Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7358 przypisów.

bladszy — dziś popr. forma: bledszy. [przypis edytorski]

Bladyna — inna forma imienia córki, Balladyny, używana przez matkę-wdowę. [przypis edytorski]

blady — w innym tłumaczeniu: pobladły (z przejęcia i strachu). [przypis edytorski]

blady — w innym wydaniu: pobladły. [przypis edytorski]

blaga — kłamstwo. [przypis edytorski]

blagaslovik — palaimink. [przypis edytorski]

blaga (z fr. blague: dowcip, żart) — zmyślenie, bujda, oszustwo. [przypis edytorski]

blaga — zmyślenie, bujda, kłamstwo. [przypis edytorski]

blagę Bergsona (…) o tym sphexie — Bersgon rozważa zachowanie błonkówki Sphex w książce Creative Evolution (1907). [przypis edytorski]

blagier — osoba mówiąca rzeczy niepokrywające się z prawdą w celu wywarcia na kimś wrażenia. [przypis edytorski]

blagować — kłamać, zmyślać. [przypis edytorski]

Blaine, James Gillespie (1830–1893) — amerykański polityk, jeden z najważniejszych przywódców Partii Republikańskiej w okresie po wojnie secesyjnej. [przypis edytorski]

Blaine's Laws of Artistic Copyright, London (1853), [w:] Primary Sources on Copyright… (11.02.2014), s. 25. [przypis autorski]

Blaine's Laws of Artistic Copyright, London (1853), [w:] Primary Sources on Copyright…, s. 40. [przypis autorski]

blaivykštė — błędny ognik. [przypis edytorski]

Blaja — miasto Blaye w Guienne we Francji. [przypis redakcyjny]

Blake, William (1757–1827) — angielski poeta, malarz, rytownik doby romantyzmu; zaliczany do tzw. poetów wyklętych. [przypis edytorski]

Blake, William (1757–1827) — angielski poeta, pisarz, rytownik, malarz, drukarz i mistyk. [przypis edytorski]

Blakulla — wg szwedz. wierzeń ludowych miejsce zlotów czarownic. [przypis edytorski]

blamanż — danie deserowe, rodzaj galaretki ze słodzonego mleka zagęszczonego żelatyną i przyprawionego migdałami. [przypis edytorski]

blamaż (z fr.) — kompromitacja; ośmieszenie się. [przypis edytorski]

blamować — ośmieszać, kompromitować. [przypis edytorski]

blamować się — ośmieszać się, kompromitować się. [przypis edytorski]

Blanc, Jean Joseph Louis (1811–1882) — francuski polityk, historyk, pisarz polityczny, mason, jeden z przywódców rewolucji lutowej 1848; prekursor spółdzielczości. [przypis edytorski]

blanc-manger (fr.) — blamanż: danie deserowe, rodzaj galaretki ze słodzonego mleka zagęszczonego żelatyną i przyprawionego migdałami. [przypis edytorski]

blanc-manger (z fr.) — danie deserowe, galaretka ze słodzonego mleka zagęszczonego żelatyną. [przypis edytorski]

blancos (hiszp.) — biali; określenie konserwatystów w Ameryce Płd. [przypis edytorski]

blanc signé (fr.) — podpis na carte blanche; podpis pod nieograniczonym żadnymi warunkami pełnomocnictwem. [przypis edytorski]

blandientis fortunae ab ore populi (łac.) — pochlebiającej fortuny z ust ludu. [przypis redakcyjny]

Blanid, właśc. Bláthnaid (Kwiatuszek) — postać z legend irlandzkich, żona mitycznego króla Cú Roí. [przypis edytorski]

blank a. blanka — zębaty występ w zwieńczeniu muru obronnego. [przypis edytorski]

Blanka Kastylska a. Blanka Kastylijska, hiszp. Blanca de Castilla (1188–1252) — córka Alfonsa VIII, władcy Kastylii, żona króla Francji Ludwika VIII. [przypis edytorski]

blankami i wieżyczkami † dokoła był ozdobiony — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty. Τὰ δ᾽ ἄκρα τοῖς προμαχῶσι καὶ ταῖς τύρσεσιν † ἡ περιαυτοῦ κεκόσμητο. (N), τύρσεσι μᾶλλον ἤπερ ὁ πρό αὐτοῦ κεκόσμητο (D). [przypis tłumacza]

