Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
Pascal, Blaise (1623–1662) — francuski matematyk, fizyk, inżynier-wynalazca, filozof, teolog i literat. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — francuski matematyk, fizyk, wynalazca; zajmował się geometrią, analizował metodę aksjomatyczną, współtworzył rachunek prawdopodobieństwa; po 1654 porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i teologii; powstały wówczas jego najsłynniejsze dzieła: Myśli i Prowincjałki; imię Błażej stanowi pol. odpowiednik właściwego imienia Pascala. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — francuski matematyk i fizyk, filozof religii. Uważał, że religia i wiara oraz nauka i rozum należą do dwóch odrębnych porządków poznania, dlatego nie można poznać rzeczywistości nadprzyrodzonej inaczej, niż używając wiary i serca. Jego najważniejsze dzieło filozoficzne to Myśli (1670), które obrazuje ewolucję jego światopoglądu od sceptycyzmu, przez racjonalizm do mistyki. Jego filozofia była inspiracją dla egzystencjalistów XIX i XX wieku, rozpatrujących tragizm człowieka zagubionego w niezrozumiałym dlań świecie. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — fr. filozof i matematyk, po 1654 porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i teologii; od sceptycyzmu i racjonalizmu zbliżył się do mistycyzmu, uważając, że wiara i rozum należą do dwóch odrębnych kategorii poznania, dlatego rzeczywistość nadprzyrodzona jest poznawalna jedynie przez wiarę; swoje poglądy wyłożył w wydanych pośmiertnie Myślach. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — fr. filozof, myśliciel religijny, pisarz, fizyk i matematyk. Zajmowała go teodycea (usprawiedliwienie obecności zła w świecie stworzonym przez doskonałe dobro, czyli Boga). Był też autorem słynnego rozumowania, zwanego „zakładem Pascala”, według którego wiara w Boga jest korzystniejsza od niewiary, ponieważ można dzięki niej jedynie zyskać: zyskuje się mianowicie życie wieczne, podczas gdy doczesne jest krótkie i traci się je tak czy inaczej. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — fr. matematyk, fizyk i filozof religii; po 1654 porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i teologii; powstały wówczas jego najsłynniejsze dzieła: Myśli i Prowincjałki. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — fr. matematyk, fizyk, wynalazca; zajmował się geometrią, analizował metodę aksjomatyczną, współtworzył rachunek prawdopodobieństwa; po 1654 porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i teologii; powstały wówczas jego najsłynniejsze dzieła: Myśli, w których m.in. bronił rozdziału wiary od rozumu, oraz Prowincjałki. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1623–1662) — fr. matematyk, fizyk, wynalazca; zajmował się geometrią, analizował metodę aksjomatyczną, współtworzył rachunek prawdopodobieństwa; po 1654 porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i teologii; powstały wówczas jego najsłynniejsze dzieła: Myśli i Prowincjałki. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1632–1662) — francuski badacz nauk ścisłych, filozof i mistyk; zajmował się indukcją matematyczną, zjawiskiem ciśnienia atmosferycznego, hydrostatyki, rachunkiem prawdopodobieństwa oraz różniczkowym; bronił rozdziału wiary od rozumu, który wyłożył w wydanych pośmiertnie Myślach. [przypis edytorski]
