Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114505 przypisów.
Norny (mit.) — w mitologii nordyckiej trzy boginie przeznaczenia, przędące nić ludzkiego życia, odpowiednik greckich Mojr. [przypis edytorski]
Northumberland — historyczne hrabstwo w płn.-wsch. Anglii, położone przy granicy ze Szkocją, nad M. Północnym. [przypis edytorski]
Northumberland — hrabstwo w płn.-wsch. Anglii. [przypis edytorski]
nor — trump.: nori. [przypis edytorski]
Norweżczyk — Norweg. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprian Kamil (1821–1883) — poeta, dramatopisarz, prozaik, tworzył także grafiki i obrazy. Twórczość Norwida, początkowo niedoceniana, na nowo została odkryta przez Miriama Przesmyckiego i udostępniana drukiem od roku 1901. Uznawany za jednego z czterech największych twórców doby romantyzmu. Dzieła: cykl liryków Vade-mecum, Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem, Ad leones!, Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprian Kamil (1821–1883) — polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprin Kamil (1821–1883) — polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. [przypis edytorski]
Norymberga — niemieckie miasto powiatowe, położone w kraju związkowym Bawaria. W latach 1923–1929 odbywały się tutaj słynne wiece propagandowe NSDAP. [przypis edytorski]
Norymberga (niem. Nürnberg) — miasto w Niemczech, w Bawarii. [przypis edytorski]
Norymbergiem — dziś: Norymbergą (niem. Nürnberg), miastem w Niemczech, w Bawarii. [przypis edytorski]
norymberskie mechanizmy — od średniowiecza Norymberga jest jednym z głównych ośrodków produkcji zabawek i handlu nimi, zwłaszcza lalkami i domkami dla lalek. [przypis edytorski]
norymberszczyzna (daw.) — towary norymberskie, tj. drobna galanteria, zabawki i inne drobne przedmioty domowego użytku, wytwarzane dawniej w Norymberdze. [przypis edytorski]
nośta, najmijta (gw.) — daw. formy 2 os. liczby podwójnej tr.rozkaz., używane w gwarach jako formy lm: noście, najmijcie. [przypis edytorski]
nosacizna — przewlekła, zaraźliwa choroba bakteryjna koni i in. zwierząt nieparzystokopytnych. [przypis edytorski]
nosacizna — zaraźliwa choroba końska. [przypis edytorski]
nosa darła — zadzierała nosa, była zarozumiała. [przypis edytorski]
Nos Carolus Dei Gratia Princeps — list przetłumaczony w Dodatku VIII. [przypis edytorski]
Nos Carolus… — przekład listu znajduje się w Dodatku I na końcu tekstu; tekst łaciński pozostawiamy w pisowni oryginalnej, różnej od łaciny klasycznej, o czym świadczy choćby „j” pojawiające się w miejscu „i”. [przypis edytorski]
nos chcom (gw.) — nas chcą. [przypis edytorski]
Noscitur a sociis (łac.) — znany dzięki towarzyszom (poprzez przyjaciół). [przypis edytorski]
Nos dulcia linquimus arva… — Wergiliusz, Eklogi, I, 3. [przypis edytorski]
nos dwudziury (daw.) — nos o dwu dziurkach. [przypis edytorski]
nos ennemis natureles (fr.) — nasi naturalni wrogowie. [przypis edytorski]
NOS HIERONYMUS CARAFFA… — list przetłumaczony w Dodatku III. [przypis edytorski]
nosić co (starop.) — uważać, mieć za co; tę rzecz tako nosił: tak tę rzecz rozumiał. [przypis edytorski]
nosić mają do dziurawej beczki wodę takim samym dziurawym sitem — Danaidy, córki króla Danaosa, za zamordowanie w noc poślubną swoich mężów zostały skazane na wieczne wykonywanie daremnej pracy w Hadesie: napełnianie beczki bez dna wodą, noszoną w sitach. [przypis edytorski]
nosić nazwisko matki — tu: nazywać siebie matką, być matką. [przypis edytorski]
nosić się (gw.) — tu: włóczyć się. [przypis edytorski]
nosiciel brzemion — tu: nosiwoda (w oryginale wł.: acquaruolo). [przypis edytorski]
nosiemy (starop. forma) — dziś 2.os. lm: nosimy. [przypis edytorski]
nosik — nosek. [przypis edytorski]
nosił kapelusz z szerokim rondem — kapelusz z szerokim rondem był wówczas oznaką przynależności do ruchu robotniczego, w przeciwieństwie do cylindra, nakrycia głowy mieszczaństwa. [przypis edytorski]
nosim — forma skrócona od przym. lm, dziś tylko: nosimy. [przypis edytorski]
