Denis Diderot
Kubuś Fatalista i jego pan
KUBUŚ: Dlatego iż, nie wiedząc, co jest napisane tam w górze, człowiek nie wie, ani...
Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ
KUBUŚ: Dlatego iż, nie wiedząc, co jest napisane tam w górze, człowiek nie wie, ani...
Istota wszechświata jest podatna i łatwo daje się kształtować. A Rozum, który nią kieruje, nie...
Stworzenia nierozumne otrzymały w udziale jedną duszę, a stworzenia rozumne jedną duszę rozumną. Podobnie i...
Zdarzenia stoją poza drzwiami, same w sobie, nic o sobie nie wiedząc ani się nie...
Kolisty bieg wszechświata jest zawsze ten sam: w dół, w górę, z wieczności w wieczność...
W więzieniu. — Oko me, bez względu na swą siłę lub słabość, widzi jeno na pewną...
Obskuranci. — Rzeczą zasadniczą w czarnej magii obskurantyzmu nie jest to, że chce przyćmić głowy, lecz...
Rozum świata. — Że świat nie jest wcieleniem rozumu wiecznego, można decydująco dowieść przez to, iż...
Niezrozumiałym jest, aby Bóg był, i niezrozumiałym, aby go miało nie być: aby dusza była...
Myśląca trzcina. — Nie w przestrzeni powinienem szukać swej godności, ale w umiarze własnej myśli. Nie...
O rozumie wiele mówi w Satyrach Krasicki — podkreśla jego wartość, a także przeciwstawia głupocie. W romantyzmie rozum staje się przeciwieństwem serca, które reprezentuje „czucie i wiarę” (Romantyczność Mickiewicza). Romantycy przewartościowali pojęcie rozumu, przyznając wyższą rangę temu, co niedostępne poznaniu za pomocą „szkiełka i oka”. Dopiero pozytywizm stanie się kolejną epoką literacką, która mając tradycję romantyczną zapisaną w sercu (Lalka Prusa), rozumowi będzie oddawała cześć.