Pascal, Blaise (1632–1662) — francuski badacz nauk ścisłych, filozof i mistyk; zajmował się indukcją matematyczną, zjawiskiem ciśnienia atmosferycznego, hydrostatyki, rachunkiem prawdopodobieństwa oraz różniczkowym; bronił rozdziału wiary od rozumu; pogląd ten wyłożył w wydanych pośmiertnie Myślach. [przypis edytorski]
Pascal daje do zrozumienia, iż trzeba ich wszelako przeciw jezuitom, wrogom Port-Royalu. [przypis tłumacza]
Pascal zabił scholastykę w moralności, jak Descartes uprzątnął ją z metafizyki — Sainte-Beuve, Port-Royal, t. III. [przypis tłumacza]
Pascal (…) został później dość średnim geometrą, a bardzo lichym metafizykiem — duch żarliwości religijnej, jaki przenikał osobę i pisma Pascala, czynił go Wolterowi szczególnie antypatycznym. [przypis tłumacza]
„Pasce oves meas”, nie „tuas” (łac.) — J 21, 17: „Paś owieczki moje” (nie twoje). [przypis tłumacza]
Pascha a. Pesach — Święto Wolności upamiętniające wyjście Żydów z Egiptu; Wielkanoc. [przypis edytorski]
Pascha — (hebr. pesach: pominięty, oszczędzony; jid. pejsech) zw. też Chag ha-Awiw (hebr. Święto Wiosny), najważniejsze i najstarsze święto żydowskie, jedno z trzech świąt pielgrzymich, obchodzone od czasów wędrówki Żydów przez pustynię ku Ziemi Obiecanej, upamiętniające ocalenie rodzin żydowskich przed ósmą plagą egipską (śmiercią pierworodnych). [przypis edytorski]
paschał — w chrześcijaństwie: wielka, ozdobna świeca będąca symbolem Chrystusa zmartwychwstałego, zapalana podczas niektórych uroczystości w okresie wielkanocnym. [przypis edytorski]
paschał- — wielka świeca. [przypis autorski]
Paschalis II — papież w l. 1099–1118. [przypis edytorski]
Pascha — najważniejsze święto w judaizmie, upamiętniające wyzwolenie Izraelitów z niewoli egipskiej; jego główną częścią jest domowa wieczerza w gronie rodziny. [przypis edytorski]
pascha (ukr. паска a. пасха) — w trad. prawosławnej świąteczna potrawa wielkanocna, gotowana z sera lub pieczona na drożdżach, święcona w cerkwi. [przypis edytorski]
Pascoli, Giovanni (1855–1912) — włoski poeta i filolog klasyczny. [przypis edytorski]
pascyjate ogni speramus (zniekszt. wł. lasciate ogni speranza) — porzućcie wszelką nadzieję; fragm. sentencji umieszczonej nad bramą piekła w Boskiej Komedii (I 3,9) Dantego Alighieri: Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate (porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy wchodzicie). [przypis edytorski]
Pas d'Armes du roi Jean, Fiancée du Timbalier, Sarah la baigneuse — wczesne utwory poetyckie Wiktora Hugo z lat 1823–1829, do których następnie napisali muzykę wielcy kompozytorzy XIX w., Camille Saint Saëns i Hector Berlioz. [przypis edytorski]
pas (daw.) — prawo przejścia. [przypis redakcyjny]
Pas de Calais (fr.) — Cieśnina Kaletańska, najwęższa część kanału La Manche, pomiędzy miastem Calais we Francji a Dover w Anglii. [przypis edytorski]
pas des deux (fr.) — duet w balecie klasycznym, taniec wykonywany przez pierwszego solistę i pierwszą solistkę, którego celem jest ukazanie ich kunsztu tanecznego. [przypis edytorski]
pas de Zephyr (fr.: krok Zefira) — dawna figura tańca towarzyskiego, nauczana w ramach podstaw tańca, przypominająca figurę baletową. [przypis edytorski]