nosi na czole potrójną koronę — tiarę papieską, nakrycie głowy papieży Kościoła katolickiego, mające kształt spiczastej czapki, do której w XIV w. dodano osadzone trzy korony, symbol najwyższej duchownej i świeckiej władzy papieża jako władcy Państwa Kościelnego. [przypis edytorski]
no, sir (ang.) — nie, proszę pana. [przypis edytorski]
No, sir. Can't write, sir (ang.) — Nie, panie. Nie umiem pisać, panie. [przypis edytorski]
nositelny (daw.) — przenośny. [przypis edytorski]
nos je syścioro (gw.) — nas jest sześcioro. [przypis edytorski]
Noskowski — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Witold Noskowski (rys. K. Sichulski). [przypis edytorski]
Noskowski, Witold (1873–1939) — krytyk literacki, dziennikarz. Tekściarz i kompozytor kabaretu Zielony Balonik. [przypis edytorski]
Noskowski, Zygmunt (1846–1909) — kompozytor, dyrygent, nauczyciel muzyki i śpiewu, skrzypek. [przypis edytorski]
Noskowski, Zygmunt(1880–1952) — pseud. Łada; aktor. [przypis edytorski]
nos miedziany — tj. koloru miedzi, czerwony jak u pijaka. [przypis edytorski]
nosoróg (daw.) — nosorożec. [przypis edytorski]
nosorożce (Phanaeus) — chrząszcze z rodziny poświętnikowatych, wyróżniające się metalicznym połyskiem ciała (gr. phanaios: przynoszący światło); niektóre gatunki z tego rodzaju mają wyrastający z głowy róg. [przypis edytorski]
No soy compañero (hiszp.) — Nie jestem towarzyszem. [przypis edytorski]
Nos péres, messieurs, ont pris la Bastille, et nous, messieurs, nous predrons le café… (fr.) — Nasi ojcowie, panowie, wzięli [szturmem] Bastylię, a my, panowie, bierzemy kawę. [przypis edytorski]
Nos pères sur ce point, étaient gens fort sensés… — Nasi ojcowie pewnie w głowie mieli olej,/ Gdy mawiali, że taka jest stworzenia kolej/ I że kobieta doszła swych rozumów miary,/ Gdy pozna co opończa, a co szarawary (Molier, Uczone białogłowy, akt II, scena 7, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński). [przypis edytorski]
no splash effect (ang.) — bez efektu rozprysku. [przypis edytorski]
nostalgia — doskwierająca tęsknota za ojczyzną a. za czymś minionym. [przypis edytorski]
nostalgia (z gr. nóstos: powrót, álgos: ból) — doskwierająca tęsknota za ojczyzną a. za czymś minionym. [przypis edytorski]
Nostradamus (1503–1566) — fr. lekarz, matematyk i astrolog, najbardziej znany jednak jako autor wierszowanych proroctw. [przypis edytorski]
Nostradamus — właśc. Michel de Nótredame (1503–1566), fr. lekarz i astrolog, autor rymowanych przepowiedni Les vrayes centuries et prophethies (1555). [przypis edytorski]
nostre benemerite meretrici (wł.) — nasze czcigodne nierządnice. [przypis edytorski]
nostryfikacja (z łac.) — tu: uzyskanie prawa obywatelstwa, spolszczenie. [przypis edytorski]
nostryfikować (z łac. noster: nasz, facere: czynić) — przeprowadzać nostryfikację: urzędowe uznanie zagranicznego dyplomu poświadczającego zdobyte wykształcenie, uzyskany tytuł lub stopień naukowy a. zawodowy za równoprawny z odpowiadającym mu dyplomem krajowym. [przypis edytorski]
nos — tu: dziób. [przypis edytorski]
noszący w żyłach pierwiastki krwi afrykańskiego pradziada — pradziadek Puszkina ze strony matki, Abram (Ibrahim) Pietrowicz Hannibal (1688–1781), ulubieniec cara Piotra I, był Afrykańczykiem, który jako niewolnik trafił do Stambułu, a potem do Moskwy. [przypis edytorski]
noszą imię Pietra — imię Piotr, z łac. pertus, oznacza skałę, kamień. [przypis edytorski]
nosza (daw.) — to, co się nosi, dźwiga; ciężar, brzemię. [przypis edytorski]
nos zasypie świadomość żółtym śniegiem próżni — tak w źródle. [przypis edytorski]
noszenie (daw.) — to, co się nosi na sobie. [przypis edytorski]
noszenie gorsetów — w XIX w. w wyższych warstwach społecznych kobiety nosiły gorsety, sznurowane ciasno w talii i ponad nią, aby ich ciała wydawały się węższe w pasie; moda ta była krytykowana jako bardzo szkodliwa dla zdrowia. [przypis edytorski]
nota bene (łac.) — co warto zauważyć. [przypis edytorski]
notabene (łac. nota bene: zapamiętaj dobrze, zauważ) — zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację, używany w znaczeniu: „warto zaznaczyć”. [przypis edytorski]
notabene (łac. nota bene: zauważ dobrze) — zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację, używany w znaczeniu: „warto zaznaczyć”. [przypis edytorski]