Blanka — prawdop. Blanka Kastylijska (1188—1252), córka Alfonsa VIII, króla Kastylii, żona Ludwika VIII Lwa. [przypis edytorski]

blanki a. krenelaż — zębowate zwieńczenie szczytów murów i baszt; element architektoniczny w budowlach średniowiecznych o charakterze obronnym, później, szczególnie w XIX w. (neogotyk) ozdobnym; zęby (merlony) przedzielone prześwitami (miedzami) ułatwiały obronę w razie oblężenia: pomiędzy zębami byli rozstawieni łucznicy. [przypis edytorski]

blanki — zębate zwieńczenie murów obronnych, stanowiące osłonę dla obrońców. [przypis edytorski]

blanki — zwieńczenie murów obronnych i baszt zamków, stanowiące osłonę dla obrońców. W budowlach średniowiecznych o charakterze obronnym zęby blanków (merlony) przedzielone prześwitami (miedzami) ułatwiały obronę w razie oblężenia: pomiędzy zębami byli rozstawiani łucznicy. [przypis edytorski]

blanki — zwieńczenie murów obronnych w kształcie prostokątnych zębów; osłaniały łuczników. [przypis redakcyjny]

blanki — zwieńczenie muru obronnego, dające osłonę dla obrońców. [przypis edytorski]

blanki — zwieńczenie muru obronnego, dające osłonę strzelcom. [przypis edytorski]

blanki — zwieńczenie muru obronnego, za którym mogą się kryć obrońcy. [przypis edytorski]

blankowany — mający blanki: zwieńczenie muru obronnego, za którym mogą się kryć obrońcy. [przypis edytorski]

Blanqui, Louis Auguste (1805–1881) — francuski działacz i przywódca rewolucyjny, utopijny socjalista. [przypis edytorski]

Blanqui, Louis Auguste (1805–1881) — francuski komunista i utopista, działacz polityczny, brał udział w rewolucji 1830 i 1848, twórca tzw. blankizmu, która to doktryna głosiła, że do walki zbrojnej i zmiany systemu może prowadzić działalność spiskowa, autor sformułowania „dyktatura proletariatu”, które później wykorzystał Marks. [przypis edytorski]

Blanqui, Louis Auguste (1805–1881) — francuski rewolucjonista, socjalista; z powodu swojego radykalizmu 37 lat spędził w więzieniach; twórca doktryny blankizmu, głoszącej, że należy skoncentrować się na działalności spiskowej, która doprowadzi do walki zbrojnej i zmiany ustroju bez konieczności angażowania mas; uczestnik rewolucji lipcowej (1830) i lutowej (1848); mimo że 17 marca 1871 przebywał poza Paryżem i został aresztowany, jego zwolennicy (blankiści) odegrali dużą rolę w Komunie Paryskiej, zaś on sam został 28 marca 1871 wybrany jej honorowym prezydentem. [przypis edytorski]

Blanqui, Louis Auguste (1805–1881) — francuski rewolucjonista, socjalista; z powodu swojego radykalizmu 37 lat spędził w więzieniach; twórca doktryny blankizmu, głoszącej, że należy skoncentrować się na działalności spiskowej, która doprowadzi do walki zbrojnej i zmiany ustroju bez konieczności angażowania mas; razem z Barbèsem twórca i przywódca tajnego Stowarzyszenia Pór Roku, które w 1839 przeprowadziło nieudane powstanie w Paryżu; uczestnik rewolucji lipcowej (1830) i lutowej (1848); mimo że 17 marca 1871 przebywał poza Paryżem i został aresztowany przez Thiersa, jego zwolennicy (blankiści) odegrali dużą w rolę Komunie Paryskiej, zaś on sam został 28 marca 1871 wybrany jej honorowym prezydentem. [przypis edytorski]

blansz (daw.) — biały puder kosmetyczny. [przypis edytorski]

blansz (daw., z fr.) — biały puder do cery, bielidło. [przypis edytorski]

Blasco Ibáñez, Vicente (1867–1928) — hiszpański pisarz i publicysta, republikanin; kilkakrotnie więziony za działalność republikańską, od 1909 poza krajem; autor m.in. słynnej powieści wojennej Czterech jeźdźców Apokalipsy (1916). [przypis edytorski]

blasé (fr.) — zblazowany. [przypis edytorski]

blasfemia (daw.) — bluźnierstwo. [przypis edytorski]

blasfemować — bluźnić; od blasfemia (daw., z gr.): bluźnierstwo. [przypis edytorski]

blasfemować (fr.) — bluźnić. [przypis redakcyjny]

blaskiem korony ozdobił się monarcha znany z osobistych przymiotów — następcą Augusta III został w 1764 r. Stanisław August Poniatowski (1732–1798). [przypis edytorski]

blaski krwawemi — dziś popr. forma N. lm: krwawymi blaskami. [przypis edytorski]

