Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
Poklus (w mit. litew. Pikuolis) — bóg podziemi, bóg zemsty. [przypis edytorski]
Poklus — ze względu na poniższą wzmiankę o „bogu z tułowiem węża”, prawdopodobnie chodzi o Welesa (a. Wołosa), podziemnego boga zaświatów (krainy umarłych), magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła, kupców i bogactwa, a także opiekuna bydła, wyobrażanego pod postacią węża. [przypis edytorski]
poklwali — pokłuli. [przypis edytorski]
pokój Boży — średniowieczny kościelny zakaz starć zbrojnych w określonych dniach tygodnia oraz okresach liturgicznych, mający na celu ograniczenie wojen pomiędzy panami feudalnymi. [przypis edytorski]
pokój Chrystusów (daw. forma D.) — pokój Chrystusowy. [przypis edytorski]
pokój Filokratesa (346 p.n.e.) — zawarty pomiędzy Macedonią a Atenami, zatwierdzający stan posiadania stron w chwili jego zawarcia; w szczególności obejmował rezygnację Aten z roszczeń do Amfipolis. [przypis edytorski]
pokój królewski (387 p.n.e.) — traktat zawarty pomiędzy Spartą a królem Persji Artakserksesem II, kończący wojnę koryncką, prowadzoną przez koalicję Aten, Koryntu, Beocji i Argos przeciwko Sparcie; zwany również pokojem Antalkidasa od imienia wysłannika Sparty. Na jego mocy wyzwolone wcześniej greckie miasta na wybrzeżu Azji Mniejszej oraz Cypr przeszły pod panowanie perskie, w zamian za co Sparta utrzymała hegemonię w Grecji: Persja zerwała sojusze z wrogami Sparty, rozwiązano wszystkie związki miast-państw, z wyjątkiem Związku Peloponeskiego. [przypis edytorski]
Pokój ma swe zwycięstwa nie mniej chlubne od Wojny — Peace hath her victories/ No less renowned than War. [przypis autorski]
pokój Nikiasza — podpisany w 421 p.n.e., kończył pierwszy okres wojny peloponeskiej; został zawarty na 50 lat, przetrwał jedynie do 415 p.n.e. [przypis edytorski]
Pokój, pry, mój dawam wam, pokój mój zostawuję wam — J 14, 27. [przypis edytorski]
pokój san-stefański — traktat zawarty między Rosją a Turcją dn. 3 marca 1878 r. w San Stefano (pod Konstantynopolem). Turcja, pokonana uprzednio w wojnie z Rosją (1877–1878), musiała uznać niepodległość swych dotychczasowych państw lenniczych: Rumunii, Serbii i Czarnogórza, przy czym granice tych dwóch ostatnich zostały znacznie rozszerzone. Jednocześnie utworzono rozległe Księstwo Bułgarskie z dostępem do Morza Egejskiego (obejmujące Macedonię). Poza tym Turcja została zmuszona do ustępstw terytorialnych na rzecz Rosji w Azji i do zapłaty wysokiej kontrybucji. [przypis redakcyjny]
pokój — tu: spokój. [przypis edytorski]
pokój — tu w zanczeniu: spokój. [przypis edytorski]
pokój uchodzi wśród ludzi za największe dobro — w starożytnej Grecji pokój jest stanem wyjątkowym, wojna normalnym. [przypis tłumacza]
pokój w Tylży — wraz z traktatami tylżyckimi podpisanymi w dniach 7 i 9 lipca 1807 stanowił porozumienie między cesarstwem Francji a Rosją i Prusami, w wyniku którego m.in. zostało utworzone Księstwo Warszawskie (z części ziem zajętych przez Prusy podczas rozbiorów Polski) oraz Wolne Miasto Gdańsk; natomiast Francja w osobie Napoleona I uznała formalnie aneksję przez Rosję departamentu białostockiego. [przypis edytorski]
pokochała go jeszcze więcej — dziś raczej: pokochała go jeszcze bardziej. [przypis edytorski]
„pokochał” Klejniasa (jak dzieci całowanie nazywają) — po grecku jedno i to samo słowo oznacza „kochać” i całować” (fileo). Dla oddania tego wtrącono zdanie w nawiasie, którego nie ma w oryginale. [przypis tłumacza]
pokocić się (daw., reg.) — poturlać się. [przypis edytorski]
pokojówkami lub damami do towarzystwa, już skażonymi i wynaturzonymi bogactwem — Pamiętniki pani de Staël, Collégo, Duclosa, margrabiny Bayreuth. [przypis autorski]
