Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
poeta naśladował artystów (…) uczeni uważający to przypuszczenie za prawdę — Maffei, Richardson i jeszcze w nowszych czasach pan von Hagedorn (Betrachtungen über die Malerei, p. 37; Richardson Traité de la peinture, t. III, p. 513). Des Fontaines nie zasługuje chyba na to, abym go z tymi mężami zestawiał. W uwagach do przekładu Wergiliusza i on wprawdzie utrzymuje również, że poeta miał grupę przed oczyma, ale jest tak ciemnym, że uważa ją za dzieło Fidiasza. [przypis redakcyjny]
Poeta, powiada Platon, siedząc na trójnogu Muz (…) — por. Platon, Prawa, IV. [przypis tłumacza]
Poeta (…) powiada (…) przemawiając do samego obrazu — Philippus (Anthol., lib. IV, cap. 9 ep. 10). [przypis redakcyjny]
poeta Starego Miasta — Artur Oppman (1867–1931), poeta, publicysta i varsavianista, autor m.in. zbiorku wierszy Ze Starego Miasta (1897). [przypis edytorski]
poeta temu rymarzowi nazwisko Tychius daje, ale (…) powiada Herodot — Herodotus, De vita Homeri, p. 756; edit. Wessel. [przypis redakcyjny]
Poeta unikał wzmianki o dzieciach — poza ubocznym wspomnieniem o nich Cezara w III, 6 i groźbą jego w V, 2. [przypis tłumacza]
poeta Wulkana zmęczonym, a twarz jego (…) płonącą nazywa — [por.] Statius (poeta rzymski 15–98 po Chr.), Silvae, 5 w. 8; Polym. Dial., VIII, p. 84. [przypis redakcyjny]
poeta zamkami raczéj niż wiejskiemi domki nazywa — Non villas esse sed castra… [cytat z Seneki Listów moralnych do Lucyliusza (Epistulae morales ad Lucilium), 51, 11; mowa o budowanych przez Gajusza Mariusza, Pompejusza i Cezara willach w Baiach, które stawiali na szczytach gór; przez swoje umiejscowienie i typ budowli, wydawały się nie willami, lecz raczej warowniami]. [przypis autorski]
poetica (łac.) — rzeczy poetyckie. [przypis edytorski]
Poetical Sketches — pierwszy zbiór poezji i prozy Blake'a, napisany w latach 1769–1777. [przypis edytorski]
poets, essayists, novelists (ang.) — poeci, eseiści, powieściopisarze. [przypis edytorski]
poetus (zamierzony r.m. z łac. poeta) — poeta. [przypis edytorski]
poetyckim jest — dziś raczej: jest poetyckie. [przypis edytorski]
Poetycko treść jest formą; by być poezją, treść musi się stać radosnym faktem życia — S. Brzozowski, Pamiętnik, s. 11. [przypis autorski]
poety czasów dawnych — Werter ma na myśli pieśni Osjana, które pochodziły rzekomo z III wieku po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
poetycznej — tu dziś: poetyckiej. [przypis edytorski]
poetyczność (…) wedle określeń Lacka — „Poetyczność to poezja widziana w jakiejś epoce od strony socjalnej, od strony publiczności życia towarzyskiego, na które wpływ ma bardzo wielki, na poezję nie ma wpływu żadnego lub prawie żadnego… Poetyczność jest ceremoniałem, pompą, strojem” (S. Lack, O doktrynerach, „Nowe Słowo” 1903, nr 17). [przypis autorski]
poety — dziś popr. forma N. lm: poetami. [przypis edytorski]
poezją (daw. B. lp) — dziś: poezję. [przypis edytorski]
poezja dytyrambiczna — Dytyramby były to pieśni śpiewane przez chór na cześć Dionizosa (Bakchosa), z towarzyszeniem muzyki i tańca. [przypis tłumacza]
Poezja grawituje tedy do dania tętna natury (…) jak błyskawica jego światło się przedrze — K. Irzykowski, Nowele, s. 122 (Czym jest Horla?). [przypis autorski]
Poezja (…) na obrazach wyłącznie się opiera (…). Na wskroś zaś symboliczną będzie każda poezja mistyczna i metafizyczna — Z. Przesmycki, Wstęp do: M. Maeterlinck, Wybór pism dramatycznych, s. XLII–XLIII. [przypis autorski]
poezja nomiczna — Nomy były pieśniami pokrewnymi dytyrambom, treści również religijnej, ale ułożone monostroficznie, tym właśnie różniły się od dytyrambów. [przypis tłumacza]
poezja rajska — przez poezję rajską rozumie zapewne Goszczyński opowiadania biblijne o stworzeniu pierwszych ludzi i o raju. [przypis redakcyjny]
Poezja Tytusa Czyżewskiego, „Odrodzenie” 1945, nr 27; w niniejszym zbiorze ujęcie później przepracowane pt. Czyżewski-poeta. [przypis autorski]
poezja wszystkiego, co albo egzotyczne naprawdę, albo egzotyczne przez nieistnienie w poezji dotychczasowej — nic więc dziwnego, że Asnyk w Szkicu do współczesnego obrazu wśród takiej egzotycznej roślinności umieszcza modernistów:
(Pisma, II, s. 251). [przypis autorski]poezję klasyczną cechuje zmysł miary… — G. Ferrero, Tra due mondi. [przypis autorski]
