono (z ziemniakami, ziemniakami z serem, kaszą, mięsem, rybą lub kapustą). [przypis edytorski]
pieróg — tu: charakterystyczne nakrycie głowy. [przypis edytorski]
pieróg — tu: potrawa kuchni wschodniej: pieczony placek z nadzieniem przygotowany na słodko (z białym serem lub jabłkami) lub na słono (z ziemniakami, ziemniakami z serem, kaszą, mięsem, rybą lub kapustą). [przypis edytorski]
Piero Di Cosimo (1462–1522) — wł. malarz epoki renesansu. [przypis edytorski]
pierony (gw.) — pioruny. [przypis edytorski]
Pieros — góra w dzielnicy macedońskiej Pieria w pobliżu płn.-zach. stoku Olimpu; jedno z miejsc ulubionych przez Muzy, które też stąd poeci nazywali Pierydami. [przypis tłumacza]
Pierowska, Sofia Lwowna (1853–1881) — rosyjska rewolucjonistka, propagatorka i uczestniczka „wędrówek w lud”, skazana w tzw. procesie 193, po ucieczce działała w tajnej organizacji Ziemla i Wola, następnie w Narodnej Woli; współorganizatorka zamachów na cara Aleksandra II, w tym zakończonego powodzeniem ataku z 13 marca 1881; wraz z innymi zamachowcami aresztowana i stracona; żyła w nieformalnym związku z innym działaczem Narodnej Woli, Andriejem Żelabowem. [przypis edytorski]
pierożek — furażerka; rodzaj wąskiej płóciennej czapki, używanej często przez formacje wojskowe lub paramilitarne. Nadzorczynie w kobiecych obozach koncentracyjnych służyły w uniformach SS, okrycie głowy stanowiła furażerka. [przypis edytorski]
pierożek — tu: dwurożny kapelusz w kształcie trójkąta, powszechny w XVIII i XIX w., kojarzony często z Napoleonem Bonaparte. [przypis edytorski]
Pierre Augustin Beaumarchais (1732–1799) — francuski komediopisarz; zakupił szlachectwo i dostał się na dwór Ludwika XV, to doświadczenie posłużyło do stworzenia licznych satyr politycznych czy społecznych, np. Cyrulika sewilskiego (1775) czy Wesela Figara (1784). [przypis edytorski]
Pierre Corneille (1606–1684) — fr. dramatopisarz, zwany ojcem tragedii francuskiej, doprowadził do odrodzenia teatru i przywrócenia antycznej zasady trzech jedności; jego największe dzieła to Cyd (1636) i Andromeda (1650). [przypis edytorski]
Pierre de Montereau, właśc. Pierre de Montreuil (zm. 1267) — francuski architekt; przydomek nadany mu przez historyków architektury, Piotr z Montereau, jest błędny i wynika z inskrypcji na jego nagrobku — nazwie miejscowości, która została niewłaściwie zidentyfikowana jako Montereau, a nie Montreuil. [przypis edytorski]
Pierre de Ronsard (1524–1585) — poeta francuskiego renesansu. [przypis edytorski]
Pierre du Terrail de Bayard — legendarny rycerz fr., zginął podczas wyprawy Franciszka I na Mediolan (1524). [przypis redakcyjny]
Pierre Eugène Veber (1869–1942) — fr. autor licznych komedii scenicznych, zabawnych powieści; współpracował z Mauricem Hennequinem; do najbardziej popularnych dramatów należy Le Monsieur de cinq heures. [przypis edytorski]
Pierre Laffitte (1823–1903) — fr. filozof i matematyk, uczeń Augusta Comte'a, związany z nurtem pozytywizmu. [przypis edytorski]
Pierre Loti, właśc. Julien Viaud (1850–1923) — francuski oficer marynarki i pisarz, znany z dziennika podróży do Maroka oraz powieści i opowiadań, których akcja rozgrywa się w egzotycznych krajach. [przypis edytorski]
Pierre Marivaux (1688–1763) — fr. dramaturg i powieściopisarz, związany z paryskimi teatrami Comédie-Italienne i Comédie-Française; autor komedii, często poświęconych sylwetkom kobiet, prekursor teatru psychologicznego. [przypis edytorski]
pierres de strass (fr.) — imitacje szlachetnych kamieni. [przypis edytorski]
Pierre Terrail de Bayard (1476–1524) — bohater wojen francusko-włoskich, zwany „rycerzem bez trwogi i skazy”. [przypis redakcyjny]
Pierronka (fr. Pierronne) — żona pana Pierron; tłumacz wykorzystał polską formę gwarową na -ka, a nie daw. ogólnopolską formę na -owa; dziś w jęz. fr. nazwiska żon i dzieci nie różnią się formą od nazwiska męża i ojca. [przypis edytorski]
