Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18120 przypisów.
post festum (łac.) — po święcie; po uczcie. [przypis edytorski]
post fundatam ordinationem (łac.) — po ustanowieniu ordynacji (1601). [przypis redakcyjny]
post funera vivit (łac.) — żyje po śmierci. [przypis redakcyjny]
posthumus (łac.) — pośmiertny; o dziecku urodzonym po śmierci ojca: pogrobowiec. [przypis edytorski]
posticum — tylne wejście domu. [przypis autorski]
postiglione (wł.) — listonosz. [przypis edytorski]
postillon d'amour (fr.) — posłaniec miłości. [przypis edytorski]
post multas deliberationes (łac.) — po długich namysłach. [przypis redakcyjny]
postój mało (daw.) — poczekaj trochę. [przypis edytorski]
postój (starop.) — poczekaj. [przypis edytorski]
Post Office Department (ang.) — Departament Poczty. [przypis edytorski]
po stoicku — niezachwianie, ze spokojem. [przypis edytorski]
postojałem (gw.) — postałem. [przypis edytorski]
postoł — chłopskie obuwie. [przypis edytorski]
postoły (daw.) — łapcie. [przypis redakcyjny]
postoły — drewniane buty, chodaki. [przypis edytorski]
postoły — obuwie z łyka (łapcie) a. ze skóry zwierzęcej (skórznie). [przypis edytorski]
postoły — tu: sandały. [przypis edytorski]
po stole — tu: po posiłku, po obiedzie. [przypis edytorski]
po stopniach Przybytku — κατὰ δὲ τῶν τοῦ ναοῦ βάθρων (N), τοῦ βωμοῦ βάθρων (D). Stąd u tłumaczów mowa o ołtarzu. [przypis tłumacza]
Post (…) ora — Vergilius, Aeneida, XI, 89. [przypis tłumacza]
postożony — zebrany w stogi. [przypis edytorski]
post — placówka. [przypis edytorski]
postponować — okazywać brak szacunku, lekceważyć. [przypis edytorski]
postponować (z łac.) — okazywać brak szacunku, lekceważyć. [przypis edytorski]
postponujący — lekceważący. [przypis edytorski]
Postquam (…) curant — Catullus, Carmina 64, 147. [przypis tłumacza]
Postquam (…) desunt (łac.) — „Odkąd się ukazali uczeni, poczciwi zaczęli zanikać” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 95; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
postrachy płonne — nieuzasadniony strach. [przypis redakcyjny]
postrachy sieje — dziś powiedziano by: sieje postrach. [przypis edytorski]
Po stracie syna pocieszył żal wdowi — Trajan (Patrz o nim w Czyśćcu pieśń X). Niżej w tej pieśni poeta przypomina tradycyjną legendę o Trajanie. Na gorącą modlitwę świętego Grzegorza, który był wielkim wielbicielem cnót tego cesarza, dusza Trajana z piekła, gdzie był wtrącony jako poganin, powróciła znów do swojego ciała i w tym krótkim czasie swojego drugiego życia na ziemi, ten cnotliwy Cezar stał się chrześcijaninem. [przypis redakcyjny]
postradać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]
postradać (daw.) — stracić. [przypis redakcyjny]
postradać (daw.) — stracić, utracić. [przypis edytorski]
postradać (starop.) — stracić. [przypis edytorski]
postradać — stracić. [przypis edytorski]
postradał wówczas wszystko, „prócz honoru” — Franciszek I miał przesłać matce wiadomość o klęsce pod Padwią słowami: „wszystko stracone, oprócz honoru!” (fr. tout est perdu, fors l'honneur!). [przypis edytorski]
postraniać się — odsuwać się na bok, usuwać się. [przypis edytorski]
postraszne kaźni (starop.) — groźne kary. [przypis redakcyjny]