pasėlys — tai, kas pasėta. [przypis edytorski]
paseizm — przywiązanie do tradycji i przeszłości. [przypis edytorski]
Pasek, Jan Chryzostom (ok. 1636–1701) — polski pamiętnikarz epoki baroku, autor popularnych Pamiętników, utrzymanych w konwencji gawędziarskiej. [przypis edytorski]
pasek — tu: nieuczciwe pośrednictwo w handlu, spekulacja. [przypis edytorski]
pasek — tu: nieuczciwe wykorzystywanie koniunktury handlowej w sytuacjach kryzysowych; por. paskarz: handlarz zajmujący się nieuczciwym, nielegalnym handlem przynoszącym zyski ze sprzedaży po zawyżonych cenach towarów, których brakuje na rynku, a także towarów pochodzących z kradzieży. [przypis edytorski]
pasek z ogórkami — pas z rodzajem frędzli splecionych z ozdobnych, grubych sznurów. [przypis edytorski]
paser — osoba biorąca udział w handlu kradzionymi rzeczami. [przypis edytorski]
paser — osoba handlująca skradzionymi przedmiotami. [przypis edytorski]
paserstwo — handel rzeczami skradzionymi. [przypis edytorski]
pas (fr.) — krok. [przypis edytorski]
pas (fr.) — krok taneczny. [przypis redakcyjny]
pas (fr.) — krok, tu: krok taneczny. [przypis edytorski]
pas (fr.) — krok (w tańcu). [przypis edytorski]
pas (fr.) — krok w tańcu. [przypis edytorski]
pasgailęs — pasigailęs. [przypis edytorski]
pasiaki — charakterystyczny strój więźniów przypominający piżamę w (zwykle pionowe) pasy. Został wprowadzony do obozów koncentracyjnych już w 1938 r. Strój utrudniał ucieczkę, wyróżniając się na tle zwykłych ubrań okolicznych mieszkańców. Męski strój obozowy składał się z koszuli, kalesonów, marynarki, spodni oraz okrągłej czapki bez daszka, a kobiecy z sukienki z długimi rękawami i białej chustki na głowę. Od 1940 r. pasiaki produkowane były w obozie KL Ravensbrück, a następnie także w KL Sachsenhausen. [przypis edytorski]
pasiaty — dziś popr.: pasiasty. [przypis edytorski]
pasibrzuchostwo — lenistwo, myślenie o tym, żeby się najeść. [przypis edytorski]
pasidėjo — dingo. [przypis edytorski]
pasidrūtinti — pasistiprinti. [przypis edytorski]
pasidrūtinti — sustiprėti. [przypis edytorski]
pasiecznik — hodowca pszczół, wytwórca miodu. [przypis redakcyjny]
pasieczników — pszczelarzy. [przypis redakcyjny]
pasieka — posiecz. [przypis redakcyjny]
pasieka — to, co się posiekało. [przypis redakcyjny]
pasieka — ule wraz z pszczołami. [przypis edytorski]
pasieki — zasieki. [przypis redakcyjny]
pasierbica — Anna Maria Radziwiłłówna (1640–1667), córka Janusza Radziwiłła i Katarzyny Potockiej, od 1665 r. żona Bogusława Radziwiłła. [przypis edytorski]
pasierbica — córka małżonka z poprzedniego małżeństwa. [przypis edytorski]
pasierbica — córka męża bądź żony z poprzedniego małżeństwa. [przypis edytorski]
pasierbica — córka męża lub żony z poprzedniego małżeństwa. [przypis edytorski]
pasierbica — córka współmałżonka. [przypis edytorski]
pasierzbie (gw.) — pasierby. [przypis edytorski]
pasierzb — właść. pasierb, tu: obcy, nietutejszy. [przypis edytorski]
Pasifae a. Pasiphae — córka Słońca, małżonka Minosa, zapłodniona przez Neptuna w postaci byka. [przypis tłumacza]
pasiganėdinimo — pasitenkinimo. [przypis edytorski]
pasikavoti — pasislėpti. [przypis edytorski]
pasilsis — poilsis. [przypis edytorski]
pasinovyti (lenk.) — pažaisti. [przypis edytorski]
