Gustaw Ehrenberg

Dźwięki minionych lat
Szlachta w roku 1831



Gdy naród na pole wystąpił z orężem,
  Panowie na sejmie radzili;
Gdy lud Polski krzyczał: *Umrzem lub zwyciężem!*
  Panowie o czynszach prawili.
    Gdy wiara porwała siekiéry i kosy,
    W siermięgach z województw ruszyła;
    Panowie uczone podnosili głosy,
    Gadali wymownych słów siła.


Przecież w listopadzie — o szlachta, panowie!
  Gdy biła godzina wolności,
Nie pańskieto dzieci, nie hrabscy synowie
  Przysięgli na braci swych kości:
    Że mieczem wywalczą swobody i prawa
    I stare przywrócą granice;
    Ze wbiją na Dnieprze słupy Bolesława,
    Rozburzą cesarską stolicę.


Armaty pod Stoczkiem zdobywała wiara
  Rękami czarnemi od pługa,
Panowie w stolicy palili cygara,
  Radzili o braciach z za Buga.
    Radzili, prawili, i w mądréj swéj głowie
    Ukuli rozejmy, traktaty;
    O cześć wam panowie! o cześć wam posłowie!
    O cześć wam hrabiowie, magnaty!

Ach waszym był synem ów niecny dyktator,
  Co zdradził i naród i sławę,
I wódz nasz naczelny, pobożny kunktator,
  I zdrajca, co sprzedał Warszawę.
    Wieśniacy nie znają Wiédeńskich traktatów,
    Nie wierzą w układy z carami,
    Lecz biją Moskali, wieszają magnatów,
    I mścić się umieją stryczkami.


Zadrzyjcie szlachcice! już naród się poznał,
  I wyszedł z pod waszéj opieki;
Wam naród wywdzięczy krzywdy, których doznał,
  Lud już was przeklął na wieki.
    O! kiedy wybije godzina powstania,
    Magnatom lud ucztę zgotuje;
    On miecze i stryczki zaprosi do grania,
    A szlachta niech sobie tańcuje.


Muzyka zaśpiewa: «Panowie magnaci!
  «Możecie odbywać tu sejmy;
Możecie z szubienic, mądrzy dyplomaci!
  Układać uchwały, rozejmy!»
    Magnaterya — jestto stara nierządnica,
    Od dawna straciła powaby,
    Choć różem pokrywa szpetność swego lica,
    Nie nęcą już wdzięki téj baby.


A lud jestto wiejska dziewczyna urodna,
  Co wdzięcznie każdemu się śmieje,
Jéj mowa jest szczéra, jéj suknia niemodna,
  Rumieniec na twarzy jaśnieje.
    To dziéwczę, gdy kogo pozdrowi uprzejmie:
    Miłością napoi i wzruszy;
    A kiedy w swe silne uściski obejmie,
    Ach, niebo otworzy mu w duszy!





-----
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl.
Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ehrenberg-dzwieki-minionych-lat-szlachta-w-roku-1831/.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/
Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Tekst opracowany na podstawie: Gustaw Ehrenberg, Dźwięki minionych lat, Paryż 1848.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl) na podstawie tekstu dostępnego w serwisie Wikiźródła (http://pl.wikisource.org). Redakcję techniczną wykonała Marta Niedziałkowska, natomiast korektę utworu ze źródłem wikiskrybowie w ramach projektu Wikiźródła. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.