Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

parobek — daw. najemny robotnik pracujący, na czas określony lub na stałe, w zamożnych gospodarstwach rolnych lub w folwarkach. [przypis edytorski]

parobek — dawniej robotnik, którego zatrudniano do pracy w gospodarstwie. [przypis edytorski]

parobek Ruprecht (niem. Knecht Ruprecht) — postać z niemieckiej tradycji Bożonarodzeniowej: przychodzi do niegrzecznych dzieci i „obdarowuje” je rózgą, podczas gdy Jezus grzecznym dzieciom wręcza prezenty (Marcin Luther propagował nieuznawanie kultu świętych i zastąpił osobę przynoszącego podarki świętego Mikołaja postacią małego Jezusa). [przypis edytorski]

parochet — zasłona wisząca nad Świętą Szafą w bóżnicy, zwaną też Arką Przymierza, gdzie znajdują się zwoje Tory. [przypis tłumacza]

parochet — zasłona wisząca nad Świętą szafą w bóżnicy, zwaną też Arką Przymierza, gdzie znajdują się zwoje Tory. [przypis tłumacza]

parochet — zasłona wisząca nad Świętą Szafą w bóżnicy, zwaną też Arką Przymierza. W niej znajdują się zwoje Tory. [przypis tłumacza]

paroch — tu: proboszcz, pleban (dziś: proboszcz w parafii grekokatolickiej). [przypis edytorski]

parodyi — dziś popr. forma D. lp: parodii. [przypis edytorski]

paroksyzm — atak choroby, drgawki. [przypis edytorski]

paroksyzm — atak, napad; nagłe wystąpienie lub zaostrzenie się objawów chorobowych; w odniesieniu do uczuć a. przeżyć: krótkie, gwałtowne i silne (niekiedy wstrząsające) doznanie. [przypis edytorski]

paroksyzm — cios. [przypis redakcyjny]

paroksyzm (daw.) — gwałtowne nasilenie się objawów choroby. [przypis edytorski]

paroksyzm — gwałtowne wystąpienie a. nasilenie się objawów chorobowych, emocjonalnych itp. [przypis edytorski]

paroksyzm — gwałtowne wystąpienie a. nasilenie się objawów chorobowych, emocjonalych itp. [przypis edytorski]

paroksyzm — gwałtowne zaostrzenie się objawów choroby. [przypis edytorski]

paroksyzm — gwałtowne zaostrzenie się objawów choroby. [przypis edytorski]

paroksyzm — nagłe wystąpienie lub zaostrzenie się objawów chorobowych; atak, napad. [przypis edytorski]

paroksyzm — napad choroby, cios. [przypis redakcyjny]

paroksyzm — nasilenie choroby. [przypis edytorski]

paroksyzm — nasilenie się negatywnych uczuć w stosunku do kogoś lub czegoś. [przypis edytorski]

parol dać (daw.) — dać słowo (honoru). [przypis edytorski]

parol (daw., z fr.) — słowo (honoru), przysięga. [przypis edytorski]

parol — dosł. z fr.: słowo; słowo szlacheckie zobowiązujące do dotrzymania obietnicy, tu: wezwanie do stawienia się na pojedynek. [przypis edytorski]

parole d'honeur (fr.) — słowo honoru. [przypis edytorski]

parol (łac.: słowo) — słowo honoru. [przypis redakcyjny]

parol — słowo, słowo honoru. [przypis edytorski]

parolu (z fr.) — słowo, słowo honoru. [przypis edytorski]

parol zagiąć na kogoś — upatrzyć sobie kogoś, uwziąć się na kogoś. [przypis edytorski]

parol (z franc.) — sława, obietnica, układ. [przypis redakcyjny]

parol (z fr.) — słowo honoru; tu: zakład. [przypis edytorski]

parol (z fr.) — słowo, słowo honoru; tu: słowne poręczenie zachowania przy życiu. [przypis redakcyjny]

parość (daw.) — pęd, gałązka. [przypis edytorski]

parość (daw.) — pęd, latorośl, gałązka. [przypis edytorski]

parość — gałąź wyrastająca u nasady pnia. [przypis edytorski]

parość — gałąź wyrastająca u nasady pnia. [przypis redakcyjny]

Paros — wyspa, jedna z Cyklad, w połowie drogi ze Samos do południowego przylądka Peloponezu (Lakonii). [przypis tłumacza]

Paros — wyspa na M. Egejskim. [przypis edytorski]

parowie — fr. paires, z łac. pares: równi. [przypis redakcyjny]

parowie sądzili wedle zwyczaju swego sądownictwa — toteż wszystkie podania zaczynały się od słów: „Panie sędzio, jest zwyczajem w twoim okręgu”… etc. [przypis redakcyjny]

parowóz — lokomotywa napędzana silnikiem parowym. W piecu wewnątrz takiej lokomotywy palił się węgiel, podgrzewał wielki kocioł wody, a woda pod postacią pary wylatywała na zewnątrz, poruszając koła lokomotywy. Takie lokomotywy woziły wagony kolejowe przez cały wiek XIX, były też wtedy uważane za symbol postępu i nowoczesności. W XX w. stopniowo zastąpiły je lokomotywy elektryczne i spalinowe. Ostatnia w Europie linia kolejowa obsługiwana przez lokomotywy parowe działała do 2014 r. w Polsce, łączyła miasta Leszno i Wolsztyn, w którym też odbywają się co roku Parady Parowozów. [przypis edytorski]

parowy — dziś popr. forma N.lm: parowami. [przypis edytorski]