Poezjo… — przekleństwo rzucone na poezję w chwili klęski dowodzi, że marzenia o sławie, które go pchnęły do podjęcia walki, traktuje Henryk jako jeden z pomysłów poetyckich, uważa, że poezja doprowadziła go do upadku. [przypis redakcyjny]
poezyj — dziś popr. forma: poezji. [przypis edytorski]
po faktorsku — w sposób właściwy faktorowi; faktor (daw.) — pośrednik handlowy. [przypis edytorski]
po faryzejsku — obłudnie; faryzeusze: członkowie staroż. żydowskiego stronnictwa polit.-rel. w Palestynie, którym zarzucano fałszywą, uprawianą na pokaz pobożność. [przypis edytorski]
po fazach historycznych nastąpią inne wyższe i dalsze — por. Z. Krasiński i Ary Scheffer, s. 71–72. [przypis autorski]
Po Feliksie został prokuratorem Festus, który przede wszystkim chciał oczyścić kraj z łupieżców… — por. Starożytności XX, VIII, 9–IX, 7. [przypis tłumacza]
Po Feliksie został prokuratorem Festus — Porciusz Festus, rok 61 n.e. [przypis tłumacza]
Poffare il mondo! (wł.) — Nigdy w świecie! [przypis redakcyjny]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć, popuścić; pozwolić sobie na swobodę. [przypis edytorski]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć, popuścić. [przypis edytorski]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — potraktować łagodniej. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — przestać się ograniczać, tu: dać spokój. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — ulec swoim emocjom, ulżyć sobie. [przypis edytorski]
pofolgować — przestać powściągać, przestać się ograniczać. [przypis edytorski]
pofolgowanie — tu: ulga; złagodzenie, uwolnienie. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, tj. z przepisami lub z przyjętym sposobem zachowania się; przepisowo. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, tj. z przepisami lub z przyjętym sposobem zachowania się. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, z przyjętym sposobem zachowania się. [przypis edytorski]
po formie — tu: według przyjętych zwyczajów. [przypis edytorski]
pofortunić (daw.) — poszczęścić. [przypis edytorski]
pofortunić — poszczęścić; por. fortuna: los, szczęście. [przypis redakcyjny]
„po francusku” — my byśmy powiedzieli: „po angielsku”. Jednak Jim Hawkins tak wyrazić się nie mógł, bo sam był Anglikiem (przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
pogadanki — w oryginale niem. Erzählungen, tj. raczej: opowieści. [przypis edytorski]
pogański synu! — jest złagodzeniem pierwszego stopnia, zaś „a taki synu!” złagodzeniem drugiego stopnia najbardziej obelżywego zwrotu: „skurwysynu”. U wszystkich narodów można zauważyć dążność do zastępowania zbyt drażliwych wyrazów lub zwrotów przez mniej dosadne, więcej „polityczne”. Tak np. chłop oświecony nie powtórzy w opowiadaniu „psiakrew”, lecz powie, że ktoś zaklął na czerwono lub, jeżeli to częściej bywało, wyrazi to zwrotem: ciągle, co słowo, epitet „psi” a. „psia”. Podobnie w życiu codziennym dodaje się „psia krew” zwrotami: psia mać, psie mięso, psia kość, psia wełna lub sierść, psia noga, a nawet psia kula. [przypis redakcyjny]
poganem — dziś poprawnie: poganinem. [przypis edytorski]
Poganie (…) nieświadomość Boga — Schematyczny obraz ludzkości [W tym miejscu w źródle niniejszego wydania znajduje się ilustracja, a wymienione tu hasła stanowią podpisy pod elementami schematu; J. C.: Jezus Chrystus; Red. WL]. [przypis tłumacza]
Poganie piszą, iż Sylvius Scyta testament taki synom czynił: podał kupę strzał związanych i łamać je każdemu synowi kazał; czego gdy uczynić nie mogli, on pojedynkiem każdą sam przełomił — Plutarch, Powiedzenia królów i wodzów, gdzie jednak król Scytów ma na imię Skiluros (a. Scylurus, II w. p.n.e., władca scytyjskiego państwa na Krymie), a nie Sylvius. [przypis edytorski]
Poganie są Rzeczypospolitej najwierniejszymi przyjaciołami i obrońcami — Turcja toczyła wojnę z Rosją w przymierzu z Konfederacją Barską, po czym zawsze okazywała sympatię dla polskich dążności wyzwoleńczych (w następstwie nie uznała rozbiorów). [przypis redakcyjny]
poganie — tu: muzułmanie, Tatarzy. [przypis redakcyjny]
poganinem — w rzeczywistości Jagiełło został w dzieciństwie ochrzczony w obrządku wschodnim. [przypis edytorski]
poganizm — dziś: pogaństwo. [przypis edytorski]
„Pogankę”, a szczególniej te wiersze w niej nieszczęśliwe — „Biedne było serce moje” etc. [przypis redakcyjny]