pokojowa — służąca dbająca o porządek w pokoju i wygody pani. [przypis edytorski]
„Pokojowi była to służba pałacowa, jednakowo ubrana, zawsze przy pałaszach, stojąca za panem, panią i gośćmi z talerzami u stołu; tym się często trafiało leżeć na kobiercach”. (J. D. Ochocki, Pamiętniki, s. 93). Chłostę na kobiercu odbierali pokojowi w odróżnieniu od chłopów, którym taki przywilej nie przysługiwał. [przypis redakcyjny]
pokojowiec — służący mieszkający w domu i pomagający w codziennych czynnościach. [przypis edytorski]
pokojowiec — służący, pilnujący porządku w pokoju pana. [przypis edytorski]
Pokole (mit. litew.) — Poklus, bóg piekła i zemsty. [przypis edytorski]
Pokolenia roślinne — Genera Plantarum Karola Linneusza, wydane pierwszy raz w 1737 r., tu mowa wydaniu uzupełnionym przez Johanna Christiana Daniela Schrebera (1739–1810). [przypis edytorski]
pokolenie Dany — chodzi o Tuatha Dé Danann, w mitologii irlandzkiej plemię bogini Dany. [przypis edytorski]
Pokolenie jest to, mówiąc najprościej, grupa rówieśników (…) i ta wspólność może być cennym wskaźnikiem dla orientacji w życiu literackim — L. Fryde, Trzy pokolenia literackie, „Pion” 1938, nr 45. [przypis autorski]
Pokolenie jest to względna jedność wszystkich mniej więcej równowiecznych ludzi (…) wychowaniem, moralnością i wrażliwością artystyczną — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, I, s. 5. [przypis autorski]
Pokolenie literackie jest przecież tylko jednym z wydań pokolenia humanistycznego (…). Zagadnienie (…) wyjaśnia F. Mentré — F. Mentre, Les générations sociales, 1920. [przypis autorski]
pokolenie literackie Młodej Polski daje się podzielić na dwie odrębne formacje wewnątrz generacji(…) Leopold Staff, Włodzimierz Perzyński, Stanisław Brzozowski (krytyk) — dokładniej o zasadach i historycznoliterackich konsekwencjach takiego podziału piszę w szkicu Stulecie pokolenia Młodej Polski („Pamiętnik Literacki”, LI, 1961, z. 2, przedruk w zbiorze Łowy na kryteria, Warszawa 1965, s. 135–161). [przypis autorski]
pokoleniem literackim zajmował się Julius Petersen — J. Petersen, Die Wesensbestimmung der deutschen Romantik, Leipzig, 1926. [przypis autorski]
pokolenie rozproszone — pokolenie, które budowało wieżę Babel i za karę zostało rozproszone. [przypis tłumacza]
pokolenie stare jest dzieckiem tych czasów, kiedy mieszczaństwo i zamożniejsze drobnomieszczaństwo walczyły na półwyspie o swoją dzisiejszą synekurę społeczną (…) ponad warstwami, tj. poza życiem, oderwane od stanu włościańskiego, nieprzyswojone przez inny — K. R. Ż. [L. Krzywicki], Z Niemiec, s. 522. [przypis autorski]
pokolenie — tu: szczep, plemię. [przypis edytorski]
po komplemencie — po grzecznym słowie. [przypis redakcyjny]
pokomponowane — ułożone, obmyślone. [przypis redakcyjny]
pokonić — osadzić końmi. [przypis redakcyjny]
pokonywa — dziś 3. os. lp raczej: pokonuje. [przypis edytorski]
pokonywa — dziś raczej: pokonuje. [przypis edytorski]
pokora i submisja (łac.) — poddanie się, uległość. [przypis redakcyjny]
pokornie (…) jak gdy uściska sługa swego pana — Sordello zapomina o swojej dumie poetycznej w chwili, kiedy widzi stojący wobec siebie cień Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
pokorzyć się — stanąć w pokorze, okazać pokorę. [przypis edytorski]
pokorzylim (gw.) — pokorzyliśmy; pokonaliśmy. [przypis edytorski]
pokost — wytwarzana z oleju szybkoschnąca substancja do pokrywania powierzchni drewna; daw.: lakier; tu przen. [przypis edytorski]
pokosy — pas skoszonego zboża. [przypis edytorski]
pokoszczony (starop.) — nasączony pokostem; pomalowany. [przypis edytorski]
pokosztować się z kimś — spróbować się, zmierzyć się. [przypis redakcyjny]
pokotem — hurmem. [przypis redakcyjny]
pokotem — jeden obok drugiego rzędem. [przypis edytorski]