postremitatem (łac. forma B.lp) — ostateczność. [przypis redakcyjny]
postronek — gruby, mocny sznur. [przypis edytorski]
postronek (gw.) — mocny, gruby sznur. [przypis edytorski]
postronek — mocny, gruby sznur. [przypis edytorski]
postronek — sznurek. [przypis edytorski]
postronek — sznur. [przypis edytorski]
postronić — odejść na stronę, na bok. [przypis edytorski]
postronić się — neologizm prawdopodobnie pochodzący od: postronny, na stronę; znaczenie: usunąć się, odejść. [przypis edytorski]
postronić się — odsunąć się na bok, usunąć się. [przypis edytorski]
postronić się — usunąć się, kierować się w bok. [przypis redakcyjny]
Po stronie oszczepu siedli na wierchu, zajęczycy rozszarpanej jedli niedonoszony płód! — zjawienie się orłów było znakiem wieszczym; zjawienie się ich po prawej stronie było znakiem dobrym, rozszarpywanie zaś zajęczycy mającej płód niedonoszony — złym. Pojawienie się obu znaków budzi więc wątpliwości Atrydów. [przypis redakcyjny]
po stronie oszczepu — tj. po prawej stronie, gdyż oszczep noszono w prawej ręce. [przypis redakcyjny]
postroniony — odłożony na bok, odsunięty. [przypis edytorski]
postronki — sznurki. [przypis edytorski]
postronny — obcy. [przypis edytorski]
postronny — tu: obcy, niewłaściwy, niepotrzebny, niechciany. [przypis edytorski]
postronny — tu: uboczny, nienależący do tematu. [przypis edytorski]
postrzec (daw.) — dziś: spostrzec; zobaczyć; zauważyć. [przypis edytorski]
postrzec (daw.) — spostrzec, zauważyć. [przypis edytorski]
postrzec (daw.) — zauważyć. [przypis edytorski]
postrzec — dziś: spostrzec; zobaczyć; zauważyć. [przypis edytorski]
Postrzega, że to męstwo samotnego męża — Por. w Korsarzu (II, 6): „Seyd perceives, then first perceives how few compared with his, the Corsairs roving crew”. [przypis redakcyjny]
postrzydz — dziś popr. pisownia: postrzyc. [przypis edytorski]
postrzygalnia — dział fabryki włókienniczej, w którym wykonuje się postrzyganie (strzyżenie) tkaniny z meszku i wystających nad powierzchnię włókien. [przypis edytorski]
postrzyżyny — stary słowiański zwyczaj, rodzaj inicjacji, w którym chłopcom wchodzącym w dorosłość rytualnie obcinano włosy. [przypis edytorski]
postrzyżyny — u dawnych Słowian obrzęd połączony z nadaniem chłopcu imienia; w wierszu prawdopodobnie jest to metafora pierwszej publikacji. [przypis edytorski]
postscriptum (łac.) — dopisek do listu. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
post scriptum (łac.) — dopisek. [przypis edytorski]
Post scriptum — list z 19 kwietnia stanowi dopisek do listu z 24 marca, który Werter wysłał dopiero 19 kwietnia. [przypis redakcyjny]
post sterilem decessum (łac.) — po bezpotomnym zejściu. [przypis redakcyjny]
Post tenebras lux (łac.) — po ciemności światło; parafraza słów biblijnej księgi Hioba w tł. Wulgaty (Hi 17, 12): Post tenebras spero lucem (po ciemności mam nadzieję na światło), przyjęta jako dewiza przez wyznawców kalwinizmu w Genewie, następnie stała się dewizą całej reformacji. [przypis edytorski]
post ten przypada nieraz w lecie — miesiące kalendarza muzułmańskiego są księżycowe, a więc ruchome; co rok każdy z nich przypada o 10 dni wcześniej niż roku poprzedniego. [przypis autorski]
post tot tantasque procellas (łac.) — po tylu i tak licznych burzach. [przypis redakcyjny]