notabene (łac. nota bene: zauważ dobrze) — zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację, używany w znaczeniu: „warto zaznaczyć”. [przypis edytorski]
nota bene (łac.) — zauważ dobrze (zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację). [przypis edytorski]
notabene — wyraz wtrącony w tekst, poprzedzający dodatkową informację. [przypis edytorski]
notabene (z łac. nota bene: zwróć dobrze uwagę) — tu w znaczeniu: zresztą. [przypis edytorski]
notabene (z łac. nota bene) — zwróć uwagę (dosł. zauważ dobrze). [przypis edytorski]
notabene (z łac.) — zauważ dobrze (zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację). [przypis edytorski]
notable (z fr.) — najznakomitsi obywatele. [przypis edytorski]
notabl — powszechnie znany i szanowany obywatel jakiegoś miasta; w przedrewolucyjnej Francji: członek rady królewskiej, złożonej z przedstawicieli szlachty, duchowieństwa i mieszczan. [przypis edytorski]
notabl — tu: doradca królewski we Francji od XIV do XVIII w. [przypis edytorski]
nota (daw., z łac.: znak) — nuta; melodia. [przypis edytorski]
nota — list polityka lub króla, pisany do władców innych państw, bywa nazywany notą dyplomatyczną. [przypis edytorski]
notandum (łac.) — co należy zanotować. [przypis edytorski]
Not a. Notos — wiatr południowy, niosący wilgoć. [przypis edytorski]
Not a. Notus — wiatr południowy. [przypis edytorski]
nota — oficjalne pismo rządu jednego państwa do drugiego. [przypis edytorski]
notarialna nauka — umiejętność tworzenia pism urzędowych. [przypis edytorski]
notata (daw.) — notatka. [przypis edytorski]
Not at all (ang.) — Ani trochę. [przypis edytorski]
nota — tu: banknot. [przypis edytorski]
nota — tu: ocena. [przypis edytorski]
No, thank you (ang.) — Nie, dziękuję. [przypis edytorski]
Nothing, sir (ang.) — Nic, proszę pana. [przypis edytorski]
no thoroughfare (ang.) — przejście wzbronione. [przypis edytorski]
No To Co — powstały w 1967 r. skifflowy zespół wokalno-instrumentalny, tworzący muzykę łączącą elementy folkloru z bigbitem. Zespół stanowił rodzaj inspiracji (w każdym razie w zakresie nazwy i atmosfery wokół występów tego rodzaju grup) dla Jerzego Andrzejewskiego, który w Miazdze umieścił formację bigbeatową La Da Co. [przypis edytorski]
Notos (mit. gr.) — bóg i personifikacja wiatru południowego. [przypis edytorski]
Notos (mit. gr.) — bóg i uosobienie silnego wiatru południowego, niosącego deszcze i mgły późnym latem i wczesną jesienią. [przypis edytorski]
Notowicz, Nikołaj Aleksandrowicz (1858– po 1916) — podróżnik i dziennikarz ros.; w swojej książce Nieznane życie Jezusa (wyd. 1894) twierdził, że Jezus pomiędzy 13 a 29 rokiem życia przebywał w Indiach, studiując nauki hinduistyczne i buddyjskie, na poparcie tej tezy opublikował własne tłumaczenie staroż. manuskryptu dotyczącego Jezusa (zwanego tu: Issa), który Notowicz miał odnaleźć w tybetańskim klasztorze Hemis; dowodzenie Notowicza pozostaje jednak niespójne, trudne do pogodzenia choćby z faktem, że do Tybetu buddyzm dotarł w VII w. [przypis edytorski]
notre amour ne changera jamais en amitié, ni en la plus tendre qui fut jamais (fr.) — nasza miłość nigdy nie zmieni się w przyjaźń, ani nigdy nie będzie czulsza. [przypis edytorski]
Notre cher Litwinoff (fr.) — Nasz drogi Litwinow. [przypis edytorski]
Notre Dame de Paris i Notre-Dame de Chartres — najwspanialsze gotyckie katedry we Francji, obie pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w Paryżu i w Chartres. [przypis edytorski]
Notre Dame (fr.) — Nasza Pani; także: nazwa słynnej gotyckiej katedry w Paryżu. [przypis edytorski]
Notre-Dame — katedra w Paryżu pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, na wyspie Cite na Sekwanie, jedna z najstarszych świątyń Francji, arcydzieło sztuki gotyckiej (XII–XIV w.). [przypis edytorski]
Notre Dame (z fr. nasza pani) — katedra w Paryżu pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, jedna z najstarszych świątyń Francji i zarazem najdoskonalsze dzieło wczesnego gotyku, budowana od 1163 r. do 2 poł. XIII w. [przypis edytorski]