pokotem — jedno obok drugiego, razem. [przypis edytorski]
pokot — tu: ścisk. [przypis edytorski]
po krajach — na krańcach, na brzegach. [przypis edytorski]
pokraśnieć (daw.) — zaczerwienić się. [przypis edytorski]
pokraśnieć — tu: zaczerwienić się. [przypis edytorski]
pokręcając wąsa — dziś raczej: podkręcając wąsa. [przypis edytorski]
pokręcim się — w oryg. measure, oznaczające uroczysty taniec rozpoczynający zabawę. [przypis redakcyjny]
pokrętka — tu: korba. [przypis edytorski]
pokrewnych — krewnych. [przypis edytorski]
pokrewny — dziś: krewny; dawniej uważano, że zostając ojcem chrzestnym, wchodzi się do rodziny, podobnie jak przez małżeństwo. [przypis edytorski]
pokrótce (gw.) — tu: wkrótce, niedługo. [przypis edytorski]
pokrótce (gw.) — wkrótce. [przypis edytorski]
pokrótce — wkrótce. [przypis edytorski]
po krótkiej dobie — niedługo po. [przypis edytorski]
po krótkotrwałym bólu można mieć przez długi czas sławę i radość — kto podczas smagania okazał największą wytrzymałość i cierpliwość, zdobywał sobie poważanie. [przypis tłumacza]
pokrwawa — krwawy odblask; jest to neologizm utworzony przez Krasińskiego analogicznie do formy „poświata”. [przypis redakcyjny]
pokrwawie — krwawej barwy blask (tu: zachodzącego słońca). [przypis edytorski]
pokryć — tu: pochować, ukryć. [przypis edytorski]
pokryć — tu: ukryć. [przypis redakcyjny]
Pokryłeś dudki — ukryłeś pieniądze. [przypis edytorski]
pokryły się — raczej: rozbłysły. [przypis edytorski]
pokrytość (daw.) — obłuda. [przypis edytorski]
pokryty (daw.) — obłudny. [przypis redakcyjny]
pokrzepić się (daw.) — wzmocnić się. [przypis edytorski]
pokrzepić — wzmocnić. [przypis edytorski]
pokrzepiliśmy się (…) i zaczerpnęli — inaczej: pokrzepiliśmy się i zaczerpnęliśmy. [przypis edytorski]
pokrzepione — wzmocnione. [przypis edytorski]
pokrzepion — pokrzepiony, wzmocniony. [przypis edytorski]
pokrzyk — mandragora; to roślina o działaniu usypiającym. [przypis redakcyjny]
pokrzyk — wilcza jagoda; roślina trująca, wykorzystywana w lecznictwie. [przypis edytorski]
pokrzywnica — mały ptak z rzędu wróblowych. [przypis edytorski]
pokucie — kąt w chatach białoruskich, gdzie zasiadają goście najpoważniejsi i w czasie wesel państwo młodzi. [przypis autorski]
Pokucie — kraina hist. nad górnym Prutem, na terenie ob. płd.-zach. Ukrainy; jej nazwa pochodzi od miasta Kut. [przypis edytorski]
po kuglarsku — jak sztukmistrz, fałszywie. [przypis edytorski]
pokulbaczyć (daw.) — osiodłać. [przypis edytorski]
pokulbaczyć — osiodłać. [przypis redakcyjny]
pokumać się — daw. gw.: zostać czyimś kumem, tj. ojcem chrzestnym jego dziecka a. teściem tego dziecka; wejść z kimś w jakieś istotne relacje (dziś: dogadać się z kimś, nierzadko w złych zamiarach). [przypis edytorski]
pokum — kum, znajomy. [przypis redakcyjny]
pokup (daw.) — popyt na jakiś towar; mieć pokup: być poszukiwanym przez nabywców. [przypis edytorski]
pokup (daw.) — popyt na jakiś towar. [przypis edytorski]
pokup (daw.) — popyt, zainteresowanie. [przypis edytorski]
pokup (daw.) — popyt; zapotrzebowanie. [przypis edytorski]
pokupił winę (daw.) — „zyskał” winę, zawinił; por. też daw. wina: grzywna, kara pieniężna. [przypis edytorski]
pokupki (z ros.) — zakupy. [przypis edytorski]
pokup — pokupność; popularność wśród nabywców. [przypis edytorski]
pokup — popyt, zapotrzebowanie na rynku na jakiś towar. [przypis edytorski]
pokup — zbyt. [przypis redakcyjny]
pokurć a. pokurcz — gatunek psa, mieszaniec charta i brytana. [przypis edytorski]
pokurć — pogardliwie o niedużych, dość brzydkich zwierzętach. [przypis edytorski]
pokurć — pogardliwie o niedużym, dość brzydkim zwierzęciu. [przypis edytorski]
pokusa (daw.) — duch piekielny, mara. [przypis redakcyjny]