Paroxismus — Folge von sich steigernden Ausbrüchen von Krankheitserscheinungen. [przypis edytorski]

par parenthèse (fr.) — nawiasem mówiąc. [przypis edytorski]

parpelis — iš miltų ar tarkuotų bulvių kukulis. [przypis edytorski]

par politesse (fr.) — z grzeczności. [przypis edytorski]

Par, powiada Défontaines, nie mógł powiedzieć, że nie będzie sądził, jeżeli było ich tylko czterech — trzeba było co najmniej tej liczby. [przypis redakcyjny]

parprašau (lenk.) — atsiprašau. [przypis edytorski]

par principe (fr.) — co do zasady. [przypis edytorski]

parraski — arkadyjski. [przypis edytorski]

Parrazja — kraina w Arkadii, na Peloponezie. [przypis edytorski]

Parrazys — właśc. Parrazias, sławny malarz grecki, kwitnął w pierwszej połowy IV w. przed Chr. [przypis redakcyjny]

parricida (łac.) — morderca, zbrodniarz. [przypis edytorski]

par routine (fr.) — z nawyku. [przypis edytorski]

parrycyda (łac. parricida) — ojcobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis edytorski]

parrycyda (łac. parricida) — ojcobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis redakcyjny]

parrycyda (łac. parricida) — ojcobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis redakcyjny]

parrycyda (z łac. parricida) — ojcobójca, bratobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis edytorski]

parrycyda (z łac. parricida) — ojcobójca, bratobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis redakcyjny]

Parry, Sir William Edward (1790–1855) — brytyjski eksplorator Arktyki. [przypis edytorski]

Parry, Sir William Edward (1790–1855) — brytyjski eksplorator Arktyki. [przypis edytorski]

parsa — starożytna miara długości, równa mniej więcej 4500 m. [przypis tłumacza]

parschnąć — dziś: parsknąć. [przypis edytorski]

parschnął — dziś: parsknął. [przypis redakcyjny]

Parsęta — rzeka u ujścia której leży Kołobrzeg; daw. Prośnica, niem. Persante. [przypis edytorski]

Parsifal — dramat muzyczny Ryszarda Wagnera luźno oparty na noszącym ten sam tytuł średniowiecznym poemacie epickim Wolframa von Eschenbacha, którego bohaterem jest jeden z towarzyszy króla Artura, rycerz Okrągłego Stołu, poszukiwacz Graala. [przypis edytorski]

Parsifal — dramat muzyczny Ryszarda Wagnera luźno oparty na noszącym ten sam tytuł średniowiecznym poemacie epickim Wolframa von Eschenbacha. [przypis edytorski]

Parsifal — jeden z towarzyszy króla Artura, rycerz Okrągłego Stołu, poszukiwacz Graala; bohater dramatu muzycznego Ryszarda Wagnera pt. Parsifal, luźno opartego na noszącym ten sam tytuł średniowiecznym poemacie epickim Wolframa von Eschenbacha. [przypis edytorski]

Parsifal — postać ze średniowiecznych romansów rycerskich, jeden z towarzyszy króla Artura, rycerz Okrągłego Stołu, poszukiwacz Graala; bohater utworów Chrétiena de Troyes i Wolframa von Eschenbacha. [przypis edytorski]

Parsifal — tu: tytuł opery Richarda Wagnera, opartej na motywach opowieści o królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu. [przypis edytorski]

Parsi — Parsowie, grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną, wywodząca się od wyznających zaratusztrianizm staroż. Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami w VIII–X w. osiedlili się w Indiach; w XIX w. stali się pośrednikami w handlu przy Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. [przypis edytorski]

parsiuk (reg.) — prosię. [przypis edytorski]

parsizm (daw.) — zaratusztranizm, dualistyczna religia irańska powstała w wyniku reformy starych kultów irańskich przez Zaratusztrę, perskiego kapłana i proroka. Zaratusztranizm był religią państwową starożytnych imperiów perskich od ok. 600 p.n.e do ok. 650 n.e., następnie podupadł po podboju Persji przez muzułmanów. Od wyznających zaratusztrianizm Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami osiedlili się w Indiach, wywodzą się obecni Parsowie: grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną. [przypis edytorski]

pars magna fuit (łac.) — brał istotny udział, był znaczącym uczestnikiem. [przypis edytorski]

par songe (fr.) — przez sen. [przypis edytorski]

Parsowie (daw.) — grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną, wywodząca się od wyznających zaratusztrianizm staroż. Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami w VIII–X w. osiedlili się w Indiach; w XIX w. stali się pośrednikami w handlu przy Kompanii Wschodnioindyjskiej. Gwebrowie (z pers. ghebr': niewierny) to daw. nazwa wyznawców zaratusztrianizmu nadana im przez muzułmanów. [przypis edytorski]

Parsowie — (zwani pospolicie czcicielami ognia), sekta religii Zaratustry, która przed prześladowaniem ze strony mahometan uciekła w w. VII do Indii. [przypis tłumacza]