pasionka (pot.) — pilnowanie pasącego się stada krów, owiec lub innych zwierząt. [przypis edytorski]
pasipažis — susipažins. [przypis edytorski]
Pasiphae (gr., łac.), pol. Pazyfae (mit. gr.) — królowa Krety; córka boga Heliosa, żona Minosa. Za sprawą klątwy rzuconej przez Posejdona, Pazyfae zakochała się w świętym byku podarowanym Minosowi przez boga mórz i oceanów. W wyniku zbliżenia królowej i byka urodził się Minotaur. [przypis edytorski]
pasiprašyti — čia: pasikviesti. [przypis edytorski]
pasišnekėsiva — sen. forma — pasišnekėsime. [przypis edytorski]
pasiuntmenė — siuntimas. [przypis edytorski]
pasiveizėti — pasižiūrėti. [przypis edytorski]
pasižinę — pažinę vienas kitą. [przypis edytorski]
pasja (daw.) — namiętność; gniew; gwałtowne, silne uczucie. [przypis edytorski]
pasjami lubi Polaków — w okresie tarć niemiecko–rosyjskich, na przełomie lat 70– i 80–tych, Bismarck kilkakrotnie w nieoficjalnych rozmowach i inspirowanych przez siebie artykułach wspominał o możliwości wskrzeszenia państwa polskiego. [przypis redakcyjny]
Pasja Somurska — Pasja grywana w Saumur, w ruinach rzymskiego amfiteatru. [przypis tłumacza]
pasja — tu: złość. [przypis edytorski]
pasjonat — człowiek w gniewie. [przypis edytorski]
pasjonat — tu: człowiek łatwo wpadający w pasję, wybuchający gniewem. [przypis edytorski]
paskaitei — čia: paskaičiavai. [przypis edytorski]
paskarski — tu: bezwzględnie skupiający się na dochodach, wymiernych korzyściach. [przypis edytorski]
paskarstwo (przestarz.) — nieuczciwa działalność handlowa, polegająca na sprzedaży deficytowych towarów po zawyżonych cenach lub skupowaniu towarów po niskich cenach i dalszej ich odsprzedaży po cenach zwiększonych. [przypis edytorski]
paskarz — handlarz, który zawyża ceny produktów pożądanych i trudno dostępnych; naciągacz. [przypis edytorski]
paskarz — kombinator, spekulant. [przypis edytorski]
paskarz (pot.) — osoba czerpiąca zysk ze sprzedaży towarów, brakujących na rynku, po zawyżonych cenach. [przypis edytorski]
Paskiewicz, Iwan Fiodorowicz (1782–1856) — feldmarszałek rosyjski, głównodowodzący wojsk rosyjskich na Kaukazie w czasie wojen z Persją i Turcją; członek Sądu Najwyższego sądzącego dekabrystów; w 1831 stał na czele wojsk rosyjskich tłumiących powstanie listopadowe, zdobył Warszawę i został dożywotnim namiestnikiem Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
Paskiewicz, Iwan Fiodorowicz (1782–1856) — rosyjski generał pochodzenia ukraińskiego, naczelny wódz wojsk Imperium Rosyjskiego stłumił powstanie listopadowe, zdobył Warszawę i został dożywotnim namiestnikiem Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
pas krantą — dabar: į krantą. [przypis edytorski]
paskučiausias — paskutinis. [przypis edytorski]
paskum — po to, vėliau. [przypis edytorski]
paskutiniai — čia: galutinai. [przypis edytorski]
paskutinoji — čia: sąžinė, priesaika. [przypis edytorski]
paskwil — dziś popr.: paszkwil; utwór literacki mający na celu zniesławienie kogoś. [przypis edytorski]
paslapti — paslaptinga. [przypis edytorski]
pasleidę — pasileidę. [przypis edytorski]
Paslurdyna — Skała koło Poitiers; obyczaj studencki żądał, aby każdy nowicjusz przeczołgał się przez dziurę w tejże. [przypis tłumacza]
pas maintenant (fr.) — nie teraz. [przypis edytorski]
pas mal, moi non (fr.) — zupełnie nieźle, ja nie. [przypis edytorski]