pogan, którym zwalono ołtarze (…) i których szczuje prawo — cesarz Teodozjusz od roku 389 serią dekretów zaprowadził konsekwentne, szeroko zakrojone prześladowania: ogłosił wyznanie nicejskie chrześcijaństwa religią panującą, wydawał decyzje likwidacji pozostałych instytucji i obyczajów pogańskich, zakazał sprawowania ofiar i odwiedzania świątyń, nakazywał zamykanie obiektów i miejsc kultu, aprobował i wspierał ich niszczenie na terenie całego państwa. [przypis edytorski]
poganów — dziś popr.: pogan. [przypis edytorski]
pogany — dziś popr. forma: poganie. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (między) poganami. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — dziś N.lm: (z) poganami. [przypis edytorski]
pogany (starop. forma) — pogan [siekła]. [przypis edytorski]
pogany szkodzili (starop.) — atakowali pogan, bili pogan. [przypis edytorski]
pogany zasuły — w rękopisie poganie zasuli, dla rymu poprawiono; zasuć — zasypać. [przypis redakcyjny]
pogardą śmierci — θανάτου καταφρονοῦντες. W dalszym ciągu dzieła będziemy to widzieli na każdym kroku. P. Tacyt, Dzieje V, 13, gdzie znajduje się wspaniałe potwierdzenie tego mniemania. [przypis tłumacza]
pogardliwszy — dziś popr.: bardziej pogardliwy. [przypis edytorski]
pogardzają — dziś popr.: pogardza. [przypis edytorski]
pogardziszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy pogardzisz; czyż pogardzisz. [przypis edytorski]
pogarnąć się — tu: zbliżyć się. [przypis edytorski]
pogasiwszy pożary — za panowania Jana Kazimierza II (1648–1668) na terenie Rzeczypospolitej wybuchło powstanie Chmielnickiego (1648–1649, 1651–1654), wojna polsko-rosyjska (1654–1667, przerwana w latach 1656–1660) oraz wojna polsko-szwedzka (1655–1660). [przypis redakcyjny]
Pogezowie a. Pogezanie — plemię pruskie mieszkające w średniowieczu nad górną Pasłęką, a wybite przez Krzyżaków pod koniec XIII w. [przypis edytorski]
Pogib (ros.) — zginął. [przypis redakcyjny]
poginiewa (gw. forma) — poginiemy. [przypis edytorski]
pogładzili — zgładzili. [przypis edytorski]
pogłówne (daw.) — podatek od głowy, czyli od osoby. [przypis edytorski]
pogłówne — podatek „od głowy”, pobierany w określonej kwocie od każdej zobowiązanej do tego osoby, bez względu na jej dochody. [przypis edytorski]
pogłówne — podatek od osoby (od głowy). [przypis edytorski]
pogłówne — podatek o stałej wysokości płacony od osoby („od głowy”). [przypis edytorski]
pogłówne (…) sposób to najbardziej gwałtowny, najbardziej samowolny i dlatego zapewne Montesquieu uważa go za niewolniczy — Montesquieu (1689–1755), znakomity pisarz i teoretyk prawa, pisze w epokowym swym dziele O duchu praw (1748), ks. XIII, rozdz. 12: „Pogłówne leży bardziej w naturze niewoli; podatek od towarów bardziej w naturze wolności, ponieważ mniej bezpośrednio odnosi się do osoby”. Russo już w Ekonomii politycznej zwalczał ten pogląd: „Nie można by temu zaprzeczyć, gdyby kwoty pobierane od każdej głowy były równe; nic bowiem nie byłoby bardziej dysproporcjonalne niż taki podatek, a duch wolności polega właśnie na zachowywaniu dokładnych proporcji. Ale jeśli podatek pobierany od głowy jest ściśle przystosowany do możności jednostek — tak, jakby mógł być podatek noszący we Francji miano główszczyzny — jeśli w ten sposób podatek ten jest równocześnie osobowy i rzeczowy, wówczas jest najsprawiedliwszy, a wskutek tego najodpowiedniejszy dla ludzi wolnych”. [przypis redakcyjny]
pogłówny (daw.) — liczony od każdej osoby; pogłówne: daw. podatek pogłówny, podatek od głowy, podatek pobierany od każdej zobowiązanej do tego osoby. [przypis edytorski]
pogłoska ta zrodziła się najpierw w Indiach — w istocie bramini pierwsi wyroili bunt w niebie, i ta bajka posłużyła w długi czas potem za kanwę do historii wojny olbrzymów przeciw bogom i niektórych innych historii. [przypis autorski]
pogłowie (starop.) — ludność (męska). [przypis redakcyjny]
pogłowie — tłum, ogół przedstawicieli. [przypis edytorski]
poglądać (daw., gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — patrzeć, spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać, popatrywać. [przypis edytorski]
poglądać (daw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać; patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś popr.: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — dziś: spoglądać a. patrzeć. [przypis edytorski]
poglądać — dziś: spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — spoglądać. [przypis edytorski]
poglądać — spoglądać, spozierać. [przypis edytorski]
poglądałem — spoglądałem, patrzyłem. [przypis edytorski]