pierrot — postać z francuskiej pantomimy, w białym stroju i z pobieloną twarzą. [przypis edytorski]
Pierrot — postać z komedii dell'arte. [przypis edytorski]
pierrot — postać z komedii dell'arte: smutny kochanek ze łzami wymalowanymi na pobielonej twarzy. [przypis edytorski]
Pierrot — postać z komedii dell'arte: smutny kochanek ze łzami wymalowanymi na pobielonej twarzy. [przypis edytorski]
pierrot — postać z komedii dell'arte: smutny kochanek ze łzami wymalowanymi na pobielonej twarzy. [przypis edytorski]
pierrot — postać z tradycyjnej francuskiej pantomimy. [przypis edytorski]
Pierrot — postać z tradycyjnej francuskiej pantomimy. [przypis edytorski]
Pierrot — postać z tradycyjnej pantomimy francuskiej. [przypis edytorski]
pierrot — postać z włoskiej commedia dell'arte, w białym stroju i z pobieloną twarzą. [przypis edytorski]
pierścień Hansa Karwela, nadwornego jubilera króla Melindy — Tradycyjna opowiastka, powtarzająca się u wielu autorów. [przypis tłumacza]
Pierścień Nibeluna — (niem. Der Ring des Nibelungen) dramat muzyczny autorstwa Ryszarda Wagnera, złożony z części Złoto Renu, Walkiria, Zygfryd i Zmierzch bogów, zainspirowany przez średniowieczną epikę niemiecką. [przypis edytorski]
Pierścień Rybaka — jeden z symboli władzy papieskiej: sygnet z wizerunkiem św. Piotra zarzucającego sieć; zgodnie z tradycją katolicy spotykający się z papieżem okazują swoje oddanie, całując pierścień. [przypis edytorski]
pierścień [Saturna] (…) dosyć płaski, jak to bardzo dobrze odgadł pewien znakomity mieszkaniec naszego małego globu — astronom Christiaan Huygens (1629–1695). [przypis tłumacza]
pierścień — tu w charakterze osłony palca łucznika. [przypis edytorski]
Pierścień Wielkiej Damy — w rękopisie i w niektórych wydaniach pojawia się tytuł rozszerzony: Pierścień Wielkiej Damy czyli ex machina Durejko. [przypis redakcyjny]
pierścienice (biol.) — typ zwierząt bezkręgowych mających wydłużone ciało złożone z szeregu pierścieni. [przypis edytorski]
pierścienisty (daw.) — tu: układający się w pierścienie. [przypis edytorski]
pierścienisty (daw.) — upierścieniony, ozdobiony pierścieniami. [przypis edytorski]
pierścionek Dyjanny — chodzi o księżyc, którego patronką w mit. rzym. była Diana. [przypis edytorski]
pierś ich Turna obecność zapali — konstrukcja z szykiem przestawnym; inaczej: „obecność Turna zapali ich pierś” a. „obecność Turna wywoła zapał w ich piersi” itp. [przypis edytorski]
pierśmi — dziś N.lm: piersiami. [przypis edytorski]
pierśmi — dziś: piersiami. [przypis edytorski]
pierś nie bosa — pierś opancerzona. [przypis edytorski]
pierśny — tu: płonący w piersiach. [przypis edytorski]
pierś ową, co włócznią przebita — Pierś Chrystusa. Myśl tych kilku wierszy jest taka: dziwisz się, dlaczego Adam bezpośrednio stworzony i Chrystus jako Bóg człowiek nie byli podobni do Salomona. [przypis redakcyjny]
piersi — dziś popr. forma N. lm: piersiami. [przypis edytorski]
Piersi Hekuby, karmiące Hektora — Hekuba była żoną króla Priama i matką Hektora, najdzielniejszego z wojowników trojańskich podczas wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
piersi jej jak dwa młode koźlęta… — autor czerpie z biblijnej Pieśni nad pieśniami (Pnp 4, 5). [przypis edytorski]
piersim nastawował (starop. forma) — piersi nadstawowałem; nadstawiałem piersi. [przypis edytorski]
pierst (daw.) — palec (rdzeń zachował się w słowie pierścień, oznaczającym to, co się na palec zakłada). [przypis edytorski]
pierszyna — a. pierwszyna: nowina, nowa rzecz (zob. Słownik Lindego); dziś utarło się: pierwszyzna; kuligi tutaj przez g na końcu (w w. 697 było: kulikiem) dla rymu do frygi, albo raczej poprzednio kulikiem dla rymu z krzykiem.; fryga: zabawka zwana dziś częściej bąkiem. [przypis redakcyjny]