po stu dwudziestu latach pogrzeb — według Biblii (Rdz 6, 3), Bóg ustalił limit ludzkiego życia na 120 lat. [przypis edytorski]
Postula a me (łac.) — Ps 2, 8. [przypis tłumacza]
postulant — tu: kandydat, zalotnik. [przypis edytorski]
postulata et desideria (łac.) — żądania i życzenia. [przypis redakcyjny]
Postulat badania tylko całości i każdego elementu ze względu na całość (…) na jej gruncie dają się sformułować pewne prawa ogólne — M. Janion, Tradycje i perspektywy metodologiczne badań genetycznych w historii literatury, w księdze zbiorowej: Zjazd Naukowy Polonistów 10–13 grudnia 1958, Wrocław 1960, s. 178–179. [przypis autorski]
Postume (…) olet (łac.) — „Kto się rad kąpie w perfumie,/ Źle ten pachnie, mój Postumie” (Martialis, Epigrammata, II, 12, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Postumius — postać niezidentyfikowana przez historyków literatury, być może fikcyjna. [przypis edytorski]
postura (daw.) — postać, sylwetka, postawa. [przypis edytorski]
postura — kształt. [przypis redakcyjny]
postura — postawa. [przypis redakcyjny]
postura — sylwetka. [przypis edytorski]
post — w gwarze obozowej: esesman, pilnujący więźniów przy pracy lub pełniący wartę na wieży strażniczej. [przypis edytorski]
post — w gwarze obozowej wartownik obozowy. [przypis edytorski]
posty — dziś popr. forma N.lm: postami. [przypis edytorski]
postylla (daw.) — zbiór kazań (z łac. zwrotu nawiązującego do czytania z Pisma św. post illa verba, tj. po tych słowach). [przypis edytorski]
Postylla — zbiór kazań Mikołaja Reja zatytułowany Świętych słów a spraw Pańskich (…) kronika albo postylla, polskim językiem a prostym wykładem też dla prostaków krótce uczyniona, wyd. w Krakowie w 1557 r., w drukarni M. Wirzbięty. [przypis edytorski]
post (z niem.) — esesman-wartownik. [przypis edytorski]
posucha — susza. [przypis edytorski]
posuły (starop.) — podarunki na przekupienie sędziego. [przypis redakcyjny]
posunąć w koperczaki a. iść w koperczaki — ruszać w zaloty, zalecać się do kogoś. [przypis edytorski]
posuniony — dziś: posunięty. [przypis edytorski]
po suworowsku — odważnie, nieubłaganie; przysłówek utworzony od nazwiska gen. Aleksandra Suworowa (1729–1800), dowódcy i teoretyka wojsk., który zasłynął licznymi sukcesami militarnymi; brał udział m.in. w tłumieniu konfederacji barskiej i powstania Pugaczowa, wojnach Rosji z Turcją, rozgromieniu powstania kościuszkowskiego (przeprowadził udany szturm na Warszawę, dokonując rzezi prawobrzeżnej dzielnicy miasta, Pragi), walkach w ramach koalicji państw sprzymierzonych przeciw rewolucyjnej Francji; do jego taktyki należało wysyłanie żołnierzy (pod groźbą rozstrzelania w razie tchórzostwa czy rzucenia się do ucieczki) do szturmu na bagnety. [przypis edytorski]
poswarek (daw.) — swar, kłótnia. [przypis edytorski]
poswarka — sprzeczka. [przypis edytorski]
poswarki a. swary (daw.) — kłótnie. [przypis edytorski]
poswarzyć się — pokłócić się, pospierać się. [przypis edytorski]
po swem panie (starop. forma) — zamiast: po swoim panu; forma starsza prawidłowa, dzisiejsza jest analogiczna do tematów na -u (domu, synu). [przypis redakcyjny]
poswetył (ukr.) — poświecił; poprowadził. [przypis edytorski]
