Jerzy Żuławski Nad gruzami Ha, myśliciele! Wy walić umiecie! Prawdy, co wczoraj niewzruszone były, dziś się w bezkształtne rozpadają bryły; jutro wieść o nich już zaginie w świecie! Biada stworzeniu, co pod dachem kruchym stawiło skarby swoje i ogniska, wierząc stuletniej potędze zamczyska, które się jutro z jękiem zwali głuchym! Biada gołębim tam u szczytu gniazdom! W proch jutro padną razem z wieżą dumną, razem z złoconą krzyżową kolumną, co wczoraj blaskiem urągała gwiazdom! Aby żyć można bez wiecznego strachu, kretem być trzeba pod powierzchnią ziemi, oślepnąć, chodzić drogami czarnemi i słońca nie znać ani świątyń gmachu! Ha! albo orłem! Wzbić się ponad wieże i z góry patrzeć na zniszczenia ślady, na konające pośród gruzów gady i konające wśród gruzów rycerze! Bez odpoczynku i bez pokrzepienia tak się pod niebem orlim ważyć lotem i gardzić świątyń walących się grzmotem, i gardzić ziemią, co wiecznie się zmienia! A kiedy w skrzydłach już nie stanie mocy, orzeł samotny, który żył bez gniazda, upadnie z nieba, jak strącona gwiazda, na łono gruzów, zapomnień i nocy… ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl. Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/zulawski-nad-gruzami. Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury. Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur. Ten utwór jest w domenie publicznej. Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/ Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/ Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki. Tekst opracowany na podstawie: Młoda Polska. Wybór poezyj, oprac. Tadeusz Boy-Żeleński, wyd. drugie, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wrocław 1947 Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Łukasza Jachowicza. Opracowanie redakcyjne i przypisy: Marta Niedziałkowska, Emilia Radlak, Aneta Rawska, Aleksandra Sekuła.