Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Cyprian Kamil Norwid, Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie

Spis treści

    I
  1. II
  2. III
  1. Filozof: 1
  2. Grób: 1 2 3
  3. Historia: 1 2
  4. Lud: 1 2
  5. Łzy: 1
  6. Obraz świata: 1
  7. Pamięć: 1 2 3
  8. Poeta: 1
  9. Przywódca: 1
  10. Wygnanie: 1

Cyprian Kamil NorwidCoś ty Atenom zrobił, Sokratesie

I

1
Filozof, Lud, PamięćCoś ty Atenom zrobił, Sokratesie,
Że ci ze złota statuę lud niesie[1],
Otruwszy pierwej?[2]
Lud, Poeta, WygnanieCoś ty Italii zrobił, Alighieri[3],
5
Grób, Historia, PamięćŻe ci dwa groby[4] stawi lud nieszczery,
Wygnawszy pierwej?
Coś ty, Kolumbie[5], zrobił Europie,
Że ci trzy groby we trzech miejscach[6] kopie,
Okuwszy pierwej?
10
Coś ty uczynił swoim, Camoensie,
Że po raz drugi[7] grób twój grabarz trzęsie,
Zgłodziwszy pierwej[8]?
PrzywódcaCoś ty, Kościuszko, zawinił na świecie,
Że dwa cię głazy we dwu stronach gniecie[9],
15
Bez miejsca pierwej?
Coś ty uczynił światu, Napolionie[10],
Że cię w dwa groby[11] zamknięto po zgonie,
Zamknąwszy pierwej?
Coś ty uczynił ludziom Mickiewiczu?

II

20
Grób, Historia, PamięćWięc mniejsza o to, w jakiej spoczniesz urnie,
Gdzie, kiedy, w jakim sensie i obliczu,
ŁzyBo grób twój jeszcze odemkną powtórnie,
Inaczej będą głosić twe zasługi
I łez wylanych dziś będą się wstydzić,
25
A lać ci będą łzy potęgi drugiéj
Ci, co człowiekiem nie mogli cię widziéć.

III

Grób, Obraz świataKażdego z takich, jak ty, świat nie może
Od razu przyjąć na spokojne łoże,
I nie przyjmował nigdy, jak wiek wiekiem.
30
Bo glina w glinę wtapia się bez przerwy,
Gdy sprzeczne ciała zbija się aż ćwiekiem
Później… lub pierwéj…

Pisałem w Paryżu 1856 w styczniu.

Przypisy

[1]

Sokratesowi w kilka czasów po śmierci jego Ateńczycy statuę ze złota postawili. [przypis autorski]

[2]

Sokrates (469–399 p. n. e.) — wybitny filozof gr., żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m. in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]

[3]

Dante Alighieri (1265–1321) — poeta wł., polityk, uznawany za ojca języka wł. Najsłynniejszym jego dziełem jest Boska Komedia, zawierająca obrazy Raju, Czyśćca i Piekła, przy czym w kręgach piekielnych poeta umieścił swoich przeciwników politycznych. Kiedy frakcja białych w partii gwelfów, z którą Dante był związany, przegrała walkę polityczną z partią czarnych, musiał on opuścić rodzinną Florencję i resztę życia spędził na wygnaniu; zmarł w Rawennie. [przypis edytorski]

[4]

Dante grzebany w Rawennie i we Florencji. [przypis autorski]

[5]

Kolumb (właśc. Cristoforo Colombo; 1451–1506) — żeglarz i nawigator nieustalonej narodowości, kapitan czterech wypraw pod flagami Katalonii i Hiszpanii, podczas których dotarł do wybrzeży nieznanej wówczas w Europie Ameryki i odkrył m.in. wyspy Bahama, Kubę, Haiti, Gwadelupę oraz Jamajkę. Trzecia wyprawa zakończyła się aresztowaniem i odesłaniem okutego w kajdany Kolumba do Hiszpanii (powodem podjęcia takich kroków były oskarżenia o zbyt autorytarne i nepotyczne rządy na Haiti). Kolumb zmarł w Valladolid i początkowo został tam pochowany, po trzech latach szczątki odkrywcy zostały przeniesione do Sewilii, a w 1537 na Dominikanę, ponieważ wolą jego było spocząć w Ameryce. Trwają spory, czy, jak wieść głosi, w późniejszych latach ciało Kolumba powróciło do Hiszpanii, czy też pozostało w trzecim ze swych grobów. [przypis edytorski]

[6]

Krzysztof Kolumb jest grzebany w Hiszpanii, w St. Domingo i w Hawannie. [przypis autorski]

[7]

Cztery lata temu szukano na cmentarzu komunalnym, gdzie był pochowany jednooki bez nogi żebrak, żeby Camoensa pochować. [przypis autorski]

[8]

Luís Vaz de Camões (a. z ang. Camoens, 1524–1580) — uważany za najwybitniejszego poetę portugalskiego, tworzył w języku portug. i hiszp., pisał liryki i dramaty, jest także autorem jednego dzieła epickiego (Os Lusíadas). Po dość burzliwym życiu, m. in. odbyciu przymusowej służby wojskowej na wybrzeżach Indii (Goa) i Chin (Makau), zmarł w Lisbonie. [przypis edytorski]

[9]

Kościuszko leży w Solurze i w Krakowie. [przypis autorski]

[10]

Napoleon Bonaparte — zmarł 5 maja 1821 r. na wyspie św. Heleny, gdzie został pochowany. W 1840 r. prochy Cesarza Francuzów zostały przewiezione do Paryża i złożone w kościele Les Invalides; następnie jeszcze w 1861 roku przeniesiono je do wspaniałego sarkofagu w tejże świątyni. [przypis edytorski]

[11]

Napoleona drugi pogrzeb niedawny. [przypis autorski]

x