Blask nagły przebiegł (…) w końcu cały las oświecił — W duszy oczyszczonego człowieka wschodzi światło wiary nie jak szybko przemijająca błyskawica, ale stopniowo wzrastając, staje się jaśniejsze i więcej oświecające. [przypis redakcyjny]

blask piórmi srebrnemi niezwykły ciskał (starop. konstrukcja) — szyk przestawny; inaczej: ciskał niezwykły blask srebrnymi piórami. [przypis edytorski]

blasz a. blansz — bielidło. [przypis edytorski]

Blatchford, Robert (1851–1943) — brytyjski dziennikarz, socjalista, założyciel tygodnika „Clarion”. [przypis edytorski]

blat — dawniej: taca, płaski półmisek. [przypis edytorski]

blat (daw.) — taca, płaski, podłużny półmisek na pieczone mięsa. [przypis edytorski]

Blaton i Masson wygłaszali na jednym z kongresów masońskich, że „jeśli stare architektury, stworzone przez wiarę wieków, mają trwać nadal…” — Delassus, op. cit., s. 469–475. [przypis autorski]

blatować (z jid.; gw. środ.) — przekupować, opłacać, spłacać; wyrównywać rachunek. [przypis edytorski]

Blériot, Louis (1872–1936) — pionier lotnictwa, producent samolotów. [przypis edytorski]

blecha — zakład (warsztat) bielenia tkanin. [przypis edytorski]

blech — bielidło do bielenia płótna. [przypis redakcyjny]

blech — miejsce, w którym bieli się płótno. [przypis edytorski]

blech (przestarz.) — blat do bielenia płótna. [przypis edytorski]

Blechwaaren für Auswanderer (niem.) — Naczynia blaszane dla emigrantów. [przypis edytorski]

blednęli — dziś popr.: bledli. [przypis edytorski]

blednica — anemia, niedokrwistość występująca najczęściej u młodych dziewcząt w okresie dojrzewania. [przypis edytorski]

blednica (daw. med.) — anemia, niedokrwistość związana z niedoborem żelaza, występująca głównie u młodych dziewcząt i kobiet. [przypis edytorski]

blednica (daw. med.) — niedokrwistość związana z niedoborem żelaza, występująca głównie u młodych dziewcząt i kobiet. [przypis edytorski]

blednico… — Julia ma białą ze smutku twarz. [przypis redakcyjny]

blednieć — dziś popr.: blednąć. [przypis edytorski]

blednieje — dziś popr. forma 3 os. lp: blednie. [przypis edytorski]

Bledniesz — w wyd. II, a także u Czubka i w poprzednich wyd. Bibl. Nar.: „Bledniejesz”. [przypis redakcyjny]

Bleibtreu, Karl (1859–1928) — redaktor czasopism: berlińskiego „Kleine Tageblatt” w 1884 r., „Schalk” w 1885, „Magazin für die Literatur des In- und Auslandes” w l. 1886–88 i „Die Gesellschaft” w l. 1880–90 (wraz z Conradem); jeden z pionierów teorii naturalizmu w Niemczech; w „Revolution der Literatur” (1887) ogłosił cykl realistycznych powieści historycznych; powieść Grössenwahn (Megalomania, 1887) przedstawia koterie literackie funkcjonujące w ówczesnym Berlinie. [przypis edytorski]

Bleichröder Gerszon (1822–1893) — mąż zaufania Bismarcka; wpływowy bankier berliński, jeden z największych w Europie. [przypis redakcyjny]

Bleichröderowie — potomkowie Gersona von Bleichrödera (1822–1893), niemieckiego bankiera pochodzenia żydowskiego. Był bankierem kanclerza Bismarcka, za swoje zasługi dla państwa pruskiego otrzymał tytuł szlachecki. [przypis edytorski]

blejkot (gw.) — blekot, trujący chwast, daw. używany w med. ludowej do sporządzania odurzającego, przeciwbólowego wywaru. [przypis edytorski]

blejwas — niem. biel ołowiana. [przypis redakcyjny]

blejwas (z niem. Bleiweiβ) — biel ołowiana; rodzaj barwnika używanego w malarstwie i rzemiosłach. [przypis edytorski]

blekot pospolity (łac. Aethusa cynapium) — roślina powszechnie występująca w Europie i Azji, zawierająca alkaloidy oddziałujące na układ nerwowy: skopolaminę, hioscyjaminę, atropinę oraz silnie trującą, powodującą śmierć przez uduszenie koniinę; ludowe nazwy: lulek czarny, szalej. [przypis edytorski]