pierszyna — dziś: pierwszyzna. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — dawniej. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — najpierw, na początku; wcześniej. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — najpierw; tu: prędzej. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — najpierw, wcześniej. [przypis edytorski]
pierwej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
pierwej — najpierw. [przypis edytorski]
pierwej — najpierw, wcześniej. [przypis edytorski]
pierwej niż (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]
pierwey był (…) nie bił (starop.) — nie biłbyś się wcześniej. [przypis edytorski]
pierwiastek (daw.) — początek; zalążek. [przypis edytorski]
pierwiastek (daw.) — tu: element. [przypis edytorski]
pierwiastek — tu: kawałek, cząstka. [przypis edytorski]
pierwiastkowych — pierwszych. [przypis edytorski]
pierwiastkowy (daw.) — pierwszy, początkowy. [przypis edytorski]
pierwiastkowy (daw.) — początkowy; pierwotny. [przypis edytorski]
pierwiastkowy (daw.) — początkowy, tu: wstępny. [przypis edytorski]
pierwiosnka — dziś pierwiosnek jest rodzaju męskiego. [przypis edytorski]
pierwobylec — pierwotny mieszkaniec; por. tubylec. [przypis edytorski]
pierwocina — początek, zalążek. [przypis edytorski]
pierwoj (…) wtoroj gildii (ros.) — pierwszej, drugiej gildii. [przypis edytorski]
pierwosny (daw.) — pierwszy sen, tuż po zaśnięciu. [przypis edytorski]
pierwospy (daw.) — pierwszy sen. [przypis redakcyjny]
pierwotniaki, Protozoa (biol.) — drobne, w większości jednokomórkowe organizmy jądrowe, zaliczane tradycyjnie (do XX w.) do królestwa zwierząt, obecnie stanowiące część królestwa protistów. [przypis edytorski]
pierwotnie — tu: prymitywnie. [przypis edytorski]
Pierwotny tekst konwencji berneńskiej, http://global.oup.com/booksites/content/9780198259466/15550015, (dostęp 11.12.2013), art. 5. [przypis autorski]
pierwotny — tu: prymitywny. [przypis edytorski]
pierwszą (…) część Przybytku — przedsionek, Ulam. [przypis tłumacza]
pierwszą drogą (starop.) — drogą, którą przyszli wcześniej. [przypis edytorski]
Pierwszą lekarką polską była dr med. Anna Tomaszewicz-Dobrska — Właściwie, według Karbowiaka (Dzieje wychowania w wiekach średnich), pierwszą lekarką polską była Joanna Medica w XIII w. w Poznaniu. Skończyła studia, ale czy praktykowała, nie jest to jeszcze dowiedzione, na Zachodzie bowiem w średnich wiekach kobiety-lekarze były bojkotowane przez ciało profesorskie. Bakalarze medycyny musieli przysięgać, iż z nimi, zarówno jak z praktykującymi Żydami i analfabetami w żadne stosunki wchodzić nie będą. [przypis autorski]
Pierwszą lożę niemiecką w Hamburgu organizują też wysłańcy z Anglii — Potwierdza to Eryk Schmidt w cyt. dziele o Lessingu II, s. 424. [przypis autorski]
pierwszą radę Chrystusową — „Jeżeli chcesz być doskonałym, idź, sprzedaj, co masz, i daj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie: a przyjdź i pójdź za mną” (Słowa z Ewangelii św. Mateusza, rozdz. 19, w. 21). [przypis redakcyjny]
pierwszą razą — dziś popr. forma: pierwszym razem. [przypis edytorski]
Pierwszą tedy rzeczą, jeśli się chce poznać historię Włoch, to nie czytać autorów powszechnie uznanych; nigdzie lepiej nie znano ceny kłamstwa, nigdzie lepiej nie było ono opłacane. — Paweł Giovio, biskup w Como, Aretino i stu innych mniej zabawnych, których nuda, jaką zieją, ocaliła od niesławy, Robertson, Roscoe pełni są kłamstw. Guicciardini sprzedał się Kosmie I, który drwił sobie z niego. Za naszych czasów Coletta i Pignotti mówili prawdę, ten ostatni w stałym strachu, że go usuną ze stanowiska, chociaż chciał, aby go drukowano dopiero po jego śmierci. [przypis autorski]
pierwsza dusza, jaką pierwsza siła (…) w ziemski proch wcieliła — Pierwsza dusza, Adam, jako bezpośrednio stworzony przez Boga. [przypis redakcyjny]
pierwsza dusza (…) oczekiwała Tego (…), który ukarał jej płoche łaknienie na sobie samym przez śmierć i cierpienie — Chrystus Pan, który śmiercią krzyżową zgładził grzech Adama. [przypis redakcyjny]
